COLLAGEN

Collagen là gì?

Collagen là loại protein dồi dào nhất trong cơ thể. Nó chiếm khoảng 30% tổng lượng protein. Collagen là thành phần cấu tạo chính của da , cơ, xương, gân và dây chằng cũng như các mô liên kết khác của cơ thể. Nó cũng được tìm thấy trong các cơ quan, mạch máu và niêm mạc ruột.

Protein được tạo ra từ các axit amin. Các axit amin chính tạo nên collagen là proline, glycine và hydroxyproline. Các axit amin này nhóm lại với nhau để tạo thành các sợi protein trong cấu trúc xoắn ba. Cơ thể cũng cần lượng vitamin C, kẽm, đồng và mangan thích hợp để tạo ra chuỗi ba vòng xoắn.

Tia UV trong ánh sáng mặt trời là một trong những nguyên nhân chính gây ảnh hưởng đến Collagen

Collagen có tác dụng gì?

Vai trò chính của Collagen là cung cấp cấu trúc, sức mạnh và hỗ trợ khắp cơ thể.

Các vai trò cụ thể của Collagen bao gồm:

• Giúp các nguyên bào sợi hình thành trong lớp hạ bì  (lớp da giữa), giúp các tế bào mới phát triển.

• Đóng vai trò thay thế các tế bào da chết.

• Cung cấp một lớp bảo vệ cho các cơ quan.

• Mang lại cấu trúc, sức mạnh và độ đàn hồi cho làn da.

• Giúp máu đông.

Có bao nhiêu loại collagen khác nhau?

Khoảng 28 loại collagen đã được xác định. Chúng khác nhau bởi cách các phân tử được lắp ráp, các thành phần tế bào được thêm vào và nơi collagen được sử dụng trong cơ thể. Tất cả các sợi collagen đều có ít nhất một cấu trúc xoắn ba.

Năm loại collagen chính và tác dụng của chúng là:

• Loại I. Loại này chiếm 90% lượng collagen trong cơ thể bạn. Loại I được sản xuất nhiều và được sử dụng để cung cấp cấu trúc cho da, xương, gân và dây chằng.

• Loại II. Loại này được tìm thấy trong sụn đàn hồi, giúp hỗ trợ khớp.

• Loại III. Loại này được tìm thấy trong cơ, động mạch và các cơ quan.

• Loại IV. Loại này được tìm thấy trong các lớp da.

• Loại V. Loại này được tìm thấy trong giác mạc của mắt, một số lớp da, tóc và mô của nhau thai.

Điều gì xảy ra với collagen khi già đi?

Cơ thể của bạn sản xuất ít collagen hơn khi bạn già đi và collagen hiện có bị phá vỡ với tốc độ nhanh hơn. Chất lượng collagen cũng thấp hơn so với khi bạn còn trẻ. 

Phụ nữ bị giảm sản xuất collagen đáng kể sau khi mãn kinh và mọi người đều trải qua sự suy giảm sản xuất collagen sau tuổi 60 là điều bình thường.

Tôi có thể biết liệu lượng collagen trong cơ thể tôi có đang giảm không?

Collagen không thể đo được - ví dụ như xét nghiệm máu - nhưng có những dấu hiệu cho thấy mức collagen đang giảm. 

Những dấu hiệu và triệu chứng này bao gồm:

• Da nhăn nheo hoặc chảy xệ.

• Lão hóa trong và xung quanh mắt, khuôn mặt.

• Co rút, yếu cơ và đau nhức cơ

• Gân và dây chằng cứng hơn, kém linh hoạt hơn

• Đau khớp hoặc thoái hóa khớp do sụn bị mòn.

• Mất khả năng vận động do tổn thương khớp hoặc cứng khớp.

• Các vấn đề về đường tiêu hóa do lớp niêm mạc của đường tiêu hóa bị mỏng đi.

• Các vấn đề về lưu lượng máu.

Những thói quen sinh hoạt nào làm ảnh hưởng đến collagen?

Tránh những yếu tố sau đây có thể làm giảm lượng collagen trong cơ thể:

• Hút thuốc lá. Hút thuốc làm giảm sản xuất collagen. Nó làm tổn thương collagen và elastin, dẫn đến nếp nhăn và làm vết thương chậm lành. Nicotine làm co các mạch máu gần bề mặt da, ngăn cản việc cung cấp oxy và chất dinh dưỡng.

• Ăn quá nhiều đường và tinh bột. Đường gắn vào protein để tạo thành các sản phẩm cuối cùng của quá trình glycation tiên tiến. Các phân tử này làm hỏng các protein lân cận và khiến collagen trở nên yếu, khô và dễ gãy.

• Tiếp xúc với tia cực tím. Quá nhiều ánh nắng mặt trời làm giảm sản xuất collagen và khiến collagen bị phá vỡ nhanh hơn, gây ra nếp nhăn. Tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời quá nhiều và luôn bôi kem chống nắng khi bạn ra ngoài.

Những tình trạng bệnh và các yếu tố làm hỏng collagen?

Các bệnh tự miễn dịch (hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công mô của chính nó) có thể làm hỏng collagen như: Viêm khớp dạng thấp, lupus, viêm da cơ và xơ cứng bì là các bệnh mô liên kết, tự miễn dịch được biết là làm tổn thương collagen.

Đột biến gen cũng có thể làm hỏng collagen. Các lỗi cấu tạo collagen dẫn đến các tình trạng như hội chứng Ehlers-Danlos và sự không hoàn hảo của quá trình tạo xương.

Mức độ collagen cũng suy giảm một cách tự nhiên theo tuổi tác.

Tôi có thể làm gì để cải thiện tình trạng mất collagen trên da để làm chậm các dấu hiệu lão hóa?

Để làm chậm tác động của lão hóa da, hãy thoa kem chống nắng mỗi ngày. 

Tiếp xúc với tia cực tím sẽ làm tổn thương collagen vì vậy cần sử dụng các sản phẩm có chỉ số chống nắng (SPF) từ 30 trở lên. Đội mũ rộng vành, đeo kính râm chống tia cực tím, mặc áo sơ mi và quần dài nhẹ khi ra ngoài. Tìm quần áo có nhãn yếu tố bảo vệ chống tia cực tím để được bảo vệ thêm.

Ăn một chế độ ăn uống cân bằng với nhiều rau, đậu, ngũ cốc nguyên hạt, quả hạch và một lượng vừa phải hải sản, thịt, gia cầm, sữa và trứng.

Lưu ý

Collagen đóng một vai trò quan trọng trong việc cung cấp cấu trúc, sức mạnh và hỗ trợ khắp cơ thể. Hiện có rất nhiều loại thực phẩm bổ sung collagen tuy nhiên cần có nhiều nghiên cứu được công bố hơn để chỉ ra lợi ích sức khỏe thực sự của chất bổ sung collagen. 

Trong khi đó, bạn luôn có thể giúp cơ thể tạo ra collagen một cách tự nhiên bằng cách ăn một chế độ ăn uống cân bằng với đầy đủ các loại thực phẩm lành mạnh bao gồm thịt gà, thịt bò, cá, sữa, trứng, đậu, rau xanh, các loại rau khác, ngũ cốc nguyên hạt và trái cây. 

Để cải thiện tổn thương collagen trong da, mọi người cần nên tránh hút thuốc, tránh khói thuốc và thoa kem chống nắng mỗi ngày.