CÁC LOẠI SẸO MỤN VÀ CÁCH ĐIỀU TRỊ CHÚNG

CÁC LOẠI MỤN

Mụn trứng cá có thể có nhiều cấp độ từ nhẹ, trung bình đến nặng. Trong những trường hợp nghiêm trọng, mụn trứng cá có thể gây ra những vết sưng đau, chứa đầy mủ, được gọi là nốt sần hoặc u nang, bên dưới bề mặt da.

Mụn trứng cá bình thường có xu hướng gây ra mụn đỏ và mụn chứa đầy mủ. Mụn trứng cá nhẹ thường tạo ra mụn đầu trắng hoặc mụn đầu đen ít bị kích thích hơn, và có hoặc không một vài nốt mụn đỏ hoặc mụn mủ.

Trong hầu hết trường hợp, các vết đỏ hoặc nâu nhạt do mụn đã lành để lại sẽ tự biến mất theo thời gian. Nhưng với những tình trạng mụn nghiêm trọng, đặc biệt là mụn nang, sẽ có khả năng để lại sẹo vĩnh viễn khi lành.

Sẹo vĩnh viễn có nhiều khả năng phát triển hơn nếu bạn chạm vào hoặc nặn mụn thay vì điều trị hay để mụn tự lành.

Một số người không bị sẹo mụn, nhưng hầu hết mọi người đều sẽ phải đối mặt với ít nhất một vài vết sẹo mụn vào một thời điểm nào đó trong đời. 

HÌNH ẢNH CỦA SẸO MỤN

Sẹo mụn có nhiều hình dạng từ vết lõm nông, lốm đốm, đôi khi được gọi là sẹo lăn, cho đến vết lõm sâu và hẹp. Những vết lõm này thường là màu da nhưng cũng có thể sẫm màu hơn hoặc có màu hồng. 

CÁC LOẠI SẸO MỤN

Sẹo lõm 

Sẹo lõm là những vết lõm nông, phẳng, lành bên dưới lớp da trên cùng. Những vết sẹo này thường được gây ra bởi mụn nang nghiêm trọng. Tuy nhiên, các loại mụn trứng cá khác cũng có thể gây ra chúng.

Sự xuất hiện của sẹo mụn lõm có thể khác nhau tùy thuộc vào tiền sử bị mụn của một người. Có ba loại sẹo lõm:

• Sẹo lõm chân vuông: Loại sẹo này thường là những chỗ trũng giống như hộp với các cạnh được xác định rõ; xuất hiện do mụn trứng cá lan rộng, thủy đậu hoặc một loại vi-rút gây phát ban đỏ, ngứa có mụn nước gây ra. Loại sẹo này thường hình thành ở những vùng như má dưới và hàm, những nơi da tương đối dày.

• Sẹo lõm chân đá nhọn: Loại sẹo này là những vết lõm nhỏ hơn, hẹp hơn hướng xuống bề mặt da. Những vết sẹo này có xu hướng xuất hiện nhiều trên má. Sẹo lõm chân đá nhọn thường rất khó chữa và cần người điều trị phải kiên trì, tích cực chăm sóc.

• Sẹo lõm dạng lượn sóng: Loại sẹo này có nhiều độ sâu khác nhau, với các cạnh dốc làm cho da có vẻ gợn sóng và không đồng đều.

Sẹo phì đại và sẹo lồi

Không giống như sẹo lõm, sẹo phì đại và sẹo lồi hình thành như những cục mô sẹo nổi lên nơi mụn trứng cá đã từng tồn tại. Điều này xảy ra khi các mô sẹo hình thành, đôi khi là từ những nốt mụn trước đó.

Sẹo phì đại có cùng kích thước với mụn trứng cá gây ra chúng. Sẹo lồi tạo ra một vết sẹo lớn hơn mụn trứng cá gây ra chúng và phát triển vượt ra ngoài các cạnh của vết ban đầu.

Sẹo phì đại và sẹo lồi phổ biến hơn ở các vùng như quai hàm, ngực, lưng và vai. Những người có màu da sẫm hơn có nhiều khả năng phát triển loại sẹo này hơn.

Tăng sắc tố sau viêm

Sau khi mụn của bạn lành lại, nó thường để lại một mảng da sẫm màu hoặc đổi màu. Đây không phải là sẹo và nó sẽ tự biến mất nếu bạn có chế độ chống nắng tốt.

