SUY TIM TRÁI

Suy tim trái là gì?

Suy tim trái là tình trạng tim mà cơ ở bên trái của tim bị suy giảm và bơm không hoạt động hiệu quả trong cơ thể. Suy tim trái được định nghĩa không phải là một bệnh, mà là một quá trình. Suy tim trái xảy ra khi tâm thất trái, nguồn cung cấp năng lượng bơm máu chính của tim, dần dần bị suy yếu. Khi điều này xảy ra, tim không thể bơm máu giàu oxy từ phổi đến tâm nhĩ trái của tim, vào tâm thất trái và đi khắp cơ thể và khiến tim phải làm việc nhiều hơn.

Hai loại suy tim trái

• Suy tâm thu với phân suất tống máu giảm (HFrEF): Suy tâm thu xảy ra khi tâm thất trái không thể co bóp đủ mạnh để giữ máu lưu thông bình thường khắp cơ thể, làm mất đi nguồn cung cấp máu cho cơ thể. Khi tâm thất trái phải bơm nhiều hơn để bù đắp, nó trở yếu hơn và mỏng hơn. Kết quả là, máu chảy ngược vào các cơ quan, gây tích tụ chất lỏng trong phổi và/ hoặc sưng tấy ở các bộ phận khác của cơ thể.

• Suy tim tâm trương với phân suất tống máu bảo tồn (HFpEF): Suy tim tâm trương xảy ra khi tâm thất trái phát triển căng cứng hoặc dày lên, và nó không thể lấp đầy buồng tim phía dưới bên trái đúng cách, làm giảm lượng máu bơm ra. Theo thời gian, điều này làm cho máu tích tụ bên trong tâm nhĩ trái, và sau đó ở phổi, dẫn đến tắc nghẽn và gây ra các triệu chứng của suy tim.

Suy tim trái gây triệu chứng khó chịu

Dấu hiệu và triệu chứng

Ban đầu, các dấu hiệu của suy tim trái có thể không được chú ý, nhưng chúng trở nên trầm trọng hơn theo thời gian. Điều quan trọng là phải đến gặp bác sĩ, kiểm tra sức khỏe thường xuyên để được chẩn đoán và điều trị sớm nhằm kiểm soát các dấu hiệu và triệu chứng của suy tim. Nếu không được kiểm soát, tình trạng này có thể gây ra các biến chứng bao gồm bệnh thận và/ hoặc gan và đau tim.

Các triệu chứng suy tim trái bao gồm:

• Thức giấc vào ban đêm và khó thở

• Khó thở khi tập thể dục hoặc khi nằm 

• Ho mãn tính hoặc thở khò khè

• Khó tập trung

• Mệt mỏi

• Giữ nước gây sưng hoặc phù nề ở mắt cá chân, chân và/ hoặc bàn chân

• Chán ăn và buồn nôn

• Nhịp tim nhanh hoặc không đều

• Tăng cân đột ngột

Khi những triệu chứng này xảy ra, chúng khiến tim cố gắng bơm nhiều hơn, điều này gây ra những tổn thương thêm như:

• Phì đại tim

• Nhịp tim nhanh

• Huyết áp cao

• Máu chảy đến tay và chân ít hơn

Nguyên nhân

Suy tim trái có thể do các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn gây ra, từ nhẹ đến nặng. Thông thường nhất, suy tim trái do các bệnh liên quan đến tim như bệnh mạch vành (CAD) hoặc nhồi máu cơ tim. Các nguyên nhân suy tim trái khác có thể bao gồm:

• Bệnh cơ tim

• Sử dụng cocain

• Bệnh tiểu đường

• Uống rượu nhiều

• Huyết áp cao

• Béo phì

• Chứng ngưng thở lúc ngủ

• Sử dụng thuốc lá

Béo phì làm tăng nguy cơ mắc suy tim trái

Yếu tố nguy cơ

Các yếu tố nguy cơ của suy tim trái có thể bao gồm:

• Tuổi tác: Nam giới trong độ tuổi từ 50-70 thường bị suy tim trái nếu trước đó họ đã từng bị nhồi máu cơ tim.

• Hẹp động mạch chủ: Khi van động mạch chủ hẹp lại, nó sẽ làm máu chảy chậm lại và làm tim yếu đi.

• Cục máu đông: Cục máu đông trong phổi có thể gây suy tim trái.

• Bệnh cơ tim: Di truyền gây ra một số bệnh có thể làm suy yếu hoặc tổn thương tim.

• Dị tật tim bẩm sinh: Dị tật cấu trúc tim có thể ngăn cản sự lưu thông máu từ tim.

• Các bệnh mãn tính: Bệnh tiểu đường, HIV, cường giáp, suy giáp, sự tích tụ của sắt hoặc protein có thể dẫn đến suy tim trái.

• Giới tính: Nam giới có nguy cơ mắc bệnh suy tim trái nhiều hơn.

• Nhịp tim bất thường: Nhịp tim bất thường, đặc biệt là nhịp tim nhanh thường xuyên, có thể làm suy yếu cơ tim.

• Viêm cơ tim: Tình trạng này xảy ra khi bạn mức một loại vi rút gây viêm tim.

