DA DỄ BỊ MỤN TRỨNG CÁ? ĐÂY LÀ CÁCH XÁC ĐỊNH VÀ XÂY DỰNG THÓI QUEN PHÙ HỢP

Da dễ bị mụn là gì?

Cách đơn giản nhất để hiểu mụ cá là chia nó thành hai loại: loại không viêm và loại viêm.

Mụn không viêm

Mụn không viêm có liên quan đến lỗ chân lông bị tắc xuất hiện dưới dạng mụn đầu đen hoặc mụn đầu trắng.

Đây là loại nhẹ nhất và rất dễ phát hiện. Mụn đầu đen có bề ngoài sẫm màu và có thể hơi phẳng so với da. Mụn đầu trắng là những mụn nhỏ có màu giống da.

Mụn viêm

Bất cứ thứ gì có màu đỏ hoặc cứng hơn về cơ bản được phân loại là mụn viêm.

Điều này có thể bao gồm từ sẩn và mụn mủ đến các nốt và u nang nghiêm trọng hơn.

Sẩn là những vết sưng nhỏ màu đỏ, trong khi mụn mủ là những vết sưng nhỏ có chứa mủ. Sẩn thường sẽ biến thành mụn mủ.

Sau đó, mụn sẽ nằm sâu hơn và gây đau đớn hơn.

Những vết sưng viêm này thường lớn hơn mụn thông thường và có cảm giác như chúng nằm dưới da.

Mụn và tình trạng da ửng đỏ

Đôi khi mụn bị nhầm lẫn với bệnh rosacea (tình trạng da ửng đỏ).

Rosacea là một tình trạng da mãn tính thường liên quan đến xu hướng dễ đỏ mặt và thường có thể dẫn đến mẩn đỏ mãn tính trên:

• má

• mũi

• trán

• cằm

Mặc dù có bốn loại phụ của bệnh rosacea, nhưng loại thường bị nhầm lẫn nhất với mụn trứng cá là mụn trứng cá đỏ (papulopustular). 

Mặt khác, mụn trứng cá là một loại mụn phổ biến được đặc trưng bởi các tổn thương viêm và không viêm. Nó có thể liên quan đến mụn nhọt, mụn đầu đen, u nang và các dạng mụn trứng cá khác.

Có thể bị cả mụn trứng cá và trứng cá đỏ cùng một lúc.

Các triệu chứng của mụn trứng cá đỏ có thể bao gồm:

• da đỏ bừng và nóng

• mạch máu có thể nhìn thấy

• nổi nhọt giống như mụn và đỏ da

• da nhạy cảm

• các mảng da nổi lên

Mụn trứng cá liên quan đến lỗ chân lông bị tắc và có thể biểu hiện dưới dạng:

• vết sưng đầy mủ

• mụn đầu đen

• mụn đầu trắng

• da nhờn

• u nang và nốt sần

Bên cạnh sự khác biệt về triệu chứng, mụn trứng cá còn do lỗ chân lông bị tắc. Nguyên nhân của mụn trứng cá đỏ là không rõ ràng, mặc dù nó có thể liên quan đến sự kết hợp của các yếu tố di truyền và môi trường.

Các yếu tố gây bệnh có thể gặp phải đối với bệnh rosacea bao gồm:

• các yếu tố di truyền

• một phản ứng thái quá của hệ thống miễn dịch

• một loại vi khuẩn gây nhiễm trùng đường ruột có tên là H. pylori

• một con ve được gọi là demodex

• cách cơ thể xử lý protein cathelicidin, thường bảo vệ da khỏi bị nhiễm trùng

Nguyên nhân gây mụn

Mụn xuất hiện là do sự kết hợp của hormone, dầu và vi khuẩn. Khi dầu, tế bào da chết và vi khuẩn làm tắc nghẽn nang lông, bã nhờn không thể thoát ra khỏi lỗ chân lông. Điều này dẫn đến mụn trứng cá.

