HƯỚNG DẪN CỤ THỂ SỬ DỤNG THUỐC CHO TRẺ EM

Những điểm chính

• Các loại thuốc sẽ được bào chế đặc biệt để dành cho cơ thể trẻ.

• Hãy hỏi bác sĩ hoặc dược sĩ của bạn về những loại thuốc phù hợp với con bạn.

• Luôn kiểm tra hướng dẫn về liều lượng trước khi cho con bạn dùng thuốc.

Thuốc cho trẻ em: những điều bạn cần biết

Trẻ em cần những loại thuốc được thiết kế đặc biệt cho cơ thể và nhu cầu của chúng. Nhiều loại thuốc dành cho người lớn không thích hợp cho trẻ em.

Nếu bạn không chắc liệu một loại thuốc có phù hợp với con mình hay không, hãy hỏi dược sĩ hoặc bác sĩ, đặc biệt nếu con bạn dưới 6 tháng tuổi.

Bất cứ khi nào cho trẻ uống thuốc, bạn cần làm theo hướng dẫn trên bao bì và kiểm tra liều lượng cẩn thận. Quá liều thuốc có thể rất nguy hiểm.

Điều rất quan trọng là cất giữ thuốc một cách an toàn và thực hiện các biện pháp phòng ngừa khác để ngăn ngừa ngộ độc. Ví dụ, để thuốc ngoài tầm với của con bạn và để trong bao bì gốc.

Hãy gọi cho trung tâm y tế ngay lập tức nếu bạn cho rằng con mình đã vô tình uống thuốc hoặc uống sai liều lượng. Nếu con bạn ngừng thở, bất tỉnh hoặc lên cơn co giật, hãy gọi xe cứu thương hoặc đưa trẻ đến cấp cứu lập tức.

Thuốc giảm đau và hạ sốt: paracetamol, ibuprofen và aspirin

Paracetamol

Bạn có thể cho trẻ uống paracetamol từ khi mới sinh.

Bạn có thể sử dụng nó để điều trị:

• đau – ví dụ như đau đầu, đau bụng, đau tai, đau họng hoặc gãy xương

• cơn sốt khiến con trẻ cảm thấy khó chịu hoặc không khỏe.

Paracetamol có nhiều loại và hàm lượng khác nhau, vì vậy hãy chọn loại phù hợp với độ tuổi và cân nặng của con bạn. Thực hiện theo các hướng dẫn liều lượng ghi trên nhãn một cách cẩn thận.

Panadol, Dymadon và Tylenol là những ví dụ về paracetamol.

Ibuprofen

Bạn có thể cho trẻ từ 3 tháng tuổi trở lên uống ibuprofen.

Bạn có thể sử dụng ibuprofen để điều trị:

• đau – ví dụ như đau đầu, đau bụng, đau tai, đau họng hoặc gãy xương

• cơn sốt khiến con trẻ cảm thấy khó chịu hoặc không khỏe.

Ibuprofen có nhiều loại và hàm lượng khác nhau, vì vậy hãy chọn loại phù hợp với độ tuổi và cân nặng của con bạn. Thực hiện theo các hướng dẫn liều lượng một cách cẩn thận.

Tránh cho con bạn uống ibuprofen nếu chúng bị hen suyễn nặng.

Nurofen, Advil và Herron Blue là những ví dụ về ibuprofen.

Aspirin

Không dùng aspirin cho trẻ em dưới 12 tuổi trừ khi được bác sĩ kê toa.

Aspirin có thể khiến con bạn dễ mắc hội chứng Reye, một căn bệnh hiếm gặp nhưng có khả năng gây tử vong. Nếu bạn đang cho con mình uống bất kỳ loại thuốc mua tự do nào ngoài nhà thuốc, hãy kiểm tra với dược sĩ hoặc bác sĩ của bạn để đảm bảo rằng thành phần không có aspirin.

Nếu con bạn bị đau nặng, bạn có thể cho trẻ sử dụng cả paracetamol và ibuprofen. Bạn có thể cho trẻ sử dụng 2 loại thuốc cùng nhau hoặc vào những thời điểm khác nhau, miễn là bạn làm theo hướng dẫn cho từng loại thuốc. Đảm bảo ghi lại thời điểm bạn cho từng loại thuốc để không cho trẻ uống quá nhiều.

Thuốc kháng sinh

Thuốc kháng sinh chỉ có tác dụng đối với các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn gây ra – ví dụ như viêm phổi do vi khuẩn, nhiễm trùng đường tiết niệu, nhiễm trùng tai giữa và viêm xoang.

