BẠCH ĐẬU KHẤU

Đặc điểm tự nhiên

Bạch đậu khấu là một loài cỏ mọc lâu năm, có chiều cao khoảng 2-3m. Thân, rễ nằm ngang, to bằng ngón tay. Lá có hình dải hoặc mũi mác, nhọn hai đầu, có chiều dài 55cm, chiều rộng 6cm. Bề mặt trên của lá nhẵn và mặt dưới có lông rải rác.

Hoa bạch đậu khấu có màu trắng tím, mọc thành cụm nằm ở gốc của thân mang lá, chiều dài cụm hoa khoảng 40cm. Cuống hoa ngắn chứa từ 3-5 hoa.

Quả có hình cầu, dẹt đường kính từ 1-1,5cm, thường có 3 múi, mặt ngoài của quả có màu trắng và có vân dọc. Mỗi quả có chứa từ 20-30 hạt được gọi là khấu mễ hoặc khấu nhân và có chứa nhiều tinh dầu.

Mùa hoa quả rơi vào khoảng từ tháng 5 đến tháng 8.

Bạch đậu khấu là cây ưa ẩm, hơi chịu bóng, thường mọc thành từng khóm lớn ở ven rừng hay gần nguồn nước. Bạch đậu khấu có thể tìm thấy ở Nam Mỹ, Thái Lan, Campuchia, Sri Lanka. Còn ở Việt Nam, cây mọc tự nhiên và được trồng chủ yếu ở các khu vực có khí hậu mát lạnh như Cao Bằng và Lào Cai.

Bộ phận dùng, thu hái, chế biến

Bộ phận dùng: Quả và hoa của bạch đậu khấu được dùng để bào chế dược liệu.

Thu hái: Nên hái quả còn ở giai đoạn màu xanh chuyển sang màu vàng. Thời gian thu hoạch thích hợp thường vào mùa thu.

Chế biến: Sau khi thu hái xong thì đem đi rửa sạch xong đem quả đậu khấu phơi khô trong bóng râm.

Bảo quản nơi khô thoáng.

Thành phần hóa học

Hạt bạch đậu khấu chứa tinh dầu, với thành phần chủ yếu của tinh dầu là d-borneol và d-camphor. Ngoài ra còn chứa một số thành phần khác như lipid, cholesterol, natri, kali, cacbohydrat, protein và một số dưỡng chất khác (vitamin A, vitamin D, vitamin B12, sắt, magie,...).

Tác dụng 

+Có tác dụng ngăn ngừa sâu răng.

+Tác dụng ngăn ngừa hình thành tế bào ung thư: Sử dụng bạch đậu khấu như thực phẩm chức năng có công dụng ngăn ngừa quá trình tiến triển thành tế bào ung thư từ các tế bào bình thường và giúp làm chậm quá trình hình thành ung thư da, ung thư ruột kết.

+Điều trị đái tháo đường: Hàm lượng lớn mangan trong hạt bạch đậu khấu giúp mang lại những lợi ích lớn đối với người bệnh đái tháo đường.

+Tác dụng hạ huyết áp an toàn: Bột hạt bạch đậu khấu có tác dụng hạ huyết áp tâm thu và tâm trương một cách an toàn.

+Giúp tăng cường nhu động ruột, tăng tiết dịch vị, ngăn ngừa tình trạng ruột lên men không bình thường và chống buồn nôn.

+Tác dụng chống nấm.

+Tác dụng hạ sốt.

+Tác dụng giải rượu hiệu quả.

Công dụng

Bạch đậu khấu có vị cay, tính ấm có các công dụng sau:

+Điều trị chứng chán ăn, bụng đầy, ngực đau.

+Hỗ trợ điều trị nôn mửa khi thai nghén.

+Điều trị trẻ em hay trớ sữa.

+Hỗ trợ điều trị rối loạn tiêu hóa.

+Hỗ trợ điều trị đau dạ dày, khó tiêu, tiêu chảy.

+Hỗ trợ điều trị các bệnh về phổi.

+Hỗ trợ điều trị hội chứng ruột kích thích.

+Hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường.

Liều dùng

Liều dùng tối đa mỗi ngày từ 2-6g

Lưu ý khi sử dụng

+Những đối tượng nhạy cảm với thành phần của bạch đậu khấu nếu tiếp xúc thường xuyên rất dễ bị viêm da tiếp xúc.

+Không sử dụng bạch đậu khấu trong điều trị phụ nữ mang thai, phụ nữ cho con bú và trẻ em.

+Khi sắc thuốc gần xong, nước còn đang sôi mới cho bạch đậu khấu vào vì sắc lâu dược liệu sẽ giảm tác dụng.

+Những người có cơ địa nhiệt, táo bón, thiếu máu thì không dùng.