NÃO WERNICKE DO RƯỢU

Hội chứng Wernicke-Korsakoff (WKS) là gì?

Hội chứng Wernicke-Korsakoff (WKS) là một loại rối loạn não do thiếu vitamin B-1 hoặc thiamine. Hội chứng này thực chất là hai tình trạng riêng biệt có thể xảy ra cùng lúc, bệnh Wernicke (WD) và hội chứng Korsakoff. Thông thường, mọi người nhận thấy các triệu chứng của WD đầu tiên. WD còn được gọi là bệnh não Wernicke.

Các triệu chứng của WKS có thể bao gồm nhầm lẫn, ảnh hưởng thị giác, tầm nhìn hoặc kể chuyện phóng đại, và một số những triệu chứng khác.

Nghiện rượu, hoặc lạm dụng rượu mãn tính, là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra WKS. WKS cũng có thể liên quan đến tình trạng thiếu hụt trong chế độ ăn uống hoặc các tình trạng y tế khác làm suy giảm sự hấp thụ vitamin B-1.

Các yếu tố nguy cơ mắc WKS 

Các yếu tố nguy cơ mắc WKS liên quan đến chế độ ăn uống và lối sống của bạn.

Các yếu tố nguy cơ chính để làm xuất hiện WKS là suy dinh dưỡng và lạm dụng rượu mãn tính. Các yếu tố nguy cơ khác đối với WKS bao gồm:

• Không có khả năng nhận được chăm sóc y tế hay các thực phẩm thích hợp

• Thẩm tách thận, làm giảm hấp thu vitamin B-1

• AIDS, khiến bạn có nhiều khả năng phát triển các tình trạng dẫn đến thiếu vitamin B-1

Nghiện rượu là nguy cơ hàng đầu gây hội chứng Wernicke

Nguyên nhân gây ra WKS?

Nguyên nhân hàng đầu gây ra WKS là nghiện rượu.

Các nguyên nhân ít phổ biến hơn gây WKS là các tình trạng giảm việc hấp thu dinh dưỡng. Việc ăn uống và hấp thụ chất dinh dưỡng có thể bị hạn chế bởi:

• Phẫu thuật cắt dạ dày, khó đáp ứng được nhu cầu dinh dưỡng do khẩu phần thức ăn hạn chế

• Ung thư dạ dày, có thể hạn chế sự hấp thụ các chất dinh dưỡng cần thiết

• Ung thư ruột kết, có thể dẫn đến đau đớn khiến bạn bỏ ăn

• Các chứng rối loạn ăn uống

Nghiện rượu là nguyên nhân hàng đầu gây ra WKS vì những người mắc bệnh này thường có chế độ ăn uống kém. Rượu cũng ngăn cản sự hấp thụ và lưu trữ vitamin B-1.

Các triệu chứng của WKS là gì?

Tổn thương trên não gây ra bệnh WD. Những tổn thương này là kết quả của sự thiếu hụt vitamin B-1.

Các triệu chứng nổi bật của WD là:

• Nhìn đôi

• Mí mắt trên bị sụp xuống, còn được gọi là ptosis

• Chuyển động mắt lên và xuống hoặc từ bên này sang bên kia

• Mất khả năng phối hợp cơ hoặc mất điều hòa, có thể cản trở việc đi lại

• Trạng thái tinh thần bối rối, thường dẫn đến việc gây gổ hoặc hành vi bạo lực

WD sau này có thể phát triển thành hội chứng Korsakoff. Những người mắc WKS có nhiều vấn đề liên quan đến trí nhớ. Bạn có thể bị mất trí nhớ hoặc không thể hình thành ký ức mới.

Bạn cũng có thể có các triệu chứng sau nếu bạn bị WKS:

• Chứng hay quên đối với các sự kiện đã xảy ra

• Khó hiểu ý nghĩa của thông tin

• Khó đặt từ vào ngữ cảnh

• Ảo giác

• Kể chuyện phóng đại hoặc luyên thuyên

Lạm dụng rượu có thể làm thiếu hụt vitamin B-1

WKS được chẩn đoán như thế nào?

Chẩn đoán WKS không phải lúc nào cũng dễ dàng.

Một người mắc WKS thường bị ảnh hưởng tới sức khỏe tinh thần. Điều này có thể gây khó khăn cho việc giao tiếp với bác sĩ. Bác sĩ của bạn có thể bỏ qua các rối loạn thể chất nếu bạn bị ảnh hưởng tâm lý.