Mỗi lỗ chân lông trên da của bạn cũng là lỗ mở của một nang lông, được tạo thành từ một sợi lông và tuyến bã nhờn, hoặc tuyến dầu.

Tuyến dầu giải phóng bã nhờn, giữ cho làn da của chúng ta được bôi trơn và mềm mại.

Nguyên nhân gây ra mụn trứng cá có thể bao gồm:

• nang của bạn sản xuất quá nhiều dầu

• tế bào da chết tích tụ trong lỗ chân lông của bạn

• vi khuẩn tích tụ trong lỗ chân lông của bạn

Sản xuất quá nhiều dầu thường là do thay đổi nội tiết tố, như:

• tuổi dậy thì

• chu kỳ kinh nguyệt

• thai kỳ

• mãn kinh

Đây là lý do tại sao kiểm soát nồng độ các nội tiết tố có thể giúp kiểm soát các triệu chứng mụn.

Mặc dù nhiều thanh thiếu niên là lứa tuổi dễ bị mụn nhất, nhưng mụn có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi.

Dù lý do ban đầu là gì, mụn xảy ra khi lỗ chân lông bị tắc và viêm nhiễm xảy ra.

Mụn trứng cá và loại da

Người ta thường cho rằng có sự liên kết da dầu với mụn trứng cá. Xét cho cùng, dầu thừa là tác nhân được biết đến gây ra mụn.

Tuy nhiên, các loại da khô vẫn có thể bị mụn trứng cá vì một số lý do, cho dù đó là do yếu tố môi trường hay thói quen chăm sóc da kém, gây kích ứng da và làm tắc nghẽn lỗ chân lông.

Biết được mình thuộc loại da nào có thể giúp bạn chăm sóc mụn trên da theo cách tốt nhất có thể.

Tiến sĩ Yoram Harth, bác sĩ da liễu và giám đốc y tế của MDacne, cho biết có một cách dễ dàng để xác định loại da của bạn.

Đầu tiên, rửa mặt bằng xà phòng “em bé” dịu nhẹ. Nhẹ nhàng vỗ cho khô. Không sử dụng bất kỳ sản phẩm chăm sóc da nào.

Một vài giờ sau, kiểm tra làn da của bạn. Nếu nó sáng bóng, bạn có làn da dầu. Nếu nó bong tróc, thô ráp hoặc đỏ, bạn có làn da khô.

Da hỗn hợp sẽ khô ở hai bên má, bóng ở trán, mũi và cằm (vùng chữ T).

Trong khi đó, làn da “bình thường” sẽ có sáng khỏe mà không có vấn đề gì có thể nhìn thấy được.

Hãy nhớ rằng bạn có thể bị mụn trứng cá mà không có da khô hoặc da dầu.

Tiến sĩ da liễu Viseslav Tonkovic-Capin lưu ý: “Đại đa số mọi người đều từng bị mụn trứng cá một lần trong đời.

Làm gì để ngăn ngừa mụn

Điều trị mụn trứng cá không chỉ liên quan đến việc thử hết sản phẩm này đến sản phẩm khác. Nó bao gồm làm sạch da cẩn thận và thực hiện một số thay đổi lối sống đơn giản.

Các biện pháp phòng ngừa hiệu quả bao gồm:

• rửa mặt 2 lần một ngày và sau khi đổ mồ hôi

• nhẹ nhàng với làn da của bạn bằng cách tránh các sản phẩm tẩy tế bào chết mạnh

• không nặn hoặc sờ vào mụn

• thường xuyên rửa và vệ sinh những thứ tiếp xúc với da của bạn

• sử dụng các sản phẩm không gây mụn

• kiểm tra các thành phần trong sản phẩm chăm sóc tóc của bạn

• giữ cơ thể đủ nước

Rửa mặt 2 lần một ngày và sau khi đổ mồ hôi

Nên rửa mặt khi thức dậy và trước khi đi ngủ.

