TỰ KỶ Ở NGƯỜI LỚN

Các triệu chứng của bệnh tự kỷ ở người lớn có thể biểu hiện khác với các triệu chứng ở trẻ em và ở một số người lớn đã phải học cách sống chung với các triệu chứng đó trong nhiều năm.

Rối loạn phổ tự kỷ (ASD) là một trong những chứng rối loạn phát triển thần kinh. Trong hầu hết các trường hợp, người tự kỷ nhận được chẩn đoán khi còn nhỏ, thường là sau 4 tuổi. Tuy nhiên, một số người lớn mắc chứng tự kỷ không được chẩn đoán khi còn nhỏ, ngay cả khi các triệu chứng của họ trầm trọng hơn.

Rất khó nhận biết tự kỷ ở một người trưởng thành khi không thực hiện các phương pháp chẩn đoán lâm sàng

Các dấu hiệu và triệu chứng của chứng tự kỷ ở người lớn

Người tự kỷ có thể thấy một số khía cạnh của giao tiếp và tương tác xã hội là thách thức. Họ có thể gặp khó khăn trong việc liên hệ với mọi người và hiểu được cảm xúc của họ. Người lớn tự kỷ cũng có thể có các kiểu suy nghĩ, hành vi không linh hoạt và họ còn có thể thực hiện các hành động lặp đi lặp lại.

Các dấu hiệu và triệu chứng phổ biến của ASD ở người lớn có thể bao gồm:

Rất khó nói chuyện
Khó tạo hoặc duy trì mối quan hệ bạn thân thiết
Khó chịu khi giao tiếp bằng mắt
Thách thức với việc điều chỉnh cảm xúc
Cực kỳ quan tâm đến một chủ đề cụ thể
Các cuộc độc thoại thường xuyên về cùng một chủ đề
Quá mẫn cảm với âm thanh
Gây tiếng ồn không tự chủ, chẳng hạn như hắng giọng lặp đi lặp lại
Khó hiểu những câu châm biếm hoặc thành ngữ
Thiếu suy nghĩ khi nói
Chỉ quan tâm đến một vài hoạt động nhất định
Thích các hoạt động hoặc làm việc đơn độc
Gặp vấn đề khi nhận biết cảm xúc của người khác
Khó hiểu nét mặt và ngôn ngữ cơ thể
Phụ thuộc vào thói quen hàng ngày và khó đối phó với sự thay đổi
Có các hành vi lặp đi lặp lại
Có tâm trạng lo lắng

Người tự kỷ thường sẽ không có tất cả các dấu hiệu, triệu chứng ở trên và ở một số người khác có thể không có những dấu hiệu này.

Có thể có một số điểm tương đồng giữa ASD và các rối loạn khác, chẳng hạn như rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD), nhưng các dấu hiệu và triệu chứng của ASD khác nhau ở mỗi người.

Ngoài ra, các triệu chứng có thể khác nhau giữa giới tính. Một số người dường như có thể đối phó với các tình huống xã hội tốt hơn những người khác, vì các triệu chứng của họ có thể khó nhận biết hơn. Do đó, việc chẩn đoán ASD rất khó khăn ở những người này.

Chẩn đoán

Việc chẩn đoán ASD ở người trưởng thành có thể là một thách thức vì một số lý do:

Những người không được chẩn đoán khi còn trẻ có thể có các triệu chứng nhẹ hơn, khó nhận ra hơn. Đôi khi, những người như vậy có thể không bao giờ được chẩn đoán.
Nếu mọi người đã sống chung với ASD một thời gian, họ có thể che giấu các dấu hiệu và triệu chứng tốt hơn.
Nghiên cứu cho thấy rằng một trong những xét nghiệm chẩn đoán phổ biến cho chứng tự kỷ ở tuổi trưởng thành, ADOS-2, có thể đáng tin cậy. Nhưng bác sĩ cần nhận ra các triệu chứng của một người để giới thiệu họ đi xét nghiệm.

Có xét nghiệm ASD ở người lớn không?

