KHÔNG DUNG NẠP LACTOSE Ở TRẺ SƠ SINH, TRẺ EM VÀ THANH THIẾU NIÊN

Những điểm chính

• Các triệu chứng không dung nạp Lactose bao gồm ợ hơi, đau dạ dày, đầy hơi, bụng cồn cào và tiêu chảy.

• Trẻ không dung nạp lactose cũng có thể bị hăm tã.

• Hầu hết trẻ em bị không dung nạp lactose vẫn có thể bú sữa mẹ. Gặp bác sĩ gia đình để được tư vấn về loại sữa công thức phù hợp cho trẻ.

• Trẻ lớn hơn và thanh thiếu niên không dung nạp lactose nên thay đổi chế độ ăn lành mạnh.

• Gặp bác sĩ nếu bạn nghĩ rằng con bạn không dung nạp lactose.

Không dung nạp lactose là gì?

Không dung nạp lactose là tình trạng ruột không thể phân hủy đường Lactose. Vấn đề này xảy ra do không có đủ lactase trong ruột non.

Lactose là một loại đường có trong nhiều loại sữa, sữa bò và các sản phẩm từ sữa khác. Nó chiếm 5 - 7% sữa mẹ, sữa công thức cho trẻ sơ sinh và các sản phẩm từ sữa.

Lactase là một loại enzyme. Enzyme có chức năng phá vỡ các chất dinh dưỡng trong thực phẩm để cơ thể có thể sử dụng chúng.

Lactose rất quan trọng đối với sức khỏe và sự phát triển của bé. Nó cung cấp khoảng 40% nhu cầu năng lượng của trẻ đồng thời giúp bé hấp thụ canxi và sắt.

Nguyên nhân gây ra không dung nạp lactose

Có 3 nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng không dung nạp đường Lactose.

Lactase không bền (hypolactasia)

Điều này xảy ra khi các enzym lactase của con trẻ bắt đầu giảm dần. Điều này là do di truyền và rất phổ biến – khoảng 70% người mắc chứng không dung nạp lactose này. Các triệu chứng có thể bắt đầu sau 5 tuổi, nhưng chúng thường dễ nhận thấy hơn ở thanh thiếu niên và thanh niên. Trẻ em thường vẫn có thể dung nạp một lượng nhỏ lactose trong chế độ ăn hàng ngày.

Thiếu lactase bẩm sinh (alactasia)

Điều này xảy ra khi em bé được sinh ra mà không có enzyme lactase. Đây là tình trạng di truyền và cực kỳ hiếm gặp phải. Trẻ mắc chứng không dung nạp lactose này bị tiêu chảy nặng ngay từ ngày đầu tiên sau khi sinh và không phát triển được. Chúng cần một chế độ dinh dưỡng đặc biệt ngay từ khi mới sinh ra để có thể lớn lên và phát triển tốt.

Không dung nạp lactose thứ phát

Điều này có thể xảy ra nếu hệ thống tiêu hóa của trẻ bị rối loạn do nhiễm trùng như viêm dạ dày ruột, có thể tạm thời làm tổn thương niêm mạc dạ dày và ruột non. Loại không dung nạp lactose này là ngắn hạn và thường cải thiện sau một vài tuần.

Các tình trạng như bệnh celiac cũng có thể dẫn đến tình trạng không dung nạp lactose thứ cấp. Một khi các tình trạng này được quản lý đúng cách, thì vấn đề không dung nạp lactose sẽ ít gặp phải hơn.

Các triệu chứng phổ biến của chứng không dung nạp lactose

Các triệu chứng không dung nạp lactose ở trẻ sơ sinh, trẻ em và thanh thiếu niên bao gồm:

• ợ hơi

• đau bụng và đầy hơi

• bệnh tiêu chảy

• bụng cồn cào.

