MẮT

Mắt là gì?

Cận thị là một trong những tình trạng bệnh lý phổ biến nhất ở mắt

Mắt là phần duy nhất của con người có thể nhìn, quan sát, thu nhận hình ảnh. Giác mạc, thủy tinh thể và võng mạc là những bộ phận cơ bản đảm bảo chức năng nhìn của mắt.

Một số thành phần cấu tạo mắt bao gồm:

• Đồng tử

Đây là lỗ đen tròn nằm ở trung tâm của mống mắt. Đồng tử có thể mở rộng hoặc co lại để điều chỉnh lượng ánh sáng đi vào mắt. Khi ánh sáng chói, đồng tử co lại để bảo vệ võng mạc tránh bị hư hại. Ngược lại ánh sáng yếu sẽ bị giãn ra. 

• Mống mắt

Mống mắt là vòng sắc tố bao quanh đồng tử, quyết định màu mắt (đen, nâu, xanh..). Chức năng của mống mắt là điều chỉnh kích cỡ và đường kính của đồng tử, đưa lượng ánh sáng đi đến võng mạc. 

• Thủy tinh thể

Cấu trúc của thủy tinh thể gồm hai mặt lồi, trong suốt và nằm phía sau đồng tử. Thủy tinh thể là thành phần quang học quan trọng nhất của mắt vì giúp cho ánh sáng đi qua và hội tụ ánh sáng chính xác vào võng mạc. Nhờ đó thu được hình ảnh rõ ràng và sắc nét. Theo tuổi tác, ống kính trở nên cứng hơn và kém linh hoạt hơn, làm cho việc lấy nét trở nên khó khăn hơn.

• Củng mạc

Đây là một màng chắc dày và rất cứng bao quanh nhãn cầu. 

• Giác mạc

Giác mạc có cấu trúc hình chỏm cầu chắn phía trước đồng tử và mống mắt, đồng thời được nối với củng mạc.

• Dịch kính

Dịch kính là chất dạng gel trong suốt lấp đầy khoảng trống giữa thủy tinh thể và võng mạc, giúp mắt giữ được hình thể giải phẫu.

• Võng mạc

Võng mạc là tế bào cảm thụ ánh sáng nhạy cảm, có chức năng gửi tín hiệu dọc theo thần kinh thị giác đến não bộ để có thể nhìn thấy được.

• Thần kinh thị giác

Dây thần kinh thị giác là một trong 12 đôi dây thần kinh sọ, có chức năng truyền các tín hiệu hình ảnh từ võng mạc đến não.  

• Kết mạc

Kết mạc là một màng mỏng, trong suốt bao phủ củng mạc và chạy từ rìa giác mạc đến bờ tự do của mặt sau mi mắt. Kết mạc cấu tạo từ lớp biểu mô liên kết với nhu mô bằng lớp màng đáy. Đáy là lớp biểu mô lát tầng không sừng hóa, chứa các tế bào hình ly (tuyến nhầy đơn bào) và các cấu trúc tuyến khác, như các tuyến lệ phụ. Các tuyến nước mắt cung cấp chất lỏng giúp bôi trơn mắt và bảo vệ mắt khỏi vi khuẩn. 

• Màng bồ đào

Màng bồ đào bao gồm 3 thành phần chính là mống mắt nằm phía trước, thể mi nằm ở giữa và màng mạch (hắc mạc) nằm trong cùng.

Các vấn đề sức khỏe liên quan đến mắt

Một loạt các yếu tố có thể ảnh hưởng đến mắt. Chúng có thể liên quan đến yếu tố di truyền, đặc điểm bẩm sinh hay tuổi tác và các tình trạng sức khỏe khác. Dưới đây là một số bệnh về mắt:

• Mù màu: người mắc bệnh này gặp khó khăn trong việc phân biệt giữa các màu, tình trạng di truyền này ảnh hưởng đến các tế bào hình nón. 

• Thoái hóa điểm vàng do tuổi tác: Điều này gây ra tầm nhìn bị mờ ở trung tâm của trường thị giác. Nó có thể dẫn đến mất thị lực.

• Nhược thị: nhược thị là khi thị lực ở một hoặc hai mắt không phát triển bình thường, phổ biến ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, thường được gọi là “mắt lười”. 

• Anisocoria: là tình trạng đồng tử có kích thước không bằng nhau. 

• Loạn thị: Giác mạc có hình dạng bất thường, ảnh hưởng trực tiếp đến tầm nhìn của đôi mắt khiến hình ảnh thu được mờ và méo mó.

• Đục thủy tinh thể (cườm khô): Khi thủy tinh thể bị đục, ánh sáng không thể truyền vào màng đáy mắt và người bệnh sẽ bị nhìn mờ. Trường hợp thủy tinh thể bị đục hoàn toàn, hai mắt sẽ mất thị lực, người bệnh sẽ bị mù lòa. 

• Chắp (chalazion): là một khối u hoặc u nhỏ phát triển trong mí mắt. Nó có thể giống như một cục mụn lẹo, nhưng nó không bắt nguồn từ nhiễm trùng.

• Viêm kết mạc (mắt đỏ): là tình trạng kết mạc bị sưng lên do viêm, gây đỏ và đau nhức. 

• Võng mạc tách rời: võng mạc lỏng lẻo, có thể do chấn thương và cần được điều trị khẩn cấp.

• Bệnh võng mạc do tiểu đường: mức đường huyết cao có thể dẫn đến tổn thương và thoái hóa võng mạc. Điều này có thể dẫn đến mất thị lực.

• Bệnh tăng nhãn áp: áp lực của thủy dịch bên trong nhãn cao hơn bình thường, tạo áp lực nặng lên mắt

• Giãn đồng tử: cả hai đồng tử đều giãn ra hoặc co lại một cách bất thường.

• Cận thị: là một trong các tật khúc xạ phổ biến nhất, người bị cận thường chỉ có thể nhìn rõ các vật ở gần nhưng khó khăn khi nhìn vật ở xa. 

• Viêm dây thần kinh thị giác: Dây thần kinh thị giác bị viêm, thường do hệ thống miễn dịch hoạt động quá mức. Đau nhức và mất thị lực tạm thời ở một mắt là triệu chứng phổ biến của bệnh lý này.

• Lác mắt: Hai mắt hướng về các hướng khác nhau.

• Viêm màng bồ đào: là tình trạng sưng hoặc viêm bên trong mắt. 

Khi nào cần gặp bác sĩ

Nên đến gặp bác sĩ nếu có bất kỳ biểu hiện như:

• Đau dữ dội và sưng đỏ

• Nhạy cảm nghiêm trọng với ánh sáng

• Mất thị lực hoặc thay đổi thị lực bất thường

• Chấn thương ảnh hưởng đến mắt hoặc hốc mắt