TĂNG HUYẾT ÁP NGUYÊN PHÁT

Tăng huyết áp nguyên phát là gì?

Tăng huyết áp nguyên phát là tình trạng huyết áp cao mà không rõ nguyên nhân thứ phát.

Huyết áp là lực của máu tác động lên thành động mạch khi tim bơm máu đi khắp cơ thể. Tăng huyết áp xảy ra khi lực đẩy của máu mạnh hơn bình thường.

Hầu hết các trường hợp huyết áp cao đều được xếp vào loại tăng huyết áp nguyên phát. Các tình trạng tăng huyết áp khác là tăng huyết áp thứ phát. Tăng huyết áp thứ phát là huyết áp cao có nguyên nhân xác định được, chẳng hạn như bệnh thận.

Tăng huyết áp có thể phòng ngừa hiệu quả bằng các cách sau | Vinmec

Nhiều nguyên nhân có thể dẫn tới tăng huyết áp

Các yếu tố nguy cơ liên quan đến tăng huyết áp nguyên phát là gì?

Yếu tố di truyền được cho là có vai trò nhất định trong tăng huyết áp. Các yếu tố sau có thể làm tăng nguy cơ xuất hiện bệnh tăng huyết áp nguyên phát:

Chế độ ăn
Căng thẳng
Ít hoạt động thể chất
Thừa cân

Các triệu chứng của tăng huyết áp nguyên phát là gì?

Hầu hết mọi người sẽ không nhận thấy bất kỳ triệu chứng nào của bệnh tăng huyết áp nguyên phát. Họ thường phát hiện ra rằng huyết áp của mình cao khi đi khám sức khỏe định kỳ.

Tăng huyết áp nguyên phát có thể gặp phải ở mọi lứa tuổi. Nó thường xảy ra lần đầu tiên ở tuổi trung niên.

Những người có nguy cơ đột quỵ khi tập thể dục, đặc biệt trong trời lạnh giá

Tăng huyết áp có thể gây biến chứng nghiêm trọng

Làm thế nào để biết mình có bị tăng huyết áp nguyên phát hay không?

Đo huyết áp là cách tốt nhất để tầm soát bệnh lý tăng huyết áp nguyên phát. Điều quan trọng là phải hiểu cách đo huyết áp và đọc kết quả.

Kết quả đo huyết áp có hai con số, thường được viết theo cách này: 120/80. Số đầu tiên là áp suất tâm thu của bạn. Huyết áp tâm thu đo lực của máu tác động lên thành động mạch khi tim bơm máu đến phần còn lại của cơ thể.

Số thứ hai cho biết huyết áp tâm trương của bạn. Huyết áp tâm trương đo lực của máu lên thành động mạch giữa các nhịp tim khi cơ tim giãn ra.

Các chỉ số huyết áp của bạn có thể dao động lên hoặc xuống trong ngày. Nó thay đổi sau khi tập thể dục, khi nghỉ ngơi, khi bạn bị đau và ngay cả khi bạn căng thẳng hoặc tức giận. Các chỉ số huyết áp thỉnh thoảng cao không nhất thiết có nghĩa là bạn bị tăng huyết áp. Bạn sẽ không được chẩn đoán tăng huyết áp trừ khi bạn có kết quả đo huyết áp cao ít nhất 2 – 3 lần khác nhau.

Huyết áp bình thường và huyết áp bất thường

Huyết áp bình thường là dưới 120/80 milimet thủy ngân (mmHg).

Huyết áp tăng cao là tình trạng huyết áp cao hơn bình thường, nhưng không quá cao để được chẩn đoán tăng huyết áp. Huyết áp tăng cao là:

Huyết áp tâm thu từ 120 – 129 mmHg
Huyết áp tâm trương dưới 80 mmHg

Tăng huyết áp độ 1 là:

Huyết áp tâm thu từ 130 – 139 mmHg, hoặc
Huyết áp tâm trương từ 80 – 89 mmHg

Tăng huyết áp độ 2 là:

Huyết áp tâm thu cao hơn 140 mmHg, hoặc
Huyết áp tâm trương cao hơn 90 mmHg

Các nguyên nhân gây cao huyết áp nguyên phát | Vinmec

Đo huyết áp nhiều lần giúp chẩn đoán tăng huyết áp nguyên phát

Tăng huyết áp nguyên phát được chẩn đoán như thế nào?