Làm điều đó nhiều hơn 2 lần một ngày, trừ khi bạn đặc biệt đổ mồ hôi nhiều do có thể gây kích ứng da.

Hãy nhẹ nhàng với làn da, không chà xát hoặc sử dụng chất tẩy da chết mạnh

Đây là lời khuyên hàng đầu của bác sĩ da liễu Tiến sĩ Brooke Bair.

Cô ấy nói: “Mụn không phải là vấn đề về 'bẩn', vì vậy việc chà xát mạnh hơn và sử dụng các sản phẩm tẩy da chết tác động mạnh không giúp ích được gì mà chỉ có thể dẫn đến mẩn đỏ và kích ứng nhiều hơn.

Không nặn mụn

Bạn có có cảm giác rất hấp dẫn khi được nặn mụn. Nhưng làm như vậy có thể dẫn đến sẹo.

Nó cũng có thể truyền vi khuẩn vào các lỗ chân lông khác và biến một nốt mụn nhỏ thành mụn viêm sâu.

Nhưng nếu bạn phải… làm điều đó một cách an toàn.Có một phương pháp nặn mụn thích hợp, được gọi là extraction. Hầu hết các chuyên gia y tế không khuyến khích việc nặn mụn, nhưng nhiều người vẫn làm điều đó. Tốt nhất là nhờ bác sĩ da liễu thực hiện việc này.

Phương pháp tốt nhất là chườm một miếng gạc ấm để mở lỗ chân lông và sử dụng tăm bông sạch để nhẹ nhàng ấn xuống hai bên của mụn đầu đen hoặc mụn đầu trắng.

Tốt nhất là không nên thử điều này với các loại mụn sâu hơn như mụn mủ.

Thường xuyên vệ sinh bất cứ thứ gì tiếp xúc với da của bạn

Bộ drap giường, cọ trang điểm và thậm chí cả màn hình điện thoại đều có thể chứa các bụi bẩn có thể làm tắc nghẽn lỗ chân lông của bạn.

Để tránh làm tắc nghẽn lỗ chân lông, Học viện Da liễu Hoa Kỳ khuyên bạn nên thay ga trải giường và vỏ gối 2 hoặc 3 lần một tuần.

Tốt nhất, bạn nên làm sạch dụng cụ trang điểm mỗi ngày. Nhưng nếu điều đó không khả thi, hãy thử vệ sinh chúng mỗi tuần một lần.

Điện thoại có thể được lau bằng chất tẩy rửa đặc biệt 1 hoặc 2 lần một ngày.

Chọn các sản phẩm không gây mụn

Noncomedogenic trên nhãn là thông tin bạn có thể thấy khá nhiều trên các sản phẩm chăm sóc da.

Đôi khi nó được ghi là không chứa dầu, không gây mụn hoặc đơn giản là “không làm tắc nghẽn lỗ chân lông”. Mỗi sản phẩm mà bạn sử dụng trên các khu vực dễ bị mụn phải có nhãn “không chứa dầu, không gây mụn”.

Bạn sẽ nghĩ rằng bất kỳ sản phẩm nào được ghi nhãn như vậy sẽ chỉ giúp ích cho làn da dễ bị mụn trứng cá, phải không? Không phải vậy. Tốt nhất là kiểm tra danh sách thành phần đầy đủ trước khi sử dụng. Tránh sử dụng bất cứ thứ gì có chứa chất kích thích tiềm ẩn, như alcol hoặc chất tạo mùi thơm.

Kiểm tra thói quen chăm sóc tóc của bạn

Các sản phẩm chăm sóc tóc — từ dầu gội đầu và dầu xả cho đến các sản phẩm tạo kiểu thông thường — có thể gây nổi mụn ở những vùng như trán và cổ.

