BÀN CHÂN PHẲNG

Nguồn hình ảnh: Advanced Foot & Ankle

Bàn chân phẳng là gì? 

Bàn chân phẳng, còn được gọi là bàn chân bẹt, là tình trạng một hoặc cả hai bàn chân có ít hoặc không có vòm. Khi bạn đứng, các tấm đệm của bàn chân ép xuống đất. Thông thường, bạn không thể nhìn thấy hình vòm ở bàn chân khi đứng, mặc dù đôi khi hình vòm xuất hiện khi bạn nhấc chân lên. 

Tất cả trẻ sơ sinh đều có bàn chân phẳng khi mới sinh. Vòm chân thường hình thành ở độ tuổi 6. Khoảng hai trong số 10 trẻ em vẫn có bàn chân phẳng khi trưởng thành. Một số người lớn có vòm bị sụp xuống. Tình trạng này gọi là vòm chân rơi, là một thuật ngữ khác của chứng chân phẳng. 

Bàn chân phẳng không phải là vấn đề đối với hầu hết mọi người. Nếu bàn chân phẳng gây đau hoặc các vấn đề khác, các phương pháp điều trị có thể hữu ích.

Các kiểu bàn chân phẳng là gì? 

Bàn chân phẳng có thể gây ra nhiều vấn đề cho dù chúng vẫn tồn tại sau thời thơ ấu hoặc phát triển ở tuổi trưởng thành. Các loại bàn chân phẳng bao gồm: 

• Linh hoạt (Flexible): Bàn chân phẳng linh hoạt là phổ biến nhất. Bạn có thể nhìn thấy vòm bàn chân khi không đứng. Các vòm biến mất khi bạn đặt trọng lượng lên bàn chân. Bàn chân phẳng linh hoạt xuất hiện trong thời thơ ấu hoặc những năm thiếu niên. Nó ảnh hưởng đến cả hai bàn chân và dần dần trở nên tồi tệ hơn theo tuổi tác. Gân và dây chằng ở vòm bàn chân có thể căng ra, rách và sưng lên. 

• Cứng nhắc (Rigid): Người có bàn chân phẳng cứng nhắc không có vòm khi đứng (hoặc khi dồn trọng lượng vào bàn chân) hoặc khi ngồi (hoặc khi không có trọng lượng đặt lên chân). Tình trạng này thường phát triển trong những năm thiếu niên và trở nên tồi tệ hơn theo tuổi tác. Chân của bạn có thể cảm thấy đau. Có thể khó uốn cong bàn chân lên hoặc xuống hoặc di chuyển chúng từ bên này sang bên kia. Bàn chân phẳng có thể ảnh hưởng đến một bàn chân hoặc cả hai. 

• Bàn chân phẳng mắc phải ở người lớn (Adult-acquired): Với bàn chân phẳng ở người lớn, vòm bàn chân bất ngờ hạ xuống hoặc sụp xuống. Vòm chân bị hạ xuống khiến bàn chân quay ra ngoài và có thể bị đau. Vấn đề có thể chỉ ảnh hưởng đến một bàn chân. Nguyên nhân phổ biến nhất là do viêm hoặc rách bao gân cẳng chân (gân chày sau), gân này có tác dụng nâng đỡ cung bàn chân. 

• Xương sên đứng dọc (Vertical talus): Một số trẻ bị dị tật bẩm sinh với chứng Xương sên đứng dọc khiến vòm không hình thành. Tình trạng này xảy ra do Xương sên mắt cá chân nằm sai vị trí và khiến phần dưới của bàn chân giống với phần dưới của một chiếc ghế bập bênh. 

Nguyên nhân nào gây ra bàn chân phẳng? 

Bàn chân phẳng có thể do gen của bạn. Khi còn nhỏ, các vòm hình thành ở bàn chân. Một số người có vòm chân cao, trong khi những người khác có vòm chân rất thấp hoặc gần như không có, gây ra bàn chân phẳng. 

Một số người mắc chứng bàn chân phẳng khi lớn lên. Tình trạng này đôi khi xảy ra trong các gia đình. Và một số vấn đề nhất định làm tăng nguy cơ bị bàn chân phẳng, bao gồm: 

• Tổn thương gân Achille. 

• Gãy xương. 

• Bại não. 

• Bệnh tiểu đường. 

• Hội chứng Down. 

• Huyết áp cao. 

• Béo phì. 

• Mang thai. 

• Viêm khớp dạng thấp.

Các triệu chứng của bàn chân phẳng là gì? 

Nhiều người có bàn chân phẳng không bị đau hoặc các vấn đề khác. Nhưng một số loại bàn chân phẳng có thể gây đau đớn. Các triệu chứng có thể bao gồm: 

• Chuột rút chân. 

• Đau cơ (đau nhức hoặc mỏi) ở bàn chân hoặc cẳng chân. 

• Đau ở vòm, mắt cá chân, gót chân hoặc bên ngoài bàn chân. 

• Đau khi đi bộ hoặc thay đổi dáng đi. 

• Phần trước của bàn chân và các ngón chân hướng ra ngoài.

Bàn chân phẳng được chẩn đoán như thế nào? 

Các bác sĩ của bạn có thể chẩn đoán bằng cách đánh giá các triệu chứng và đánh giá hình dạng vòm chân của bạn khi bạn đứng, ngồi và đi bộ. Bạn có thể được chụp X-quang để xem cấu trúc xương.

Bàn chân phẳng được quản lý hoặc điều trị như thế nào? 

Nhiều người có bàn chân phẳng không gặp vấn đề gì đáng kể hoặc không cần điều trị. Bác sĩ của bạn có thể đề xuất phương pháp điều trị mà không cần phẫu thuật nếu bạn bị đau chân, cứng khớp hoặc các vấn đề khác. Trong một số trường hợp hiếm hoi, một người có thể cần phẫu thuật để khắc tình trạng của mình. 

• Điều trị bao gồm: 

• Thuốc chống viêm không steroid (NSAID), nghỉ ngơi và chườm đá để giảm viêm và đau. 

• Các liệu pháp vật lý để kéo căng và tăng cường sức mạnh của gân và cơ bắp, cải thiện tính linh hoạt và khả năng vận động. 

• Các thiết bị hỗ trợ như dụng cụ chỉnh hình bàn chân, nẹp bàn chân hoặc giày được thiết kế riêng.

Bàn chân phẳng có nguy hiểm hay không?

Hầu hết những người có bàn chân phẳng đều được giảm triệu chứng bằng các phương pháp điều trị không phẫu thuật. Một số người thậm chí không cần điều trị. 

Bàn chân phẳng có thể làm tăng nguy cơ mắc một số vấn đề như: 

• Viêm khớp. 

• Gai xương. 

• Biến dạng ngón chân cái và vết chai chân. 

• Đau lưng dưới, đau hông hoặc đau đầu gối. 

• Đau cẳng chân.