Dấu hiệu nghiện rượu

Trước tiên, bác sĩ có thể kiểm tra các dấu hiệu của chứng nghiện rượu. Họ có thể kiểm tra nồng độ cồn trong máu của bạn. Đôi khi, họ sẽ thực hiện xét nghiệm chức năng gan để kiểm tra tổn thương gan. Tổn thương gan là một dấu hiệu phổ biến của chứng nghiện rượu.

Tổn thương gan do nghiện rượu mãn tính có thể làm tăng men gan của bạn. Chẩn đoán chứng nghiện rượu mãn tính bao gồm khám sức khỏe để đánh giá:

• Nhịp tim

• Chuyển động mắt

• Phản xạ

• Huyết áp

• Thân nhiệt

Dấu hiệu thiếu dinh dưỡng

Bác sĩ sẽ tìm các dấu hiệu lâm sàng cho thấy bạn bị thiếu hụt vitamin B-1. Điều này có thể liên quan đến các xét nghiệm máu để đo nồng độ thiamine và chế độ dinh dưỡng chung của bạn.

Các xét nghiệm dinh dưỡng mà bác sĩ có thể thực hiện để đảm bảo bạn không bị suy dinh dưỡng bao gồm:

• Xét nghiệm albumin huyết thanh. Xét nghiệm này đo nồng độ albumin, một loại protein trong máu. Nồng độ albumin thấp có thể báo hiệu sự thiếu hụt dinh dưỡng cũng như các vấn đề về thận hoặc gan.

• Xét nghiệm vitamin B-1 trong huyết thanh. Xét nghiệm này kiểm tra nồng độ vitamin B-1 trong máu. Có thể kiểm tra hoạt động của enzym trong tế bào hồng cầu (RBCs). Hoạt động của enzym thấp báo hiệu sự thiếu hụt vitamin B-1.

Các xét nghiệm khác

Bạn cũng có thể cần các xét nghiệm hình ảnh, có thể giúp bác sĩ của bạn tìm thấy bất kỳ tổn thương nào là đặc điểm của WKS. Các xét nghiệm hình ảnh giúp chẩn đoán WKS bao gồm:

• Điện tâm đồ (ECG hoặc EKG) trước và sau khi dùng vitamin B-1, có thể giúp bác sĩ của bạn tìm ra những bất thường

• Chụp CT để kiểm tra các tổn thương não liên quan đến WD

• Chụp MRI để tìm những thay đổi của não liên quan đến WD

Bác sĩ của bạn cũng có thể thực hiện một bài kiểm tra tâm thần kinh (neuropsychological test) để xác định mức độ nghiêm trọng của các khiếm khuyết tâm thần.

Não Wernicke do rượu gây ra các triệu chứng tâm thần

WKS được điều trị như thế nào?

Điều trị WKS nên được bắt đầu ngay lập tức. Điều trị kịp thời có thể làm chậm hoặc ngừng sự tiến triển của bệnh. Các phương pháp điều trị cũng có thể đảo ngược các bất thường về não.

Các biện pháp điều trị đầu tiên có thể liên quan đến việc nhập viện. Tại bệnh viện, bạn sẽ được theo dõi để đảm bảo hệ tiêu hóa của bạn đang hấp thụ thức ăn đúng cách.

Điều trị WKS có thể bao gồm:

• Vitamin B-1 được tiêm qua đường tĩnh mạch (IV) ở cánh tay hoặc bàn tay

• Vitamin B-1 được cung cấp qua đường uống

• Một chế độ ăn uống cân bằng để làm tăng nồng độ vitamin B-1

• Điều trị chứng nghiện rượu

Sau khi chẩn đoán, bác sĩ rất có thể sẽ tiêm vitamin B-1 cho bạn qua đường tĩnh mạch. Điều trị nhanh chóng có thể giúp đảo ngược nhiều triệu chứng thần kinh của WKS.

Trong một số ít trường hợp, điều trị thiếu hụt vitamin B-1 tạo ra các phản ứng tiêu cực. Điều này phổ biến hơn ở những người nghiện rượu.

Các phản ứng tiêu cực khi sử dụng vitamin B-1 có thể khác nhau và bao gồm các triệu chứng cai rượu (alcohol withdrawal symptoms) như mất ngủ, đổ mồ hôi hoặc thay đổi tâm trạng. Bạn cũng có thể gặp ảo giác, nhầm lẫn hoặc kích động.