GIỚI THIỆU VỀ MỤN CƠ HỌC VÀ CÁCH ĐIỀU TRỊ NÓ

Theo Học viện Da liễu Hoa Kỳ, mụn trứng cá ảnh hưởng đến 50 triệu người trên khắp Hoa Kỳ mỗi năm.

Có nhiều loại mụn trứng cá với nhiều nguyên nhân khác nhau, chúng có thể xuất phát từ thay đổi nội tiết tố đến ảnh hưởng thuốc men,... Mụn cơ học là một loại mụn trứng cá, phát triển do thường xuyên gây ma sát hoặc áp lực lên da.

Bài viết này sẽ giới thiệu về mụn cơ học, nguyên nhân gây ra nó và cách điều trị. Ngoài ra, các phương pháp hay nhất cũng được cung cấp để giảm nguy cơ phát triển mụn.

MỤN CƠ HỌC LÀ GÌ?

Mụn cơ học là một loại mụn xuất hiện do ma sát hoặc áp lực gây lên bề mặt da. Loại mụn này có thể được sinh ra khi da bị cọ xát hoặc kéo căng.

Mặc dù mụn cơ học có thể xảy ra như một biến chứng của mụn trứng cá có sẵn, nhưng nó cũng có thể tự xuất hiện mà không có sự bùng phát tiềm ẩn.

Giống như mụn trứng cá, mụn cơ học có thể gây ra các tổn thương viêm da, chẳng hạn như sẩn, mụn mủ và thậm chí là nốt sần. Sẩn và mụn mủ là những nốt mụn màu hồng và có màu đỏ mà nhiều người gọi là mụn nhọt. Các nốt sần là những tổn thương sâu, đau đớn do bị viêm nặng hơn.

Những nơi mụn cơ học thường xuất hiện

Mụn cơ học có thể xuất hiện ở bất cứ đâu trên cơ thể nếu da thường xuyên tiếp xúc với ma sát hoặc áp lực. Những bộ phận thường có mụn cơ học bao gồm:

• Mặt

• Cổ

• Cánh tay

• Chân

• Thân

• Mông

Mặc dù cả hai loại mụn đều có thể dẫn đến các tổn thương viêm da, nhưng mụn cơ học không giống như mụn thông thường. Mụn thông thường nổi lên do thay đổi nội tiết tố cơ bản, còn mụn cơ học nổi lên khi da bị ma sát hoặc áp lực trực tiếp.

ĐIỀU GÌ GÂY RA MỤN CƠ HỌC?

Mụn cơ học phát triển khi da liên tục bị ma sát hoặc gây áp lực, chẳng hạn như khi mặc một số loại quần áo hoặc ngồi ở một số tư thế nhất định trong thời gian dài.

Các nguyên nhân cơ bản phổ biến nhất của mụn trứng cá cơ học bao gồm:

• Quần áo, chẳng hạn như áo sơ mi có cổ

• Dụng cụ thể thao, chẳng hạn như dụng cụ bóng đá và khúc côn cầu

• Phụ kiện, chẳng hạn như mũ và áo ngực

• Thiết bị y tế, chẳng hạn như bó bột và băng phẫu thuật

• Tay, khi chà xát liên tục vào da

• Chỗ ngồi, chẳng hạn như ghế dựa hoặc ghế ô tô

Bất cứ người nào bị cọ xát da quá nhiều lần đều có nguy cơ phát triển mụn cơ học. Tuy nhiên, một số người có xu hướng dễ xuất hiện mụn cơ học hơn, chẳng hạn như:

• Những người chơi thể thao và bắt buộc phải mặc đồ bó sát, chẳng hạn như vận động viên.

• Những người bắt buộc phải ở giữ một tư thế trong thời gian dài, chẳng hạn như tài xế xe tải hoặc những người nằm trên giường.

• Những người bị mất kiểm soát hành vi liên quan đến cọ xát hoặc nhéo da, chẳng hạn như những người mắc chứng rối loạn phổ tự kỷ hoặc lo lắng.

Vì mụn cơ học là một biến chứng của mụn trứng cá, những người đã bị tổn thương do mụn trứng cá sẽ dễ phát triển mụn cơ học hơn.

MỤN CƠ HỌC ĐƯỢC ĐIỀU TRỊ NHƯ THẾ NÀO?

Mụn cơ học được điều trị bằng cách loại bỏ những nguyên nhân cơ bản của sự bùng phát mụn trên da. Trong hầu hết các trường hợp, điều này có nghĩa là loại bỏ nguồn gây nên áp lực hoặc ma sát.

Với mụn cơ học, điều quan trọng là phải để da thở. Điều này có nghĩa là hãy tránh bất kỳ lớp che phủ da nào trong một thời gian dài.

Sau khi loại bỏ nguyên nhân gây ra mụn, mụn có thể được giải quyết bằng cách sử dụng các phương pháp điều trị kê toa hoặc không kê toa, chẳng hạn như:

• Xà phòng dịu nhẹ: Nước hoa và các hóa chất mạnh khác có thể làm cho mụn bùng phát nặng hơn. Bạn chỉ nên sử dụng xà phòng và các chất làm sạch dịu nhẹ để giữ cho da sạch sẽ, nhưng đừng lạm dụng nó. Các khu vực bị nổi mụn chỉ nên được rửa một hoặc hai lần mỗi ngày.