Cố gắng tránh sử dụng bất kỳ sản phẩm nào có chứa dầu. Nếu bạn nghi ngờ thói quen gội đầu của mình là thủ phạm gây mụn, hãy thay đổi nó để xem có cải thiện gì không.

Bản thân dầu trên tóc cũng có thể chuyển sang da. Cố gắng tránh để tóc chạm vào mặt càng nhiều càng tốt, đặc biệt là vào ban đêm.

Giữ cơ thể nước

Giữ cho da đủ nước có thể giúp chống lại dầu thừa dẫn đến mụn trứng cá. Tuy nhiên, có rất ít nghiên cứu chứng minh điều này.

Tuy nhiên, không có hại gì khi tuân thủ quy tắc 8 × 8 (uống tám ly 8 ounce mỗi ngày).

Chế độ ăn và các thực phẩm bổ sung

Trên mạnh xã hội, bạn sẽ tìm thấy rất nhiều thương hiệu bán thực phẩm chức năng tuyên bố rừng có thể loại bỏ mụn trứng cá.

Nhưng trừ khi bạn đang thiếu hụt nghiêm trọng một chất dinh dưỡng cụ thể nào đó, còn không thì có rất ít bằng chứng chứng minh được công dụng của chúng cho làn da.

Điều tương tự với lời khuyên về chế độ ăn uống. Ví dụ: chỉ một ít nghiên cứu đã tìm thấy mối liên hệ giữa chế độ ăn uống và mụn trứng cá.

Tốt nhất là không cắt bỏ một chất dinh dưỡng cụ thể hoặc toàn bộ nhóm thực phẩm mà không có lời khuyên từ chuyên gia y tế.

Quy trình chăm sóc da ngăn ngừa mụn 

Một thói quen chăm sóc da không phù hợp với loại da hoặc mối bận tâm của bạn có thể gây ra nhiều vấn đề hơn.

Đây là từng bước bạn nên cân nhắc thực hiện khi đối phó với làn da dễ bị mụn trứng cá.

Bạn có thể tìm thấy nhiều sản phẩm khác nhau tại các cửa hàng mỹ phẩm hay nhà thuốc. Một số chuyên biệt hơn và được tìm thấy tại đại lý bán lẻ khác, vì vậy chúng có thể đắt hơn. Sau đây là hướng dẫn chung để bạn đưa ra lựa chọn tốt nhất.

Và hãy nhớ rằng: Sản phẩm càng nhẹ thì càng tốt cho lỗ chân lông của bạn.

Thành phần nên dùng

• Axit salicylic có tác dụng làm thông thoáng lỗ chân lông và giảm viêm. Nó rất lý tưởng cho mụn đầu đen và mụn đầu trắng nhưng cũng có thể giúp mụn mủ biến mất nhanh hơn. Hãy thử dùng miếng dán Stridex hoặc gel làm sạch của Clinique Acne Solutions.

• Benzoyl peroxide tiêu diệt vi khuẩn gây mụn và do đó hoạt động tốt nhất trên mụn viêm. Sản phẩm trị mụn La Roche-Posay Effaclar Duo và sản phẩm trị mụn hàng ngày của Paula’s Choice Clear được đánh giá rất cao.

• Retinoid tẩy tế bào chết trên bề mặt da, loại bỏ các tế bào da chết làm tắc nghẽn lỗ chân lông. Chúng cũng giúp giảm viêm và thường được sử dụng trong nhiều chế độ trị mụn. Nếu bạn mới bắt đầu, hãy cân nhắc dùng thử Differin adapalene gel. Bác sĩ da liễu của bạn cũng có thể kê toa retinoids tác động mạnh hơn.

Buổi sáng

• Sữa rửa mặt. Làm sạch da vào buổi sáng có thể là một bước rất tốt trong chế độ trị mụn. Các loại da nhờn có thể thử Cetaphil Oil-Removing Foam Wash. Chọn Differin Daily Deep Cleanser nếu bạn có làn da khô hoặc nhạy cảm.