Bác sĩ của bạn có nhiều loại kháng sinh khác nhau để lựa chọn. Họ sẽ cố gắng chọn loại kháng sinh phù hợp để chống lại vi khuẩn lây nhiễm cho con trẻ. Bác sĩ của bạn cũng có thể đề xuất những cách khác để điều trị các triệu chứng của trẻ trước khi kê đơn thuốc kháng sinh.

Nếu con bạn cần dùng thuốc kháng sinh, trẻ phải dùng hết một đợt kháng sinh, ngay cả khi sức khỏe của bé có vẻ đỡ hơn sau vài ngày. Nhiễm trùng có thể quay trở lại sau 1-2 tuần nếu vi khuẩn chưa được loại bỏ hoàn toàn khỏi cơ thể của con bạn.

Tuyệt đối không sử dụng thuốc kháng sinh cũ còn sót lại cho bệnh mới. Và đừng bao giờ đưa thuốc kháng sinh cho người mà họ không được kê đơn - ví dụ như một đứa trẻ khác trong gia đình.

Việc lạm dụng hoặc sử dụng kháng sinh không đúng cách có thể gây ra tình trạng kháng kháng sinh, điều đó có nghĩa là thuốc kháng sinh có thể không có hiệu quả tốt đối với con bạn trong tương lai.

Thuốc ho và cảm lạnh

Trẻ em dưới 6 tuổi không nên dùng thuốc ho và cảm lạnh, kể cả thuốc xịt mũi thông mũi.

Trẻ em từ 6-11 tuổi không nên dùng thuốc ho và cảm lạnh trừ khi có chỉ định của bác sĩ, dược sĩ hoặc y tá.

Thuốc xịt và nhỏ mũi bằng nước muối là những lựa chọn an toàn để thông mũi cho trẻ trên 12 tháng tuổi.

Thuốc kháng histamin

Thuốc kháng histamin là thuốc làm giảm các triệu chứng dị ứng hoặc sốt cỏ khô, bao gồm ngứa, hắt hơi, sưng tấy hoặc phát ban.

Thuốc kháng histamin đôi khi có thể gây khô miệng, đau dạ dày và buồn ngủ.

Một số thuốc kháng histamin ít gây buồn ngủ hơn. Chúng bao gồm cetirizine (Zyrtec) và loratadine (Claratyne). Những loại này có thể phù hợp hơn cho con bạn, đặc biệt nếu trẻ sử dụng chúng vào ban ngày. Bạn có thể cho trẻ trên 6 tháng tuổi uống thuốc kháng histamin không gây buồn ngủ.

Thuốc kháng histamin có nhiều khả năng gây buồn ngủ bao gồm promethazine (Phenergan) và trimeprazine (Vallergan). Bạn không nên sử dụng những thuốc này cho trẻ em dưới 2 tuổi.

Thuốc kháng histamin thường không được khuyến cáo sử dụng lâu dài, vì vậy hãy hỏi bác sĩ nếu con bạn có vẻ cần sử dụng các thuốc này nhiều.

Thuốc kháng histamin và giấc ngủ

Thuốc kháng histamine như promethazine (Phenergan) hoặc trimeprazine (Vallergan) không được khuyến cáo dùng để giúp trẻ ngủ, trừ khi bạn sử dụng chúng dưới sự giám sát của bác sĩ. Những loại thuốc này đôi khi gây buồn ngủ vào ban ngày và có thể ảnh hưởng đến khả năng học tập của con trẻ.

Thuốc kháng histamin cũng có thể có tác dụng ngược lại, khiến một số trẻ trở nên hiếu động. Điều này có thể làm cho bất kỳ vấn đề nào về giấc ngủ của trẻ trở nên tồi tệ hơn.

Nếu bạn đang nghĩ đến việc cho con mình uống thuốc điều trị các vấn đề về giấc ngủ hoặc hành vi, hãy hỏi bác sĩ trước về loại thuốc nào an toàn và loại nào sẽ hiệu quả. 

Corticoid

Corticosteroid được sử dụng để điều trị viêm, sưng hoặc ngứa do các vấn đề và tình trạng như dị ứng, hen suyễn, côn trùng cắn, chàm và bệnh bạch hầu.

Bạn có thể mua kem corticosteroid nhẹ, thuốc mỡ và thuốc xịt mũi không kê đơn tại hiệu thuốc.

Chỉ bác sĩ mới có thể kê toa corticosteroid uống hoặc kem và thuốc mỡ corticosteroid có tác động mạnh hơn.

Prednisolone, prednisone và hydrocortison là những loại corticosteroid.

Các thuốc cần tránh

Hãy suy nghĩ thật kỹ trước khi cho con bạn uống những loại thuốc không có chỉ định của bác sĩ.

