CẢM LẠNH Ở TRẺ EM

• Cảm lạnh rất phổ biến ở trẻ em, đặc biệt là vào mùa đông.

• Các triệu chứng cảm lạnh bao gồm nghẹt mũi hoặc chảy nước mũi, hắt hơi, đau họng và tai, ho và đau đầu.

• Không có phương pháp điều trị nào có thể làm cho bệnh cảm biến mất nhanh hơn. Nhưng paracetamol hoặc ibuprofen, bổ sung nước và nước muối xịt mũi có thể giúp giảm các triệu chứng.

• Gặp bác sĩ nếu các triệu chứng của con bạn không cải thiện hoặc con bạn cảm giác rất mệt mỏi.

• Thật khó để ngăn cảm lạnh lây lan, nhưng rửa tay và che miệng khi ho sẽ giúp ích cho bạn.

Trẻ em và cảm lạnh

Trẻ mẫu giáo trung bình bị cảm lạnh ít nhất 6 lần một năm. Đôi khi, đặc biệt là vào mùa đông, có vẻ như con bạn bị ốm hàng tuần liền, hầu như không khỏi một cơn cảm lạnh trước khi mắc một cơn cảm lạnh khác.

Trẻ nhỏ dễ bị cảm lạnh vì chúng chưa có cơ hội hình thành khả năng miễn dịch đối với nhiều loại vi-rút gây cảm lạnh. Khi trẻ lớn hơn, chúng sẽ dần hình thành khả năng miễn dịch và ít bị cảm lạnh hơn.

Cảm lạnh còn được gọi là nhiễm trùng đường hô hấp trên.

Nguyên nhân gây cảm lạnh

Hầu hết cảm lạnh là do virus gây ra. Trên thực tế, có hơn 200 loại vi-rút có thể gây cảm lạnh.

Vi-rút gây cảm lạnh lây lan khi hắt hơi, ho và tiếp xúc bằng tay.

Thời tiết lạnh không gây cảm lạnh, nhưng cảm lạnh phổ biến hơn trong những tháng mùa đông. Điều này là vì một vài lý do:

• Mọi người tiếp xúc gần gũi hơn với nhau vì họ ở trong nhà.

• Virus cảm lạnh tồn tại trong không khí và trên các bề mặt lâu hơn trong môi trường lạnh và khô.

• Khả năng chống lại vi-rút cảm lạnh của cơ thể bạn bị giảm ở nhiệt độ thấp hơn.

Những triệu chứng cảm lạnh

Các triệu chứng thay đổi từ trẻ này sang trẻ khác, và từ bệnh này sang bệnh khác. Chúng có thể bao gồm:

• nghẹt mũi hoặc sổ mũi

• hắt xì

• đau họng và tai

• ho

• đau đầu

• mắt đỏ

• sưng hạch bạch huyết

• thỉnh thoảng sốt.

Thông thường, con bạn sẽ chán ăn, thậm chí có thể cảm thấy buồn nôn hoặc nôn mửa. Con bạn có thể mệt mỏi hoặc cáu kỉnh.

Các triệu chứng cảm lạnh thường kéo dài từ vài ngày đến một tuần hoặc hơn. Con bạn thường sẽ hồi phục hoàn toàn mà không gặp vấn đề gì.

Rất hiếm khi có các biến chứng như nhiễm trùng tai, viêm thanh quản, viêm thanh khí phế quản, hoặc nhiễm trùng đường hô hấp dưới như viêm tiểu phế quản hoặc viêm phổi. Đây là những căn bệnh tương đối hiếm gặp so với cảm lạnh không biến chứng.

Đôi khi thật khó để phân biệt các triệu chứng của cảm lạnh và cúm. Khi mọi người nói rằng họ bị cúm, họ thường thực sự bị cảm lạnh. Những người bị cúm có thể bị đau cơ và ớn lạnh nhiều hơn.

Con bạn có cần đi khám bác sĩ khi bị cảm lạnh không?

Hầu như tất cả các bệnh cảm lạnh đều tự khỏi.

Nhưng bạn nên đưa con đến gặp bác sĩ nếu trẻ có một hoặc nhiều triệu chứng sau. Con của bạn:

• không uống nước

• nôn mửa thường xuyên

• mệt mỏi hoặc buồn ngủ bất thường

• bị sốt không cải thiện trong 48 giờ

• bị ho kéo dài hơn 2 tuần

• có tiếng thở ồn hoặc thở khò khè.

Bạn nên gọi xe cứu thương hoặc đến khoa cấp cứu của bệnh viện nếu trẻ:

• phàn nàn về một cơn đau đầu dữ dội

• da nhợt nhạt và buồn ngủ

• khó thở ngày càng tăng, thở nhanh hơn hoặc khó hơn bình thường

• nhỏ hơn 3 tháng tuổi và bị sốt

• bị phát ban không biến mất khi bạn ấn một chiếc cốc lên vùng phát ban.

Ngoài ra, hãy gặp bác sĩ nếu con bạn không có vẻ khá hơn sau 48 giờ hoặc nếu bạn lo lắng.

Xét nghiệm cảm lạnh

Hầu hết trẻ em bị cảm lạnh không cần bất kỳ xét nghiệm nào. Đôi khi bác sĩ đa khoa có thể làm các xét nghiệm để loại trừ các tình trạng khác.