• Co thắt màng ngoài tim: Tình trạng viêm làm cho màng ngoài tim bị sẹo, dày lên và gây co thắt cơ tim.

• Tiền sử đau tim: Tổn thương cơ tim có thể ảnh hưởng đến khả năng bơm máu.

• Chủng tộc: Đàn ông Mỹ gốc Phi có nguy cơ mắc bệnh suy tim trái cao hơn những người khác.

• Một số loại thuốc hóa trị và trị tiểu đường: Một số loại thuốc được phát hiện có thể làm tăng nguy cơ suy tim trái.

• Bệnh van tim: Tổn thương hoặc khiếm khuyết ở một trong bốn van tim có thể ngăn tim bơm máu hiệu quả.

• Nhiễm vi-rút: Một số bệnh nhiễm vi-rút nhất định có thể làm tổn thương cơ tim.

Suy tim có thể gây biến chứng nghiêm trọng

Chẩn đoán

Các quy trình và công nghệ chẩn đoán có thể bao gồm:

• Thông tim: Một ống mềm dài và mỏng được luồn qua mạch máu ở cánh tay hoặc bẹn đến tim. Chất cản quang được tiêm qua ống, hình ảnh X-quang cho thấy tim hoạt động như thế nào và tìm kiếm các vị trí tắc nghẽn ở tim.

• Chụp X-quang ngực: Một xét nghiệm hình ảnh phổ biến ở phổi, tim và động mạch chủ.

• Siêu âm tim: Xét nghiệm siêu âm này sử dụng sóng âm thanh để chụp các chuyển động của buồng tim và van.

• Điện tâm đồ (EKG): Xét nghiệm này đo hoạt động điện của tim và có thể giúp xác định xem các bộ phận của tim có phì đại, làm việc quá sức hoặc bị hư hỏng hay không. 

• Nghiên cứu điện sinh lý tim thâm nhập: Thử nghiệm này ghi lại các hoạt động và hoạt động điện của tim. Nó có thể giúp tìm ra nguyên nhân gây ra các vấn đề về nhịp tim và xác định phương pháp điều trị tốt nhất.

• Xạ hình (bằng thallium): Quy trình không xâm lấn này có thể xác định xem có tổn thương tim nghiêm trọng hay không. Một đồng vị phóng xạ được tiêm vào tĩnh mạch và theo dõi cách nó di chuyển qua tim. Bất kỳ tổn thương tim nào cũng có thể được tìm ra, xác định vị trí khu vực bị tổn thương của tim. Thủ thuật này có thể được thực hiện chung với điện tâm đồ, trong thời gian nghỉ ngơi và tập thể dục.

• Xét nghiệm đỉnh V02 trên máy chạy bộ: Xét nghiệm này đo khả năng tập thể dục của bệnh nhân và lượng oxy mà tim cung cấp cho các cơ. Kết quả cho thấy mức độ nghiêm trọng của suy tim trái và giúp đưa ra tiên lượng.

Sau các xét nghiệm, bác sĩ sẽ sử dụng kết quả để phân loại bệnh suy tim của bệnh nhân. Phân ra 4 cấp độ dựa trên khả năng thực hiện các hoạt động thể chất bình thường và các triệu chứng gây ra khi thực hiện các hoạt động đó.

ECG giúp hỗ trợ chẩn đoán suy tim trái

Phòng ngừa

Mặc dù bạn không thể ngăn ngừa tất cả các yếu tố nguy cơ gây suy tim trái, nhưng bạn có thể thực hiện các bước để giảm bớt hoặc trong một số trường hợp thậm chí đảo ngược nguy cơ mắc các bệnh hay biến chứng của suy tim trái.

• Ổn định lượng đường trong máu: Nếu bạn bị tiểu đường, hãy kiểm soát những gì bạn ăn và kiểm tra lượng đường trong máu thường xuyên. 

• Vận động: Tập thể dục sẽ giúp lưu thông tuần hoàn và giảm căng thẳng cho cơ tim.

• Có một chế độ ăn uống lành mạnh: Hạn chế muối, đường, chất béo bão hòa và cholesterol; ăn nhiều trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt và các sản phẩm từ sữa ít béo.

• Kiểm tra sức khỏe thường xuyên: Và nếu bạn gặp phải các triệu chứng mới, các triệu chứng thay đổi hoặc tác dụng phụ của thuốc, hãy đến gặp bác sĩ.

• Duy trì cân nặng hợp lý: Giảm cân và duy trì cân nặng hợp lý giúp tim ít căng thẳng hơn.

• Giảm căng thẳng: Căng thẳng có thể góp phần làm tim đập nhanh hoặc không đều.

• Giảm uống rượu: Trong một số trường hợp, bạn có thể phải ngừng uống rượu hoàn toàn. Hạn chế uống rượu tốt cho sức khỏe tim mạch.

• Ngừng hút thuốc: Hút thuốc làm tổn thương mạch máu, tăng huyết áp, giảm lượng oxy trong máu và khiến tim đập nhanh hơn.

