BẦU ĐẤT

Đặc điểm tự nhiên

Bầu đất là một loại thân thảo mọc bò và hơi leo, khi cây trưởng thành thì độ cao có thể lên tới  gần 1m. Thân mọng nước, phân nhiều cành. 

Lá cây mọc so le nhau, dày, thuôn nhọn ở 2 đầu, phần mép lá có răng cưa. Mặt trên lá nhẵn nhũi, có màu xanh đậm và mặt dưới lá có màu tím có màu tím sẫm rất đặc trưng.

Hoa có màu vàng mọc thành từng cụm, cánh hoa có dạng sợi và hơi quăn lại. Hoa có thể mọc ở cả đầu cành hay các kẽ lá.

Quả cây có kích thước nhỏ, hình trụ. Bên ngoài quả sẽ được phủ một lớp lông trắng, mọc dày hơn ở phần đỉnh.

Mùa xuân chính là thời điểm thích hợp nhất để cây ra hoa và kết trái.

Hầu hết phân bố ở nhiều nước châu Á như Ấn Độ, Indonesia, Thái Lan, Philippines và Việt Nam. Ở nước ta, cây thuốc này thường mọc hoang dại, phân bố từ Nam ra Bắc. Cây cũng được trồng làm rau ăn và làm thuốc.

Bộ phận dùng, thu hái, chế biến

Bộ phận dùng: Toàn cây đều có thể sử dụng để bào chế dược liệu.

Thu hái: Mùa hè là thời điểm thích hợp nhất để thu hái dược liệu.

Chế biến: Cây sau khi được thu hái về thì đem rửa sạch, có thể dùng tươi hay cắt thành từng khúc rồi phơi khô dùng dần.

Người dân thường dùng nó như một loại rau. Cành lá, ngọn non được chần qua nước sôi, xào hoặc nấu canh cua. Cũng có thể dùng làm rau trộn dầu giấm.

Trường hợp đã qua sơ chế khô cần để trong túi kín và bảo quản ở những nơi khô ráo và thoáng mát.

Thành phần hóa học

Nhiều nghiên cứu cho thấy trong Bầu đất có các thành phần như: axit caffeoylquinic, glucoside phytosteryl, glycoglycerolipid…

Tác dụng

+Tác dụng chống mỡ máu.

+Tác dụng chống viêm nhiễm.

+Tác dụng kiểm soát lượng đường huyết.

+Tác dụng thanh nhiệt giải độc, lợi tiểu, tiêu viêm, tán ứ tiêu thũng, chỉ khái.

Công dụng

Bầu đất có vị cay, ngọt, hơi đắng, tính bình sẽ có các công dụng sau đây:

+Điều trị bệnh viêm bàng quang ở phụ nữ mạn tính, khí hư bạch đới, bệnh lậu, kinh nguyệt không đều.

+Điều trị tiểu buốt, tiểu són.

+Hỗ trợ điều trị đái dầm ở trẻ em và ra mồ hôi trộm.

+Hỗ trợ điều trị đái tháo đường.

+Điều trị viêm họng, ho gió.

+Điều trị táo báo, kiết lỵ.

+Điều trị mất ngủ.

+Điều trị đau mắt.

+Hỗ trợ điều trị ung thư.

+Điều trị viêm phế quản mạn.

+Điều trị đau mắt.

+Điều trị bầm tím phần mềm do chấn thương.

+Người ta thường sử dụng thân và lá bầu đất kết hợp với những vị thuốc khác để hạ nhiệt, chứng sốt phát ban như bệnh sởi, tinh hồng nhiệt.

+Người ta cũng thường dùng lá bầu đất ăn trộn với dầu giấm và cây để trị bệnh ỵ hoặc để trị bệnh đau thận.

Liều dùng

Cách dùng bầu đất có thể dùng dạng tươi hoặc dạng khô. Liều dùng khô: 10-15g/ngày.

Lưu ý khi sử dụng

Không nhầm lẫn cây bầu đất với cây mật gấu cho lá (Bởi nhiều nơi còn gọi cây bầu đất là cây mật gấu). Đặc điểm dễ dàng xác định sự khác nhau giữa hai cây đó là, cây mật gấu cho lá là loại cây thảo lớn, có thể cao tới 3 mét, lá lớn hơn nhiều so với lá cây bầu đất.

Thận trọng khi sử dụng cho phụ nữ đang mang thai.