• Toner. Sử dụng toner để loại bỏ dầu thừa có thể góp phần gây ra mụn. Murad Clarifying Toner được thiết kế dành riêng cho làn da dễ bị mụn.

• Kem dưỡng ẩm. Cho dù làn da của bạn là da khô hay da dầu, kem dưỡng ẩm sẽ giúp giữ ẩm cho da. CeraVe Facial Moisturising Lotion sẽ không làm tắc nghẽn lỗ chân lông. Để dưỡng ẩm tốt hơn, hãy thử dùng Neutrogena Hydro Boost Water Gel.

• Kem chống nắng. Một số phương pháp điều trị mụn trứng cá có thể làm tăng độ nhạy cảm của da với ánh sáng mặt trời. Bảo vệ nó bằng kem chống nắng phổ rộng, SPF 30. Hai lựa chọn phổ biến là La Roche-Posay Anthelios XL Ultra-Light Sunscreen và Tizo 2 Facial Mineral Sunscreen.

• Trang điểm. Mặc dù đây không phải là bước thiết yếu, nhưng lớp trang điểm có thể nhanh chóng che phủ mụn và vết ửng đỏ còn sót lại. Cả Clinique Anti-Blemish Solutions Foundation và Eucerin DermoPurifyer Cover Stick đều chứa axit salicylic chống mụn.

Buổi tối

• Tẩy trang. Nếu bạn đã trang điểm, việc tẩy trang đúng cách sẽ giúp lỗ chân lông không bị tắc nghẽn. Bioderma Sensibio H2O Micellar Water nhằm mục đích làm dịu da, trong khi Nước tẩy trang hai pha Natura nhẹ nhàng và có công dụng dưỡng ẩm.

• Sữa rửa mặt. Các hoạt động trong ngày có thể để lại rất nhiều bụi bẩn trên bề mặt da. Nhẹ nhàng loại bỏ nó trước khi đi ngủ với ArtNaturals Clarifying Face Wash hoặc Avene Antirougeurs Cleansing Lotion.

• Điều trị tại chỗ. Áp dụng phương pháp điều trị tại chỗ sau khi rửa mặt có thể cho phép các thành phần này thấm sâu vào da. Cùng với việc điều trị các nốt mụn hiện có, các sản phẩm này có thể nhắm đến sẹo và ngăn chặn các nốt mụn mới. Hãy thử Peter Thomas Roth Acne-Clearing Gel hoặc REN Nondrying Acne Treatment.

Dùng khi cần thiết

• Tẩy tế bào chết. Mặc dù tẩy tế bào chết không dành cho tất cả mọi người, nhưng tẩy tế bào chết 1 hoặc 2 lần một tuần có thể giúp loại bỏ các tế bào da chết làm tắc nghẽn lỗ chân lông và dẫn đến nổi mụn. Nếu bạn không có nhiều thời gian, hãy sử dụng Nip + Fab Glycolic Fix Cleansing Pads. Ngoài ra, hãy thử Drunk Elephant T.L.C. Serum ban đêm Framboos Glycolic.

• Mặt nạ. Một loại mặt nạ có công thức phù hợp, chẳng hạn như Sunday Riley Saturn Sulfur Spot Treatment Mask hoặc GlamGlow Supermud Clearing Treatment, có thể giúp chống lại dầu và tạp chất, cấp nước cho da khô và giảm mẩn đỏ. Sử dụng tối đa 3 lần một tuần để có kết quả tối ưu.

Khi nào cần gặp bác sĩ da liễu về tình trạng mụn

Mụn mức độ nhẹ thường có thể được điều trị bằng các sản phẩm không kê đơn. Nếu tình trạng không cải thiện, bạn có thể cân nhắc đặt lịch hẹn với bác sĩ da liễu để được tư vấn. 

