HỘI CHỨNG SAU BẠI LIỆT

Hội chứng sau bại liệt là gì?

Hội chứng sau bại liệt (tên tiếng anh là Post-polio syndrome) là một chứng rối loạn thần kinh và cơ. Nó xảy ra ở một số người nhiều năm sau khi họ bị bại liệt. hội chứng sau bại liệt có thể làm cho tình trạng yếu cơ trở nên tồi tệ hơn theo thời gian, chúng thường gây đau cơ và khớp, mệt mỏi. Những người bị hội chứng sau bại liệt thường cảm thấy kiệt sức.

Bệnh bại liệt là một bệnh truyền nhiễm do vi rút bại liệt gây ra. Nó có thể lây lan qua các dịch tiết của cơ thể chẳng hạn như ho hoặc hắt xì. Nó thường xảy ra ở trẻ nhỏ. Bệnh bại liệt nặng có thể dẫn đến tê liệt và các vấn đề về hô hấp.

Ở Mỹ, dịch bệnh bại liệt lên đến đỉnh điểm vào đầu những năm 1950. Vắc xin bại liệt đã giúp quét sạch bệnh bại liệt ở Hoa Kỳ và hầu hết mọi nơi khác. Nhưng bệnh bại liệt đang trở lại. Đã có những đợt bùng phát gần đây trên khắp thế giới.

Các triệu chứng của bệnh bại liệt có thể như một bệnh nhẹ, chẳng hạn như cúm đến tê liệt cơ nghiêm trọng. Nhiều người sống sót sau bệnh bại liệt sau này có nguy cơ mắc hội chứng sau bại liệt. Nó bắt đầu trung bình sau 35 năm khi mắc bệnh bại liệt và cuối cùng có thể khiến bạn khó thở. Hội chứng sau bại liệt có thể làm cho các cơ co lại.

Nguyên nhân nào gây ra hội chứng sau bại liệt?

Nguyên nhân của hội chứng sau bại liệt vẫn chưa rõ ràng. Một số chuyên gia cho rằng nó có thể liên quan đến sự phát triển lại của các nhánh thần kinh sau khi bị bệnh bại liệt. Điều này có thể làm cho các tế bào thần kinh hoạt động quá sức và gây nên hội chứng sau bại liệt.

Một ý tưởng khác đang được nghiên cứu là sau khi mắc bệnh bại liệt, vi rút chưa được diệt trừ hoàn toàn mà vẫn còn “ngủ” trong hệ thần kinh. Sau đó, chúng dần được hoạt hóa trở lại và gây ra hội chứng sau bại liệt. Cũng có thể do hệ thống miễn dịch bằng cách nào đó tấn công nhầm các dây thần kinh của chính cơ thể. Các nhà nghiên cứu vẫn đang cố gắng tìm hiểu thêm về các nguyên nhân có thể gây ra hội chứng sau bại liệt.

Các triệu chứng của hội chứng sau bại liệt là gì?

Hội chứng sau bại liệt ảnh hưởng đến thần kinh và cơ bắp của bạn. Các triệu chứng thường bắt đầu từ 20 đến 40 năm sau khi bị bạn bắt đầu bị bệnh bại liệt. Nhưng chúng có thể xuất hiện ở bất cứ đâu từ 10 đến 70 năm sau. Yếu cơ có thể là triệu chứng chính, và nó thường ảnh hưởng đến một bên của cơ thể bạn nhiều hơn bên kia.

Nói chung, các triệu chứng của hội chứng sau bại liệt có thể bao gồm:

Cơ thể yếu dần và ngày càng trở nên nặng hơn (phổ biến)
Mệt mỏi (mệt mỏi) (phổ biến)
Đau cơ và khớp (thường gặp)
Co rút cơ
Khó nuốt
Các vấn đề về hô hấp
Rối loạn giấc ngủ
Nhạy cảm với thời tiết lạnh

Bạn có thể thấy rằng các triệu chứng của bạn trở nên trầm trọng hơn theo thời gian. Các dây thần kinh và cơ có thể tiếp tục suy giảm. Các chương trình tập thể dục được thiết kế đặc biệt và vật lý trị liệu có thể giúp cải thiện một số tình trạng yếu cơ.