Tăng sắc tố da có thể xảy ra khi da bị tổn thương do mụn nghiêm trọng hoặc nếu bạn nặn mụn. Nhưng trong mọi trường hợp, làn da của bạn sẽ trở lại màu sắc tự nhiên theo thời gian nếu được bảo vệ khỏi ánh nắng mặt trời một cách thích hợp.

Những người có nhiều khả năng bị tăng sắc tố sau viêm bao gồm những người có làn da sẫm màu hơn và những người hay nặn mụn.

ĐIỀU TRỊ SẸO LÕM

Việc điều trị sẹo lõm, bao gồm sẹo lõm chân vuông, sẹo lõm chân đá nhọn và sẹo lõm dạng lượn sóng, sẽ trải qua hai giai đoạn. Giai đoạn đầu tiên tập trung vào việc giảm độ sâu của vết sẹo để làm phẳng bề mặt da.

Giai đoạn 1

Phương pháp điều trị giai đoạn 1 đối với sẹo lõm có thể được thực hiện tại văn phòng bác sĩ da liễu bằng cách sử dụng một hoặc nhiều phương pháp điều trị sau:

• Lột da hóa học: Axit glycolic hoặc salicylic sẽ được sử dụng để loại bỏ các lớp da bên ngoài. Lưu ý là phương pháp điều trị này không được áp dụng cho những vết sẹo rất sâu.

• Mài da: Một công cụ dùng để làm phẳng các lớp trên cùng của da sẽ được sử dụng để làm cho vết sẹo lõm chân vuông nông hơn. Phương pháp này thường yêu cầu đến bác sĩ da liễu nhiều lần để điều trị.

• Chất làm đầy da: Điều này liên quan đến việc tiêm một chất vào cơ thể, chẳng hạn như axit hyaluronic hoặc canxi hydroxylapatite, để cải thiện vẻ ngoài.

• Liệu pháp laser: Ánh sáng năng lượng cao sẽ loại bỏ các lớp da bên ngoài và kích thích sản xuất collagen ở các lớp da bên trong. Đây được gọi là liệu pháp laser xâm lấn. Còn liệu pháp không xâm lấn sẽ sử dụng nhiệt để kích hoạt quá trình sản xuất collagen ở các lớp bên trong của da.

• Lăn kim: Phương pháp này tạo ra những vết thương nhỏ bằng kim xuyên qua vết sẹo giúp hình thành các túi chữa lành bằng quá trình sản xuất collagen. Collagen này có thể làm giảm độ sâu của sẹo.

• Cắt da: Điều này liên quan đến việc cắt một vết sẹo ra khỏi da của bạn, sau đó kéo da lại với nhau và khâu lại.

• Bấm ghép: Điều này liên quan đến việc loại bỏ vết sẹo khỏi da của bạn, sau đó thay thế nó bằng da lấy từ một phần khác của cơ thể.

• Bóc tách sẹo: Phá vỡ mô sẹo nâng vết sẹo lên thay vì kéo nó xuống.

• TCA Cross (tái tạo sẹo bằng hóa chất): Bôi axit trichloroacetic (TCA) lên vết sẹo giúp hình thành thêm collagen có thể làm nổi vết sẹo.

Giai đoạn 2

Bước tiếp theo trong điều trị sẹo lõm là làm giảm bất kỳ sự đổi màu nào. Bác sĩ da liễu của bạn có thể sẽ kết hợp thêm:

• Mặt nạ hóa học

• Điều trị bằng laser

• Một số khuyến nghị về lối sống như chống nắng đầy đủ,...

Điều trị tại nhà

Bạn cũng có thể điều trị sẹo mụn lõm tại nhà bằng retinoids không kê đơn bôi tại chỗ, chẳng hạn như Differin. Retinoids không kê đơn có thể thúc đẩy sự hình thành collagen và làm đều sắc tố.

Mặc dù bạn có thể muốn sử dụng phương pháp lột da hóa học tại nhà, nhưng các chuyên gia không khuyến khích điều này vì nó có khả năng gây hại nhiều hơn là giúp ích. Tốt nhất bạn nên nói chuyện với bác sĩ da liễu về những cách an toàn để điều trị sẹo mụn tại nhà.

ĐIỀU TRỊ SẸO PHÌ ĐẠI VÀ SẸO LỒI

Điều trị sẹo phì đại và sẹo lồi tập trung vào việc giảm độ dài của sẹo để da trông mịn màng hơn.