Các bác sĩ lâm sàng đã phát triển các xét nghiệm khác nhau có thể giúp chẩn đoán ASD ở người lớn. Chúng bao gồm các xét nghiệm chẩn đoán như ADOS 2 Mô-đun 4, ADI-R và 3Di Người lớn.

Tuy nhiên, không rõ mức độ đáng tin cậy của các xét nghiệm này đối với người lớn do:

Các nhà nghiên cứu thường xem xét độ tin cậy của các bài kiểm tra ASD bằng việc sử dụng một số lượng nhỏ người tham gia nghiên cứu.
Không có nhiều nghiên cứu về việc kiểm tra ASD ở người trưởng thành điều này có nghĩa là kết quả của các nghiên cứu xem xét các phương pháp kiểm tra ASD có thể không đại diện cho một nhóm người lớn mắc chứng tự kỷ thực sự.
Nhiều bác sĩ lâm sàng có thể không nhận biết được các dấu hiệu của ASD ở tuổi trưởng thành. Điều này đặc biệt đúng nếu các triệu chứng của bệnh nhân không nghiêm trọng hoặc nếu bệnh nhân cũng có các tình trạng khác, ví dụ, lo lắng.

Cách bắt đầu quá trình chẩn đoán

Khi nghi ngờ bản thân hoặc người thân có thể mắc chứng tự kỷ có thể làm bài kiểm tra tự đánh giá tình trạng bệnh. Mặc dù họ không thể đưa ra chẩn đoán, nhưng các bài tự đánh giá bản thân là một yếu tố quan trọng giúp bác sĩ chẩn đoán.

Một người đang tìm kiếm chẩn đoán có thể mang kết quả đánh giá đó đến bác sĩ chăm sóc chính, người sẽ cố gắng xác định xem người này có mắc phải tình trạng ASD hay không bằng cách:

Hỏi về các triệu chứng, cả hiện tại và trong thời thơ ấu
Quan sát và tương tác với người đó
Nói chuyện với một người thân yêu
Kiểm tra các tình trạng sức khỏe thể chất hoặc tinh thần khác có thể gây ra các triệu chứng

Nếu không có tình trạng thể chất cơ bản nào có thể giải thích các triệu chứng, bác sĩ có thể giới thiệu người đó đến bác sĩ tâm thần hoặc nhà tâm lý học để chẩn đoán ASD.

Nếu các triệu chứng không xuất hiện trong thời thơ ấu nhưng bắt đầu ở tuổi thiếu niên hoặc tuổi trưởng thành, điều này có thể cho thấy tình trạng sức khỏe nhận thức hoặc tâm thần khác với ASD.

Lợi ích của chẩn đoán

Không phải mọi người lớn tự kỷ chưa được chẩn đoán đều có thể muốn hoặc cần chẩn đoán. Điều quan trọng là phải tôn trọng nhu cầu và sở thích của cá nhân. Đối với những người có nhu cầu, chẩn đoán có thể mang lại một số lợi ích.

Có thể cung cấp lời giải thích cho những thách thức mà một người tự kỷ có thể gặp phải.
Có thể giúp các thành viên trong gia đình, bạn bè và đồng nghiệp hiểu rõ hơn về ASD.
Có thể mở ra khả năng tiếp cận các dịch vụ và lợi ích, bao gồm cả môi trường làm việc hoặc giáo dục.
Có thể loại trừ một tình trạng bệnh không chính xác, chẳng hạn như ADHD.

Sống chung với chứng tự kỷ

Một số người lớn mắc chứng tự kỷ có thể khó sống chung với ASD. Họ có thể đấu tranh với các tương tác xã hội, cố định các thói quen hoặc trải nghiệm sự nhạy cảm với ánh sáng hoặc âm thanh.

Nhiều triệu chứng tương tự xuất hiện ở trẻ tự kỷ cũng có thể tồn tại ở người lớn. Nhưng những người lớn gặp phải những triệu chứng này có thể gặp khó khăn trong việc sống độc lập hàng ngày.

