KEM CHỐNG NẮNG CÓ KHẢ NĂNG GÂY UNG THƯ KHÔNG?

Giả sử bạn là một trong số hàng triệu người nghe theo lời khuyên của bác sĩ da liễu về việc bảo vệ làn da khỏi tia UV gây ung thư. Bạn luôn nghiêm túc phun và thoa sản phẩm chống nắng bất cứ khi nào ra ngoài trời.

Và rồi bạn thoáng thấy một báo cáo nói rằng các thành phần trong kem chống nắng thật sự có thể gây ung thư. Đột nhiên, bạn trở nên cảnh giác với một sản phẩm mà bạn luôn nghĩ là đang bảo vệ mình.

Bạn nên nghiên cứu các tuyên bố và chú ý đến tính khoa học đằng sau các sản phẩm mình đang sử dụng trên cơ thể và trong nhà - Đây là những gì các nghiên cứu nói khi đề cập về những nguy cơ ung thư da khi sử dụng kem chống nắng.

Và bạn cũng cần nhớ rằng: Nguy cơ ung thư da do không thoa kem chống nắng vượt xa bất kỳ nguy cơ sức khỏe tiềm ẩn nào khác phát hiện trong các thành phần chống nắng.

LIỆU CÓ MỐI LIÊN HỆ NÀO GIỮA KEM CHỐNG NẮNG VÀ UNG THƯ KHÔNG?

Không có bằng chứng khoa học nào cho thấy sử dụng kem chống nắng có khả năng gây ung thư da. Cả Học viện Da liễu Hoa Kỳ và Hiệp hội Da liễu Canada đều khuyến cáo rằng mọi người nên sử dụng kem chống nắng để bảo vệ bản thân khỏi việc tiếp xúc với tia UV - nguyên nhân gây ra 80-90% trường hợp ung thư da.

Có hai loại kem chống nắng khác nhau

Có hai loại kem chống nắng chính: kem chống nắng hóa học và kem chống nắng vật lý (hay còn gọi là kem chống nắng khoáng chất). Các hoạt chất trong kem chống nắng hóa học sẽ hấp thụ tia UV để chúng không gây hại cho làn da của bạn. Còn với kem chống nắng vật lý, các hoạt chất trong đó sẽ có tác dụng ngăn chặn tia UV.

Ngoài ra, các thành phần trong kem hóa học sẽ thấm vào da và đi vào máu của bạn, còn các thành phần chống nắng vật lý sẽ không thấm qua lớp ngoài cùng của da bạn.

TẠI SAO MỐI QUAN TÂM NÀY NẢY SINH?

Một trong những lý do khiến những nhà nghiên cứu lo ngại về kem chống nắng hóa học là các hoạt chất có thể được tìm thấy trong máu, nước tiểu và sữa mẹ chỉ sau một lần sử dụng. Điều đó có nghĩa là các thành phần hoạt tính đã được hấp thụ qua da và khắp cơ thể của bạn.

Vào năm 2019 và 2020, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm đã công bố hai báo cáo yêu cầu cung cấp thêm dữ liệu về tác dụng của sáu thành phần chống nắng hóa học thường được bán ở Hoa Kỳ:

• Avobenzone

• Oxybenzone

• Octocrylen

• Homosalate

• Octisalate

• Octinoxat

• Ensulizole 

Và kết quả là, tất cả sáu hóa chất đã được tìm thấy trong máu với nồng độ cao hơn nhiều so với khuyến cáo của FDA.

FDA cũng đã yêu cầu thêm dữ liệu về một số thành phần chống nắng thường không được bán ở Hoa Kỳ:

• Cinoxate

• Dioxybenzone

• Meradimate

• Padimate O

• Sulisobenzone

Mặc dù FDA đã yêu cầu thêm dữ liệu, nhưng các báo cáo không cho thấy việc sử dụng kem chống nắng với các thành phần này là nguy hiểm. Nhưng vì các nghiên cứu cho thấy sự hấp thụ vào cơ thể, FDA muốn biết thêm thông tin về tác dụng mà các thành phần có thể có, nếu có.

LỢI ÍCH CỦA VIỆC SỬ DỤNG KEM CHỐNG NẮNG LÀ GÌ?

Sử dụng kem chống nắng mang lại một số lợi ích sức khỏe quan trọng sau:

Chống cháy nắng

Nếu bạn bôi một lượng kem chống nắng phù hợp với chỉ số SPF từ 30 trở lên, bôi lại thường xuyên và không ở ngoài nắng quá lâu, thì lớp kem này sẽ bảo vệ da bạn khỏi việc bị bỏng. Kem chống nắng dạng kem hoặc lotion thường có khả năng chống nắng tốt hơn dạng xịt.

Giải thích về SPF: Học viện Da liễu Hoa Kỳ khuyên bạn nên sử dụng kem chống nắng có chỉ số chống nắng SPF từ 30 trở lên nếu bạn phải tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Kem chống nắng có chỉ số SPF cao sẽ bị trôi đi trong cùng một khoảng thời gian như kem chống nắng có chỉ số SPF thấp hơn, vì vậy bạn vẫn cần bôi lại kem chống nắng thường xuyên - sau mỗi hai giờ hoặc thường xuyên hơn nữa nếu bạn đi bơi hoặc dễ đổ mồ hôi làm mất đi lớp bảo vệ của mình.