Đối với mụn được phân loại là vừa hoặc nặng, chẳng hạn như mụn nang hoặc mụn trứng cá để lại sẹo trên da thì cũng cần đến gặp bác sĩ. Những tình trạng này cần dùng thuốc theo toa.

Tại cuộc hẹn đầu tiên, bạn sẽ được yêu cầu trình bày chi tiết tiền sử bệnh và chế độ chăm sóc da hiện tại.

Sau đó, bác sĩ da liễu sẽ kiểm tra làn da của bạn để xác định xem bạn có bị mụn hay không và nếu có thì đó là loại nào.

Bạn có thể sẽ ra về cùng với đơn thuốc — dạng bôi, uống hoặc cả hai — và một số khuyến nghị về lối sống. Bạn cũng có thể được yêu cầu cân nhắc thực hiện một số quy trình nhất định để giúp làm dịu da và giảm thiểu sẹo.

Hãy chuẩn bị để quay lại tái khám thường xuyên, vì bác sĩ da liễu sẽ muốn kiểm tra xem làn da của bạn tiến triển như thế nào và cập nhật kế hoạch điều trị cho phù hợp.

Các phương pháp điều trị mụn

Bác sĩ da liễu sẽ sử dụng một số phương pháp điều trị để giúp chống lại mụn. Chúng được chia thành các loại thuốc theo toa và các thủ thuật tại trung tâm y tế.

Thuốc

Như Tonkovic-Capin giải thích, chúng có thể bao gồm:

• thuốc kháng sinh tại chỗ theo toa

• một đợt kháng sinh đường uống ngắn hạn

• retinoid tại chỗ

Cả retinoids, chẳng hạn như tretinoin và thuốc kháng sinh, bao gồm benzoyl peroxide và tetracycline, đều lý tưởng cho u nang và nốt sần.

Mụn liên quan đến nội tiết tố có thể yêu cầu sử dụng thuốc tránh thai dạng kết hợp hoặc spironolactone đường uống (được kê đơn cho mục đích sử dụng chưa được phê duyệt chính thức).

Tuy nhiên, ngay cả khi hormone không bị nghi ngờ là thủ phạm chính gây ra mụn của bạn, những loại thuốc này thường sẽ mang lại hiệu quả. Do đó, nếu bạn bị mụn trứng cá, bạn nên hỏi bác sĩ xem những sản phẩm này có tốt cho bạn không.

Thủ thuật

Được thực hiện tại văn phòng bác sĩ da liễu, chúng có thể hữu ích đối với một số dạng mụn khác nhau.

Bair nói: “Laser và lột da hóa học giúp ích rất nhiều trong việc giảm mẩn đỏ và làm mịn da”.

Laser và liệu pháp ánh sáng cũng có khả năng tiêu diệt P. acnes (vi khuẩn gây ra một số loại mụn), khiến chúng trở nên lý tưởng đối với các dạng mụn sâu hơn.

Trong khi đó, lột da hóa học cũng có thể được sử dụng để điều trị một số loại mụn khác nhau.

Bác sĩ da liễu có thể dẫn lưu các u nang lớn, gây đau mà không cải thiện bằng thuốc để đẩy nhanh quá trình hồi phục và giảm nguy cơ để lại sẹo.

Điểm mấu chốt

Kiên nhẫn là chìa khóa dẫn tới thành công. Sử dụng một sản phẩm trị mụn ít nhất 1 tháng trước khi cân nhắc thử một sản phẩm mới. Dự kiến ​​sẽ cần đến 3 tháng trước khi thấy sự khác biệt lớn.

Không thấy bất kỳ cải thiện nào? Cân nhắc chuyển sang một sản phẩm mới hoặc đến gặp bác sĩ da liễu để được tư vấn riêng.

Cho dù bạn quyết định đi theo con đường nào, hãy làm theo hướng dẫn một cách chính xác để đạt được kết quả tốt nhất có thể.