• Uống thuốc theo quy định: Nếu bạn đã được kê đơn thuốc điều trị suy tim bên trái hoặc một tình trạng khác, hãy đảm bảo uống thuốc theo đúng quy định.

• Theo dõi cân nặng hàng ngày: Theo dõi cân nặng của bạn để biết mức tăng đột ngột có thể cho thấy tình trạng giữ nước.

Điều trị và phục hồi

Điều trị suy tim trái tập trung vào việc kiểm soát các triệu chứng và điều trị các nguyên nhân đồng thời giảm các yếu tố nguy cơ gây suy tim. Một kế hoạch điều trị cá nhân có thể bao gồm sử dụng thuốc, thay đổi lối sống và phẫu thuật cấy ghép thiết bị, tái tạo tim hoặc cấy ghép tim. Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng, điều trị suy tim trái có thể bao gồm:

Sử dụng thuốc

Thuốc có thể cải thiện chức năng tim và điều trị các triệu chứng của suy tim trái như loạn nhịp tim, huyết áp cao và tích tụ chất lỏng, vì chúng có thể giúp:

• Giảm giữ nước và mất kali

• Mở các mạch máu bị thu hẹp để cải thiện lưu lượng máu

• Giảm huyết áp và làm chậm nhịp tim nhanh

• Tăng lưu lượng máu khắp cơ thể và giảm sưng tấy

• Giảm lượng dịch bằng cách thúc đẩy đi tiểu

• Ngăn ngừa cục máu đông

• Giảm cholesterol

Sử dụng thuốc giúp cải thiện triệu chứng suy tim trái

Thay đổi lối sống

Một vài thay đổi trong lối sống có thể cải thiện các dấu hiệu và triệu chứng cũng như chất lượng cuộc sống. Điều cần thiết là phải tuân theo một chế độ ăn ít natri, ít chất béo và ít cholesterol. Tập thể dục nhịp điệu nhẹ nhàng cũng được khuyến khích.

Phẫu thuật và các phương pháp khác

Nếu thuốc không hiệu quả trong việc kiểm soát suy tim trái hoặc nếu các triệu chứng nghiêm trọng, bạn có thể cần phải phẫu thuật. Tùy thuộc vào tình trạng của tim và nguyên nhân gây ra suy tim trái, các lựa chọn phẫu thuật có thể bao gồm cấy ghép thiết bị, sửa tim hoặc ghép tim.

Phẫu thuật cấy ghép thiết bị cho bệnh suy tim trái:

• Cấy ghép thiết bị hỗ trợ thất trái (LVAD): Thiết bị này có thể được cấy ghép để giúp tim bơm máu hiệu quả hơn và có thể là phương pháp điều trị chính hoặc biện pháp tạm thời trong khi chờ ghép tim.

• Máy tạo nhịp tim: Thiết bị này có thể được cấy ghép trong quá trình tiểu phẫu để giúp tâm thất phải và trái co bóp bình thường.

LVAD trong điều trị suy tim trái

Phẫu thuật sửa chữa hoặc cấy ghép tim cho bệnh suy tim trái:

• Phẫu thuật sửa chữa khuyết tật tim bẩm sinh: Sửa chữa một khuyết tật tim có thể cải thiện lưu lượng máu.

• Phẫu thuật bắc cầu nối động mạch vành (CABG): Phẫu thuật này tạo ra một đường bắc qua các động mạch vành bị thu hẹp của bạn bằng cách ghép các động mạch hoặc tĩnh mạch được lấy từ các bộ phận khác của cơ thể, giúp cải thiện lưu lượng máu, giảm đau ngực và ngăn ngừa cơn đau tim.

• Phẫu thuật tái tạo tim: Các tín hiệu điện truyền qua tim khỏe mạnh khiến nó co lại. Tuy nhiên, tổn thương tim tiến triển và kéo căng trái tim ảnh hưởng đến các tín hiệu điện khiến tim bơm máu kém hiệu quả hơn. Việc tái tạo lại hình dạng của tim có thể cải thiện chức năng và tín hiệu điện của nó. 

Các hình thức tái tạo bao gồm:

• Phẫu thuật van tim nhân tạo: Sửa chữa hoặc thay thế van có thể làm giảm tình trạng phì đại tim và cải thiện chức năng tim.

• Dynamic cardiomyoplasty: Một cơ từ lưng của bệnh nhân bị tách ra và quấn quanh tâm thất của tim. Cơ được lập trình để đập giống như cơ tim, giúp cải thiện chức năng tim và giảm căng thẳng cho tim.

• Thủ thuật Dor: Khâu động mạch bị giãn rộng (phình động mạch) do cơn đau tim trước đó gây ra, có thể thu nhỏ vùng tim chết và giúp nó lấy lại hình dạng.

• Thủ thuật Acorn: Một chiếc lưới đặt trên trái tim được khâu vào để ngăn trái tim to ra.

• Phẫu thuật cấy ghép tim: Phẫu thuật này được thực hiện khi tất cả các phương pháp điều trị suy tim trái khác đã thất bại. Trái tim bị tổn thương được phẫu thuật cắt bỏ và thay thế bằng một trái tim khỏe mạnh từ một người hiến tặng đã qua đời.