Thuốc chống buồn nôn

Đừng cho con bạn uống thuốc chống nôn trừ khi bác sĩ chỉ định cụ thể cho trẻ. Thông thường tình trạng nôn trớ không kéo dài và trẻ sẽ khỏi bệnh mà không cần dùng thuốc. Những loại thuốc này nếu dùng không đúng cách có thể gây hại cho trẻ.

Kết hợp giữa thuốc kê đơn và thuốc không kê đơn

Trộn lẫn thuốc theo toa và thuốc không theo toa của dược sĩ có thể rất nguy hiểm. Luôn kiểm tra trước với bác sĩ hoặc dược sĩ của bạn về các loại thuốc cho trẻ sử dụng.

Thuốc không được sản xuất cho con bạn

Thuốc dành cho người lớn hoặc thuốc được kê đơn cho người khác có thể gây hại nghiêm trọng cho con trẻ. Không bao giờ an toàn khi đưa những thứ này cho con bạn.

Thuốc hết hạn hoặc còn sót lại

Thuốc hết hạn không có tác dụng và thậm chí có thể gây hại nhiều hơn. Và không bao giờ sử dụng thuốc còn sót lại cho những bệnh mới.

Viên nén nhai 

Trẻ nhỏ có thể dễ dàng bị nghẹn khi sử dụng viên nhai. Hỏi bác sĩ hoặc dược sĩ của bạn trước khi cho con bạn sử dụng viên nhai.

Không có bằng chứng nào cho thấy các chất bổ sung vitamin và khoáng chất giúp ích cho sức khỏe của trẻ theo bất kỳ cách nào trừ khi trẻ bị thiếu hụt một loại chất nào đó – và rất ít trẻ em mắc phải những thiếu hụt này, đặc biệt nếu chúng ăn một chế độ ăn uống cân bằng. Kiểm tra với bác sĩ nếu bạn lo lắng về lượng vitamin hoặc khoáng chất của con bạn.

Những điều cần hỏi bác sĩ và dược sĩ về thuốc

Khi bác sĩ kê đơn thuốc cho con trẻ, bạn có thể hỏi một số câu hỏi sau:

• Thuốc được kê đơn để làm gì?

• Tôi nên cho con trẻ uống bao nhiêu và khi nào thì nên cho trẻ sử dụng?

• Cách dùng thuốc cho trẻ là như thế nào? Thuốc có thể được trộn với bất cứ thứ gì để giúp con trẻ uống được không – ví dụ như nước lọc, nước trái cây, sữa hoặc trong thực phẩm xay nhuyễn hoặc thức ăn?

• Thuốc sẽ có hiệu quả sau bao lâu?

• Liệu nó có tác dụng phụ hay tương tác với bất kỳ thứ gì khác mà con trẻ đang dùng không?

• Tôi có nên cho hoặc tránh một số loại thực phẩm, đồ uống cùng với thuốc không?

• Việc sử dụng thuốc nên kéo dài bao lâu?

• Tôi nên bảo quản thuốc như thế nào?

• Thuốc có an toàn không?

• Tôi nên đợi bao lâu để quay lại tái khám nếu vấn đề không biến mất?

Nếu bạn mua thuốc không kê đơn từ nhà thuốc, bạn nên hỏi dược sĩ tất cả các câu hỏi trên.

Và hãy nhớ nói với dược sĩ nếu con bạn bị dị ứng.

Để thuốc hết hạn sử dụng hoặc không dùng nữa trong nhà có thể gây rủi ro, đặc biệt nếu bạn có con nhỏ. Và việc đổ các loại thuốc không dùng đến xuống bồn rửa hoặc bỏ vào thùng rác có thể gây hại cho môi trường. Bạn có thể trả lại những loại thuốc không dùng đến cho nhà thuốc địa phương để xử lý an toàn.

Cho con uống thuốc: lời khuyên

Trẻ em gặp khó khăn khi uống thuốc là điều bình thường. Dưới đây là một số ý tưởng để giúp việc này trở nên dễ dàng hơn:

• Nếu con bạn còn nhỏ, hãy để chúng chọn cách uống thuốc – ví dụ như uống trong cốc hoặc thìa thay vì ống tiêm.

• Nếu con bạn lớn hơn, hãy nghiền nát và hòa tan viên thuốc trong nước hoặc rắc những viên thuốc đã nghiền nát lên thức ăn. Nhưng hãy hỏi trước với bác sĩ hoặc dược sĩ của bạn.

• Giải thích tại sao con bạn cần dùng thuốc. Sử dụng ngôn ngữ đơn giản mà con trẻ có thể hiểu được. Ví dụ: "Thuốc này sẽ loại bỏ vi trùng đang làm con đau tai".

• Thưởng cho bé sau khi uống thuốc.