Hội chứng sau bại liệt được chẩn đoán như thế nào?

Hội chứng sau bại liệt chỉ phát triển ở những người đã từng bị bại liệt. Các bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử sức khỏe, các triệu chứng gần đây của bạn và các tình trạng sức khỏe khác. Các bác sĩ thường khám sức khỏe và kiểm tra sức mạnh cơ bắp của bạn. Bạn có thể cần thực hiện các xét nghiệm để kiểm tra, bao gồm:

Xét nghiệm máu để loại trừ các nguyên nhân khác khiến bạn bị yếu cơ
Điện đồ cơ (EMG) để đo hoạt động điện của cơ
Sinh thiết cơ để tìm các dấu hiệu tổn thương trong tế bào cơ
Chụp MRI hoặc CT

Bác sĩ của bạn có thể chẩn đoán hội chứng sau bại liệt nếu bạn bị bại liệt trong quá khứ, bị yếu cơ mới và các triệu chứng khác kéo dài trong một năm và không có nguyên nhân nào khác gây ra các triệu chứng của bạn.

Hội chứng sau bại liệt được điều trị như thế nào?

Không có cách chữa trị cho hội chứng sau bại liệt. Nhưng các liệu pháp hỗ trợ có thể giúp bạn kiểm soát tình trạng bệnh. Mục tiêu của việc điều trị hội chứng sau bại liệt là giảm tác động của tình trạng bệnh lên cuộc sống hàng ngày của bạn. Bạn có thể sử dụng gậy hoặc khung tập đi để tiết kiệm năng lượng và sức mạnh của cơ bắp. Ngoài ra, bạn cần phải nghỉ ngơi nhiều.

Những người bị hội chứng sau bại liệt mới bị yếu cơ và mệt mỏi có thể cải thiện sức mạnh cơ bắp bằng các chương trình tập luyện tăng cường cơ bắp với cường độ thấp, được thiết kế đặc biệt, được gọi là các bài tập không gây mệt mỏi. Bạn có thể thực hiện các bài tập này theo chu kỳ ngắn, trong đó các bài tập lặp lại ngắn xen kẽ với các khoảng thời gian nghỉ ngơi ở giữa. Điều rất quan trọng đối với những người bị hội chứng sau bại liệt là không nên gắng sức quá nhiều. Tập thể dục khi thời tiết ấm và tập thể dục trong nước có thể cải thiện sức khỏe của bạn.

Ngoài chương trình tập thể dục, các liệu pháp hỗ trợ khác mà bạn có thể sử dụng bao gồm:

Các thiết bị trợ giúp như nẹp, gậy chống, khung tập đi, xe tay ga và xe lăn
Thuốc giảm đau
Thuốc giảm mệt mỏi
Vật lý trị liệu để giữ khả năng vận động nhiều nhất có thể
Liệu pháp phục hồi chức năng để giúp bệnh nhân có thể sinh hoạt bình thường
Liệu pháp nói-ngôn ngữ nếu cần đối với tình trạng khó nuốt
Hỗ trợ thở bằng máy thở áp lực dương, nếu cần, đặc biệt là vào ban đêm
Hỗ trợ sức khỏe tinh thần và cảm xúc

Ngoài bác sĩ thần kinh, bạn có thể nhận được dịch vụ chăm sóc từ nhiều nhà cung cấp dịch vụ khác nhau. Những người này có thể bao gồm nhà trị liệu vật lý, nhà phục hồi chức năng, nhà trị liệu ngôn ngữ nói và chuyên gia hô hấp. Bạn có thể làm việc với nhóm y tế của mình để thiết kế kế hoạch chăm sóc tốt nhất cho tình trạng của bạn.