• Benzoyl peroxit: Đây là một thành phần phổ biến trong các phương pháp điều trị mụn trứng cá vì nó hoạt động như một chất làm sạch sâu để loại bỏ da chết và ngăn chặn vi khuẩn. Các sản phẩm benzoyl peroxit có thể khác nhau về mức độ mạnh. Do đó, bạn nên bắt đầu với nồng độ thấp trước.

• Axit hydroxy: Axit alpha-hydroxy và axit beta-hydroxy đều được sử dụng phổ biến trong chăm sóc da. Tuy nhiên, axit salicylic là loại axit beta-hydroxy được sử dụng để điều trị mụn trứng cá phổ biến nhất. Giống như benzoyl peroxit, tốt nhất bạn nên bắt đầu với nồng độ thấp, trừ khi được bác sĩ kê đơn cho nồng độ cao hơn.

• Thuốc kháng sinh: Bạn có thể dùng thuốc kháng sinh ngoài da, chẳng hạn như triclosan, có thể được sử dụng trong trường hợp nghi ngờ có vi khuẩn trong mụn trứng cá. Thuốc kháng sinh ngoài da hầu như luôn được kê đơn cùng với các loại thuốc khác thay vì kê riêng lẻ.

• Vitamin: Các loại vitamin ngoài da, chẳng hạn như retinoids và nicotinamide, có thể được sử dụng để giảm viêm và thúc đẩy sự phát triển của da mới. Các sản phẩm này có sẵn dưới dạng kê đơn và không kê đơn.

Các loại thuốc trị mụn theo toa mạnh hơn cần phải được bác sĩ da liễu chỉ định. Ngay cả khi bạn chọn sử dụng thuốc trị mụn không kê đơn, bạn vẫn nên thảo luận với bác sĩ trước để có một hướng đi hiệu quả nhất.

KHI NÀO BẠN NÊN ĐI KHÁM BÁC SĨ?

Trong hầu hết các trường hợp, mụn cơ học nhẹ có thể điều trị tại nhà bằng một số thay đổi và các phương pháp điều trị ngoài da không kê đơn. Tuy nhiên, đôi khi mụn cơ học có những tính chất khiến nó không phản ứng với các phương pháp điều trị ngoài da, ví dụ như:

• Mụn trứng cá

• Viêm da

• Dày sừng

• Hội chứng buồng trứng đa nang 

• Bệnh trứng cá đỏ

Nếu bạn bị mụn cơ học mà vẫn không cải thiện khi điều trị tại nhà, thì đã đến lúc bạn nên đến gặp bác sĩ da liễu. Họ sẽ xem xét các triệu chứng của bạn, chẩn đoán các tình trạng cơ bản khác và xác định hướng điều trị tốt nhất cho bạn.

CÁCH NGĂN NGỪA MỤN CƠ HỌC

Đối với những người có nguy cơ phát triển mụn cơ học cao, đây là một số cách được khuyến nghị để tránh hoặc ngăn ngừa lên mụn:

• Tránh mặc quần áo hoặc phụ kiện quá chật và thô ráp: Nếu bạn có làn da nhạy cảm, việc hạn chế mặc quần áo chật có thể giúp giảm kích ứng. Hãy đảm bảo rằng mũ, thắt lưng, áo ngực và các phụ kiện khác của bạn cũng vừa vặn thoải mái và không bị bó sát.

• Cởi bỏ thiết bị thể thao của bạn càng sớm càng tốt: Nếu bạn là một vận động viên, đừng dính với dụng cụ thể thao của bạn lâu hơn mức cần thiết. Hãy tháo thiết bị thể thao ngay sau khi trận đấu, buổi biểu diễn hoặc buổi tập luyện của bạn kết thúc và đảm bảo rằng thiết bị đó có kích thước phù hợp với bạn. Hãy thử làm sạch da sau khi tháo dụng cụ thể thao để tránh việc nổi mụn.

• Hãy chú ý đến cách bạn chạm vào làn da của mình: Việc thường xuyên chạm hoặc chà xát da có thể dẫn đến tổn thương. Đối với hầu hết mọi người, việc vô tình chạm vào da không có hại, nhưng nếu việc đó dẫn đến mụn cơ học, nó sẽ là vấn đề cần chú ý.

• Cân nhắc thêm giờ giải lao khi thực hiện các hoạt động: Nếu làn da của bạn thường xuyên phải chịu áp lực, thì việc thực hiện những thay đổi nhỏ cũng sẽ giúp nó được nghỉ ngơi. Đôi khi chỉ cần những hành động nghỉ ngơi đơn giản như đứng dậy vươn vai hoặc mua đệm hỗ trợ để ngồi cũng đã có sự thay đổi đáng kể.

Nếu bạn nhận thấy một số vùng da của mình đang bị kích ứng do áp lực hay ma sát, thực hiện những thay đổi nhỏ được đề cập bên trên sẽ giúp giảm sự phát triển của mụn cơ học.

NHẮN NHỦ

Mụn cơ học phát triển khi da của bạn liên tục bị ma sát hoặc gây áp lực.

Các vận động viên, tài xế xe tải và những người có làn da thường xuyên bị cọ xát, va chạm sẽ có nguy cơ phát triển mụn cơ học cao hơn.

Giống như mụn trứng cá, mụn cơ học có thể được điều trị bằng thuốc kê đơn hoặc thuốc không kê đơn.

Nếu bạn đang nghi ngờ rằng cơ thể mình đang xuất hiện mụn cơ học, hãy đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và bắt đầu điều trị.