Bác sĩ sẽ đo huyết áp của bạn bằng máy đo huyết áp. Nếu huyết áp của bạn cao, họ có thể muốn bạn đo huyết áp tại nhà định kỳ. Bác sĩ sẽ hướng dẫn bạn cách sử dụng máy đo huyết áp nếu họ yêu cầu bạn đo huyết áp tại nhà.

Bạn sẽ ghi lại kết quả và thảo luận với bác sĩ vào ngày hôm sau. Đánh giá tình trạng huyết áp cao được xác định bằng giá trị trung bình của các kết quả đo huyết áp của bạn được thực hiện tại các thời điểm khác nhau.

Bác sĩ có thể tiến hành khám sức khỏe để kiểm tra các dấu hiệu của bệnh tim. Xét nghiệm có thể bao gồm quan sát mắt, nghe tim, phổi và lưu lượng máu ở cổ. Các mạch máu nhỏ ở sau mắt có thể cho thấy tổn thương do huyết áp cao.

Bác sĩ cũng có thể yêu cầu các xét nghiệm sau để phát hiện các vấn đề về tim và thận:

Đo nồng độ cholesterol trong máu của bạn.
Siêu âm tim. Xét nghiệm này sử dụng sóng âm thanh để tạo ra hình ảnh trái tim của bạn.
Điện tâm đồ (EKG hoặc ECG). Điện tâm đồ ghi lại hoạt động điện của tim bạn.
Kiểm tra chức năng thận và các cơ quan khác. Chúng có thể bao gồm xét nghiệm máu, xét nghiệm nước tiểu hoặc siêu âm để kiểm tra xem thận và các cơ quan khác của bạn đang hoạt động như thế nào.

Lối sống lành mạnh để phòng chống bệnh tăng huyết áp | VTV.VN

Lối sống lành mạnh giúp ngăn ngừa tăng huyết áp nguyên phát

Tăng huyết áp nguyên phát được điều trị như thế nào?

Không thể chữa hoàn toàn tình trạng tăng huyết áp nguyên phát, nhưng có một số cách hỗ trợ kiểm soát.

Thay đổi lối sống

Nếu bạn bị tăng huyết áp, bác sĩ sẽ khuyến nghị thay đổi lối sống để giảm huyết áp. Những phương pháp thay đổi lối sống mà bác sĩ có thể đề nghị bao gồm:

Tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày.
Giảm cân nếu bạn thừa cân.
Bỏ hút thuốc.
Hạn chế uống rượu, không quá một ly mỗi ngày nếu bạn là nữ và hai ly mỗi ngày nếu bạn là nam giới.
Giảm tình trạng căng thẳng.
Có một chế độ ăn ít natri, tốt cho tim mạch, giàu kali và chất xơ.
Nếu bạn có vấn đề về thận, đừng tăng lượng kali mà không có sự cho phép của bác sĩ.

Sử dụng thuốc

Nếu thay đổi lối sống không đủ làm giảm mức huyết áp của bạn, bác sĩ có thể kê một hoặc nhiều loại thuốc. Các loại thuốc huyết áp phổ biến nhất bao gồm:

Thuốc chẹn beta, chẳng hạn như metoprolol
Thuốc chẹn kênh canxi, chẳng hạn như amlodipine
Thuốc lợi tiểu, chẳng hạn như hydrochlorothiazide / HCTZ
Thuốc ức chế men chuyển (ACE), chẳng hạn như captopril
Thuốc chẹn thụ thể angiotensin II (ARB), chẳng hạn như losartan
Chất ức chế renin, chẳng hạn như aliskiren

Các biến chứng liên quan đến tăng huyết áp nguyên phát là gì?

Huyết áp của bạn càng cao, tim của bạn càng phải làm việc nhiều hơn. Một lực tác động mạnh hơn của máu có thể làm hỏng các cơ quan, mạch máu và cơ tim của bạn. Điều này có thể dẫn đến làm giảm lưu lượng máu qua cơ thể của bạn, gây ra:

Suy tim
Đau tim
Xơ vữa động mạch hoặc cứng động mạch do tích tụ cholesterol (có thể dẫn đến đau tim)
Đột quỵ
Tổn thương mắt
Tổn thương thận
Tổn thương thần kinh