SÁN LÁ GAN
SÁN LÁ GAN
Sán lá gan là loài giun dẹp ký sinh ảnh hưởng đến ống mật và gan. Những con giun dẹp này có thể gây ra bệnh sán lá gan.
Bệnh sán lá gan chủ yếu ảnh hưởng đến gia súc (cừu, dê, bò) và người. Tuy nhiên, chúng ảnh hưởng đến động vật nhiều hơn con người.
Có hai loại sán lá gan ảnh hưởng đến con người. Đó là Fasciola hepatica (sán lá gan thường hay sán lá gan cừu) và Fasciola gigantica.
Fasciola hepatica là một trong hai loại sán lá gan gây bệnh ở người
Các triệu chứng của bệnh sán lá gan
Một người có thể bị nhiễm sán lá gan sau khi nuốt phải ký sinh trùng, thường là do ăn rau sống hoặc uống nước bị ô nhiễm.
Trong một số trường hợp, một người bị nhiễm bệnh có thể không cảm thấy bị bệnh hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng. Các triệu chứng nhận được có thể khác nhau tùy thuộc vào giai đoạn nhiễm trùng. Bạn có thể gặp một số triệu chứng trong giai đoạn đầu khi sán lá gan di chuyển trong ruột, gan và khoang bụng.
Tuy nhiên, bạn cũng có thể gặp các triệu chứng trong giai đoạn cuối của nhiễm trùng. Đây là lúc sán lá gan đã đến ống mật (hệ thống ống dẫn của gan). Các triệu chứng liên quan đến giai đoạn này có thể xuất hiện vài tháng hoặc thậm chí vài năm sau khi bạn bị nhiễm bệnh. Hai triệu chứng phổ biến của giai đoạn này là tắc nghẽn ống dẫn và viêm.
Bạn có thể xuất hiện các triệu chứng như:
-
Gan to
-
Tăng bạch cầu ái toan
-
Ngứa
-
Sốt
-
Ớn lạnh
-
Khó chịu hoặc đau bụng
-
Malaise (mệt mỏi và khó chịu)
Các giai đoạn của nhiễm trùng sán lá gan
Nhiễm sán lá gan được phân loại thành ba giai đoạn:
-
Giai đoạn cấp tính. Giai đoạn này mô tả thời gian từ ngày thứ tư đến ngày thứ bảy sau khi tiếp xúc với ký sinh trùng. Bạn có thể không phát hiện ra các dấu hiệu hoặc triệu chứng và nó có thể diễn ra trong hai hoặc đến bốn tháng.
-
Giai đoạn tiềm ẩn. Trong giai đoạn tiềm ẩn, sán lá gan đã trưởng thành và đi đến ống mật. Giai đoạn này có thể diễn ra trong một vài tháng.
-
Giai đoạn mãn tính. Trong giai đoạn này, giun trưởng thành có thể gây ra tác dụng phụ khi chúng đào thải chất thải chuyển hóa qua gan và mật. Điều này có thể dẫn đến tắc nghẽn ống mật và viêm.
Chẩn đoán nhiễm trùng sán lá gan
Chẩn đoán nhiễm sán lá gan thông qua một số xét nghiệm sau:
-
Xét nghiệm máu. Các bác sĩ có thể xác định kháng thể sán lá gan (protein do cơ thể sản xuất để giúp chống lại bất kỳ bệnh nhiễm trùng nào). Trong các trường hợp khác, bác sĩ cũng có thể kiểm tra số lượng bạch cầu của bạn. Các tế bào bạch cầu tăng lên khi cơ thể bạn cố gắng chống lại nhiễm trùng.
-
Hình ảnh gan. Bác sĩ sử dụng hình ảnh chụp gan để kiểm tra xem sán lá gan có gây ra bất kỳ tổn thương nào cho ống mật hoặc gan hay không. Hình ảnh bao gồm các xét nghiệm chụp mật tụy ngược dòng qua nội soi (ERCP) , chụp đường mật, chụp cắt lớp vi tính (CT), siêu âm và chụp cộng hưởng từ (MRI . Trong một số trường hợp, các bác sĩ có thể lựa chọn thực hiện nội soi (đưa một ống dài mỏng có camera ở đầu) vào miệng vào dạ dày để chẩn đoán nhiễm sán lá gan.
-
Xét nghiệm phân. Xét nghiệm phân được sử dụng để tìm bất kỳ trứng sán lá gan nào trong phân.
Điều trị bệnh sán lá gan
Nhiễm sán lá gan có thể điều trị được. Bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ chuyên môn nếu nghi ngờ mình bị nhiễm sán lá gan để ngăn ngừa biến chứng.
Sử dụng thuốc. Thuốc tẩy giun sán được dùng để loại bỏ sán lá gan. Tùy thuộc vào Fasciola hepatica hay Fasciola gigantica, bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc tẩy giun sau đây:
-
Nitazoxanide
-
Triclabendazole
-
Albendazole
-
Praziquantel
Phẫu thuật. Phẫu thuật có thể là một lựa chọn để giúp mở ống mật.
Phòng ngừa
Nhiễm sán lá gan có thể dễ dàng phòng ngừa được. Các phương pháp phòng ngừa có thể bao gồm:
-
Đảm bảo rằng thực vật thủy sinh như cải xoong được nấu chín kỹ trước khi ăn
-
Tránh thực phẩm và nước từ các khu vực nghi ngờ bị ô nhiễm
-
Đảm bảo cá từ các vùng nước ngọt được nấu chín kỹ trước khi ăn
-
Đảm bảo vệ sinh thích hợp trước khi xử lý thức ăn hoặc nước uống
Những người sống gần khu vực chăn thả gia súc cũng nên thận trọng trước khi ăn thức ăn hoặc nước uống. Sự hiện diện của vật nuôi làm tăng khả năng nhiễm bệnh. Khuyến khích kiểm tra thường xuyên động vật nhằm xác định chúng có bị nhiễm trùng hay không.
Nói chung, nhiễm sán lá gan không gây tử vong. Những người bị nhiễm trùng thường sống sót mà không có bất kỳ biến chứng nào vì loại nhiễm trùng này có thể điều trị được.