Trẻ không dung nạp lactose cũng có thể có các triệu chứng như:

• hăm tã

• cáu kỉnh hoặc khó chịu

• khó khăn trong việc giải quyết mọi việc

• vấn đề trong quá trình bú sữa mẹ

• thất bại trong việc tăng cân.

Ngay cả khi con trẻ có những triệu chứng này, điều đó không có nghĩa là chúng không dung nạp lactose. Một số hoặc tất cả các triệu chứng này có thể phổ biến ở trẻ bú mẹ khỏe mạnh.

Nếu bạn nghĩ rằng con mình có các triệu chứng không dung nạp lactose, bạn nên nói chuyện với bác sĩ để được thăm khám và tư vấn.

Đôi khi không dung nạp lactose bị nhầm lẫn với dị ứng thực phẩm. Dị ứng thực phẩm liên quan đến hệ thống miễn dịch của cơ thể, nhưng không dung nạp thực phẩm thì không. Ngoài ra, các triệu chứng dị ứng thực phẩm phổ biến bao gồm nôn mửa, xuất hiện máu hoặc chất nhầy trong phân, nổi mề đay và sưng mặt – đây không phải là các triệu chứng của việc không dung nạp lactose. Nếu con bạn có các triệu chứng như thế này, hãy đến gặp bác sĩ để được thăm khám.

Đánh giá và chẩn đoán không dung nạp Lactose

Đây là 2 xét nghiệm chính mà bác sĩ có thể đề nghị nếu con bạn có các triệu chứng không dung nạp lactose.

Xét nghiệm hơi thở hydro

Đối với xét nghiệm này, con bạn sẽ được uống một lượng đường sữa tiêu chuẩn. Sau đó, lượng khí hydro trong hơi thở của trẻ được đo. Trẻ em không dung nạp Lactose có nồng độ hydro trong hơi thở cao hơn.

Giới hạn chế độ ăn

Điều này liên quan đến việc loại bỏ các thực phẩm có chứa lactose khỏi chế độ ăn của con bạn để xem liệu các triệu chứng có cải thiện hay không. Nếu các triệu chứng quay trở lại sau khi sử dụng lại thực phẩm có lactose, rất có thể nguyên nhân của vấn đề là do không dung nạp lactose.

Tốt nhất là nên nói chuyện với bác sĩ gia đình hoặc chuyên gia dinh dưỡng trước khi bắt đầu cho con bạn thực hiện chế độ ăn này. Họ sẽ đảm bảo rằng chế độ ăn uống của trẻ tiếp tục cung cấp cho con bạn chất dinh dưỡng cần thiết cho sự tăng trưởng và phát triển, ngay cả khi cần loại bỏ một số loại ra khỏi chế độ ăn đó.

Điều trị: không dung nạp lactose ở trẻ sơ sinh

Việc điều trị chứng không dung nạp lactose ở trẻ sơ sinh thường phụ thuộc vào nguyên nhân. Và bất kể nguyên nhân nào khiến bé không dung nạp lactose, điều quan trọng là phải làm dịu và an ủi bé khi bé có các triệu chứng.

Thiếu lactase bẩm sinh

Nếu con bạn bị thiếu men lactase bẩm sinh, bác sĩ đa khoa, bác sĩ nhi khoa hoặc chuyên gia dinh dưỡng sẽ hướng dẫn cách điều trị cho con bạn.

Không dung nạp lactose thứ phát

Đối với trẻ bú sữa mẹ không dung nạp lactose thứ phát do viêm dạ dày ruột, bạn có thể tiếp tục cho con bú.

Cai sữa mẹ thường không được khuyến khích. Điều này là do sữa mẹ có rất nhiều lợi ích dinh dưỡng và đường lactose tốt cho sự phát triển của bé. Con bạn thường có thể dung nạp một lượng nhỏ đường sữa và tăng dần lượng đường này có thể giúp cơ thể con trẻ sản xuất nhiều lactase hơn.