Rất hiếm khi bác sĩ đa khoa có thể yêu cầu xét nghiệm máu, ngoáy họng hoặc ngoáy mũi, hay lấy mẫu nước tiểu. Hiếm khi, bác sĩ đa khoa có thể yêu cầu chụp X-quang ngực.

Điều trị cảm lạnh

Không có cách chữa cảm lạnh thông thường. Cũng không có phương pháp điều trị cụ thể nào có thể khiến cảm lạnh biến mất nhanh hơn. Điều tốt nhất là điều trị các triệu chứng.

Điều trị bắt đầu bằng việc đảm bảo con bạn uống đủ nước để không bị mất nước, đặc biệt nếu trẻ bị sốt. Bạn có thể cần cho trẻ uống ít chất lỏng hơn, nhưng thường xuyên hơn. Đây là những việc cần làm:

• Nếu trẻ dưới 6 tháng tuổi bú sữa mẹ, hãy cho trẻ bú thêm.

• Nếu trẻ dưới 6 tháng tuổi bú sữa công thức, hãy cho trẻ uống lượng sữa công thức bình thường.

• Nếu con bạn trên 6 tháng tuổi, hãy tiếp tục cho con bú mẹ hoặc bú bình. Bạn cũng có thể cho trẻ uống chất lỏng trong suốt như nước lọc.

• Nếu con bạn trên 12 tháng tuổi, hãy sử dụng dung dịch bù nước đường uống như Gastrolyte hoặc Hydralyte. Bạn có thể mua từ các hiệu thuốc và nhiều siêu thị.

Dưới đây là một số điều khác bạn có thể làm để giảm bớt các triệu chứng của trẻ:

• Nếu con bạn bị sốt và đau hoặc khó chịu, hãy cho trẻ uống paracetamol với liều lượng và tần suất được khuyến cáo. Bạn cũng có thể cho trẻ trên 3 tháng tuổi uống ibuprofen.

• Đừng ép trẻ ăn. Nếu con bạn không đói khi bị sốt, điều đó không sao cả. Sự thèm ăn của con bạn sẽ trở lại khi chúng bắt đầu cảm thấy tốt hơn.

• Hãy thử sử dụng nước muối để nhỏ mũi, có thể giúp làm giảm khó chịu ở mũi bị tắc.

• Hãy thử cho trẻ sử dụng một thìa cà phê mật ong vào ban đêm, điều này có thể giúp giảm ho. Nhưng đừng cho trẻ dưới 12 tháng uống mật ong.

• Khuyến khích trẻ làm những việc nhẹ nhàng, nhưng không cần thiết phải nằm trên giường. Hãy để con bạn quyết định mức độ hoạt động mà chúng muốn.

• Lưu ý rằng không cần phải tránh xa các sản phẩm từ sữa – chúng không tạo thêm chất nhầy.

Những loại thuốc này không được khuyên dùng cho cảm lạnh trừ khi bác sĩ cho phép:

• Thuốc ho: trẻ ho vì khí quản của chúng bị kích thích hoặc có nhiều chất nhầy, và thuốc ho sẽ không giúp giải quyết được một trong hai vấn đề này.

• Thuốc thông mũi như Benadryl, Bisolvon, Demazin, Dimetapp, Duro-tuss, Logicin, Robitussin và Sudafed: những thuốc này có thể gây ra tác dụng phụ như nhịp tim nhanh, bồn chồn và mất ngủ. Ngoài ra, thuốc không thể giúp giải quyết cảm lạnh.

• Thuốc kháng sinh: cảm lạnh thường do vi-rút gây ra, vì vậy thuốc kháng sinh sẽ không giúp ích gì và thậm chí có thể gây đau bụng và tiêu chảy.

Các loại thuốc và phương pháp điều trị thay thế có thể không giúp ích gì cho trẻ em, và một số thậm chí có thể có tác dụng phụ có hại. Ví dụ, hít khuynh diệp có thể gây kích ứng hoặc thậm chí làm bỏng đường thở của một số trẻ em.

Hỏi dược sĩ hoặc bác sĩ nếu bạn không chắc chắn về loại thuốc hoặc phương pháp điều trị nào là tốt nhất cho trẻ

Đừng cho trẻ uống aspirin. Aspirin có liên quan đến hội chứng Reye, một căn bệnh hiếm gặp nhưng nghiêm trọng.

Ngăn ngừa cảm lạnh

Bạn không thể ngăn trẻ em bị cảm lạnh. Nhưng có một số điều đơn giản mà bạn và trẻ có thể làm để giảm khả năng con bạn bị cảm lạnh hoặc lây cảm lạnh:

• Rửa tay bằng nước xà phòng ấm sau khi hắt hơi, ho và xì mũi và trước khi ăn.

• Ho vào khuỷu tay để tránh vi trùng trên tay và lây lan.

• Không dùng chung chai, cốc và dụng cụ uống nước với những người bị cảm lạnh.

Các chất bổ sung như vitamin C và echinacea không ngăn trẻ bị cảm lạnh. Và không có bằng chứng nào cho thấy vitamin C hoặc echinacea có bất kỳ ảnh hưởng nào đến thời gian hoặc mức độ nặng của bệnh cảm lạnh ở trẻ em nếu con bạn bắt đầu dùng phương pháp điều trị này sau khi bị cảm lạnh. Nhưng việc sử dụng vitamin C liên tục có thể làm giảm thời gian và mức độ nghiêm trọng của cảm lạnh ở trẻ em.