Điều trị da liễu

Bác sĩ da liễu có thể thực hiện một hoặc nhiều phương pháp điều trị để bắt đầu giảm sự xuất hiện của sẹo phì đại và sẹo lồi của bạn. Điều này có thể bao gồm:

• Tiêm steroid: Steroid được tiêm trực tiếp vào sẹo để làm mềm mô sẹo, có thể làm giảm độ dài của sẹo. Thông thường, bạn sẽ cần tiêm vài mũi steroid cách nhau vài tuần.

• Phẫu thuật cắt bỏ

• Liệu pháp laser: Điều này có thể bao gồm cả liệu pháp laser xâm lấn và không xâm lấn.

Điều trị tại nhà

Để điều trị sẹo phì đại và sẹo lồi tại nhà, bạn có thể thử một số lựa chọn:

• Tinh dầu Bio-Oil: Đây là một loại dầu bôi ngoài da có thể giúp làm giảm sự xuất hiện của các vết sẹo lồi. Sản phẩm này có sẵn tại các hiệu thuốc địa phương hoặc mua trực tuyến.

• Massage: Mát xa thường xuyên và đúng cách có thể làm suy yếu mô sẹo và giảm diện tích của các vết sẹo.

• Miếng dán silicone: Đây là những miếng silicone dạng gel mà bạn có thể đặt lên trên vết sẹo lồi để giúp làm mềm và giảm diện tích của chúng. Một lựa chọn được các chuyên gia khuyên dùng là thương hiệu ScarAway.

ĐIỀU TRỊ CHỨNG TĂNG SẮC TỐ SAU VIÊM

Bạn có thể làm giảm sự xuất hiện của chứng tăng sắc tố sau viêm tại phòng khám bác sĩ da liễu hoặc tại nhà, với mục đích là để ngăn ngừa sạm da thêm và cho phép làn da của bạn phục hồi tự nhiên theo thời gian.

Điều trị da liễu

• Mặt nạ hóa học

• Điều trị bằng laser

• Sử dụng hydroquinone

• Sử dụng retinols và retinoids bôi tại chỗ theo toa có thể giúp làm tăng sản xuất collagen cho da của bạn, đồng thời làm đều màu da cũng như làm sáng các đốm đen. Công thức retinoid được kê đơn sẽ hoạt động nhanh hơn và hiệu quả hơn so với loại retinoid bạn mua không cần kê đơn.

Điều trị tại nhà

Đừng quên sử dụng mỗi ngày loại kem chống nắng phổ rộng với chỉ số SPF ít nhất là 30 một cách đều đặn. Các chất có trong kem chống nắng vật lý chẳng hạn như oxit kẽm và titan dioxide với oxit sắt sẽ giúp bảo vệ da tốt hơn.

Ngoài ra, bạn có thể thử sử dụng các loại retinoid không kê đơn như Differin, nhưng nó có thể hoạt động chậm hơn so với những đơn thuốc mạnh hơn.

KHI NÀO BẠN CẦN ĐẾN GẶP BÁC SĨ DA LIỄU?

Đối với hầu hết những người bị mụn trứng cá, sự đổi màu sẽ mờ dần khi điều trị mụn trứng cá và chống nắng phù hợp. Tuy nhiên, nếu bạn có sẹo hoặc đổi màu kéo dài hơn một năm và bạn muốn điều trị nó, hãy tìm và nói chuyện với bác sĩ da liễu để có được những lời khuyên hữu ích.

Bác sĩ da liễu có thể giúp phát triển một kế hoạch điều trị phù hợp nhất với làn da của bạn. Các phương pháp điều trị tại nhà cũng có thể giúp làm giảm sự xuất hiện của sẹo mụn, nhưng chúng thường không hiệu quả bằng các phương pháp điều trị do bác sĩ da liễu đưa ra.

NHẮN NHỦ

Mọi người thỉnh thoảng đều sẽ bị mụn trứng cá và đôi khi những nốt mụn đó sẽ gây ra sẹo khi lành lại. Sẹo mụn có hình dạng khác nhau tùy thuộc vào loại và mức độ nghiêm trọng của nốt mụn.

Có rất nhiều phương pháp điều trị có sẵn cho tất cả các loại sẹo mụn. Nếu bạn đang lo lắng về sẹo mụn, hãy đến gặp bác sĩ da liễu để xây dựng kế hoạch điều trị phù hợp nhất với mình.