Nếu em bé của bạn bú sữa công thức hoặc bạn đang cân nhắc cho bé uống sữa công thức, hãy tham khảo ý kiến ​​bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng trước khi sử dụng, có thể đổi sang loại sữa công thức ít đường hoặc không có đường cho trẻ sơ sinh. Nếu con bạn dưới 6 tháng tuổi, hãy tránh dùng sữa công thức làm từ đậu nành.

Hãy nói chuyện với bác sĩ nếu bạn đang nghĩ đến việc sử dụng Lacteeze. Có một số tranh luận về hiệu quả của phương pháp điều trị này. Ngoài ra, hãy nói chuyện với bác sĩ nếu bạn muốn thử thay thế sữa mẹ, xen kẽ sữa mẹ với sữa công thức hoặc bạn lo lắng về chế độ dinh dưỡng của con mình.

Điều trị và quản lý: không dung nạp lactose ở trẻ lớn và thanh thiếu niên

Nếu trẻ lớn hơn hoặc trẻ vị thành niên được chẩn đoán là không dung nạp lactose, bạn có thể giảm lượng đường lactose trong chế độ ăn của chúng. Nhưng bạn không cần phải loại bỏ hoàn toàn các sản phẩm có lactose, đặc biệt nếu con bạn chỉ ăn một lượng nhỏ cùng với các loại thực phẩm khác trong ngày.

Con bạn vẫn có thể ăn:

• pho mát có hàm lượng lactose rất thấp – brie, camembert, cheddar, colby, edam, fetta, gouda, havarti, mozzarella, parmesan, halloumi, Swiss và Tilstat

• sữa chua – vi khuẩn trong sữa chua phân hủy lactose nên con bạn thường vẫn có thể ăn được

• các sản phẩm đậu nành tăng cường canxi – sữa chua đậu nành, sữa đậu nành, kem đậu nành và phô mai đậu nành

• sữa bò không đường

• bơ và kem – những thứ này chỉ chứa một lượng nhỏ lactose và có thể cho trẻ sử dụng được

• bánh mì, ngũ cốc, trái cây, rau, thịt và các loại thực phẩm protein khác

• sữa nguyên kem – chất béo trong sữa nguyên kem giúp cơ thể con bạn tiêu hóa đường lactose lâu hơn.

Con bạn nên cẩn thận về việc ăn uống:

• kem từ sữa và tráng miệng làm từ sữa

• cream cheese, phô mai chế biến và phô mai lát

• thanh muesli

• khoai tây nghiền ăn liền và rau có thêm sữa hoặc nước sốt trắng (bechamel).

Bạn hoặc con trẻ nên kiểm tra các thành phần có trong:

• bánh quy và bánh ngọt 

• súp

• mayonnaise

• sô cô la sữa.

Quá tải Lactose ở trẻ sơ sinh

Quá tải Lactose không giống như không dung nạp Lactose – nghĩa là, đó không phải là vấn đề với việc sản xuất lactase. Thay vào đó, tình trạng quá tải lactose xảy ra khi bé tiêu thụ một lượng lớn lactose cùng một lúc và không thể phân hủy hết.

Tình trạng quá tải Lactose có thể xảy ra khi các bà mẹ có nguồn sữa mẹ dư thừa tự nhiên trong những tuần đầu tiên của em bé. Nó cũng có thể xảy ra khi trẻ bú sữa mẹ chuyển sang bên vú thứ hai trước khi vú thứ nhất cạn sữa.

Và nó có thể xảy ra khi trẻ bú bình uống nhiều sữa, nhưng điều này không phổ biến.

Nếu em bé của bạn có các triệu chứng quá tải đường sữa, hãy kiểm tra tư thế cho con bú và kỹ thuật cho con bú. Tư thế tốt có thể giúp bé bú hết bầu vú đầu tiên trước khi chuyển sang bầu vú thứ hai. Nếu cho trẻ bú quá nhiều gây ra tình trạng này, hãy cố gắng không cho trẻ bú nhiều hơn 3 giờ một lần.