Một nghiên cứu về các dịch vụ và kết quả ở người lớn mắc chứng tự kỷ cho thấy 27% người tự kỷ thất nghiệp. Người lớn tự kỷ cũng có thể có nhiều lựa chọn hạn chế hơn đối với các dịch vụ hỗ trợ so với trẻ tự kỷ. Trong cùng một nghiên cứu, 25% người tự kỷ cho biết họ không nhận được đủ các dịch vụ hỗ trợ.

Một số người lớn mắc chứng tự kỷ có trí thông minh cao, trí nhớ tốt, khả năng suy nghĩ “bên ngoài” và tài năng trong các lĩnh vực cụ thể. Những đặc điểm khác có thể bao gồm khiếu hài hước và ý thức công bằng, công lý mạnh mẽ.

Đối với nhiều người tự kỷ, ASD là một phần thiết yếu trong nhận dạng của họ và không cần sự hỗ trợ.

Đối với những người lớn mắc chứng tự kỷ gặp nhiều thử thách hơn, việc tăng cường khả năng tiếp cận với những điều sau đây có thể giúp ích như:

Giáo dục

Tìm hiểu thêm về chứng tự kỷ có thể giúp người tự kỷ và những người thân yêu hoặc người chăm sóc của họ hiểu rõ hơn về tình trạng bệnh.

Nó cũng có thể giúp người tự kỷ cảm thấy được xác thực và tìm ra giải pháp phù hợp với họ.

Bạn bè và gia đình có thể giúp giảm căng thẳng và thông cảm cho họ.

Trị liệu

Cũng giống như những người mắc chứng bệnh thần kinh, người tự kỷ có thể nhận được lợi khi đến gặp bác sĩ trị liệu nếu họ đang trải qua sự lo lắng, căng thẳng trong công việc hoặc cảm giác bị cô lập.

Các nhà trị liệu có thể giới thiệu người tự kỷ với phương pháp chẳng hạn như liệu pháp hành vi nhận thức. Điều này có thể giúp giải quyết những thách thức có thể đặc biệt hơn đối với ASD, chẳng hạn như có những suy nghĩ cứng nhắc. Trị liệu có thể diễn ra đối với từng cá nhân, theo nhóm hoặc gia đình.

Phục hồi chức năng

Phương pháp phục hồi chức năng có thể giúp người tự kỷ đối phó với những thách thức liên quan đến nghề nghiệp. Nó cho phép họ khám phá khả năng học cao hơn như làm tình nguyện viên hoặc thay đổi công việc.

Một số người tự kỷ có thể thấy nơi làm việc của họ không thoải mái nếu quá ồn ào, quá sáng hoặc phải đi lại lâu.

Người sử dụng lao động có thể thực hiện các bước để hỗ trợ họ tại nơi làm việc, bằng cách tạo điều kiện thích hợp cho nhân viên mắc chứng tự kỷ.

Người tự kỷ có thể nâng cao năng suất làm việc khi ở nơi làm việc phù hợp và được hỗ trợ đầy đủ.

Hỗ trợ từ những người tự kỷ khác

Một số người tự kỷ có thể thấy hữu ích khi kết nối với những người tự kỷ khác do những người này có thể đang hoặc đã trải qua những điều tương tự.

Tương tác với những người lớn tự kỷ khác có thể cung cấp cho người tự kỷ những ý tưởng mới về những điều họ có thể làm trong cuộc sống của chính họ. Nó cũng có thể khiến một người tiếp xúc với nhiều phương pháp cải thiện hơn.

Nhiều người tự kỷ ủng hộ việc đóng vai trò tích cực hơn trong các dịch vụ hỗ trợ của chính họ. Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy việc tiếp cận với những người bạn tự kỷ có thể mang lại lợi ích tích cực cho cuộc sống của người tự kỷ.

Thuốc

Thuốc không thể chữa khỏi ASD. Nhưng một số loại thuốc theo toa có thể giảm bớt một số triệu chứng đồng thời xảy ra, chẳng hạn như trầm cảm và lo lắng.

Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) chỉ chấp thuận một số loại thuốc giúp điều trị các triệu chứng đặc hiệu ASD ở trẻ em. Người lớn nên tham khảo ý kiến của chuyên gia chăm sóc sức khỏe trước khi thử bất kỳ loại thuốc nào.