Bảo vệ da khỏi các tác nhân gây ung thư

Một trong những lợi ích quan trọng nhất của kem chống nắng là khả năng bảo vệ bạn khỏi tia UV có thể gây ung thư da. Ung thư da là loại ung thư phổ biến nhất ở Hoa Kỳ. Khoảng 9500 người được chẩn đoán mắc một số dạng ung thư da mỗi ngày ở Hoa Kỳ và hai người chết vì ung thư da mỗi giờ ở quốc gia này.

Bảo vệ da khỏi tổn thương 

Các chuyên gia y tế ước tính rằng khoảng 80% lão hóa trên khuôn mặt là do tiếp xúc với tia UV của mặt trời. Ánh nắng mặt trời có thể gây ra các đốm đen, nếp nhăn, mất độ săn chắc, chảy xệ và thô ráp theo thời gian. Sử dụng kem chống nắng phổ rộng có thể giúp bảo vệ làn da của bạn khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời và hạn chế những vấn đề lão hóa nhanh.

NHỮNG RỦI RO TIỀM ẨN CỦA VIỆC SỬ DỤNG KEM CHỐNG NẮNG LÀ GÌ?

Mặc dù không có bất kỳ bằng chứng nào cho thấy kem chống nắng gây ung thư, nhưng một số nghiên cứu đã chỉ ra những vấn đề tiềm ẩn với một số thành phần trong các sản phẩm kem chống nắng khác nhau.

Rối loạn nội tiết tố

Oxybenzone, một trong những thành phần nổi bật trong các báo cáo của FDA, được phân loại là hóa chất gây rối loạn nội tiết. Nó đã được chứng minh là ảnh hưởng đến mức độ hormone trong các nghiên cứu trên động vật, nhưng bằng chứng về sự gián đoạn hormone ở người vẫn còn nhiều mâu thuẫn. Một số nghiên cứu chỉ ra rằng oxybenzone có liên quan đến việc giảm mức testosterone ở nam giới trẻ tuổi, nhưng không có bằng chứng nào cho thấy mức giảm testosterone đủ để ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của nam giới.

Bên cạnh đó, một điều đáng lưu ý là kem chống nắng không phải là sản phẩm duy nhất có chứa oxybenzone. Nó cũng được tìm thấy trong mỹ phẩm và các sản phẩm chăm sóc cá nhân khác.

Tổn thương thận

Sau một nghiên cứu đo lượng oxybenzone đã qua xử lý trong các mẫu nước tiểu của con người, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng nồng độ oxybenzone cao hơn có trong nước tiểu của những người có dấu hiệu tổn thương thận.

Cân nặng khi sinh ra thay đổi

Có một cuộc tranh luận nói rằng oxybenzone có thể góp phần làm tăng cân nặng khi sinh ở một số trẻ sơ sinh. Một số nghiên cứu cho thấy cân nặng khi sinh cao hơn ở trẻ sơ sinh nam có mẹ sử dụng sản phẩm oxybenzone khi mang thai. Các nghiên cứu khác cho thấy không có mối liên hệ nào giữa cân nặng khi sinh và việc sử dụng oxybenzone.

Dị ứng

Một số thành phần chống nắng có thể gây ra phản ứng dị ứng. Những phản ứng da phổ biến bao gồm:

• Đỏ

• Phát ban

• Đau đớn tại vùng da sử dụng

• Phát ban hoặc nổi da gà

• Lột da

• Chảy máu

• Xuất hiện sự phồng rộp hoặc sưng

Những thành phần này thường liên quan đến phản ứng dị ứng các chất:

• Oxybenzone

• Benzophenon

• Cinnamate

• Dibenzoylmethane

Ngoài ra, nước hoa cũng là một chất có thể gây kích ứng da hoặc dị ứng.

Độc tính đối với rạn san hô và hệ sinh thái biển

Oxybenzone và octinoxate gần đây đã bị cấm ở Hawaii và Key West, Florida vì chúng có thể gây hại cho sinh vật biển, bao gồm cả các rạn san hô. Một đánh giá nghiên cứu vào năm 2020 cho biết không có đủ bằng chứng để xác định liệu hai hóa chất này có gây hại cho con người hay không.

Một nghiên cứu vào năm 2019 cho thấy chỉ 52% kem chống nắng được dán nhãn “an toàn cho rạn san hô” thật sự không chứa các thành phần độc hại đối với sinh vật biển.

CÁC TRIỆU CHỨNG CỦA BỆNH UNG THƯ DA LÀ GÌ?

Hình thức của ung thư da có thể thay đổi tùy theo loại ung thư: tế bào vảy, tế bào đáy hoặc khối u ác tính. Bạn nên đi kiểm tra da thường xuyên với bác sĩ da liễu và đề phòng các triệu chứng như:

• Xuất hiện những mảng đỏ ngứa hoặc chảy máu

• Vết loét

• Xuất hiện nhiều vết đỏ/mụn nước khắp cơ thể

• Các vết sẹo lồi hoặc lõm có dấu hiệu tăng trưởng

• Sự phát triển giống như mụn cóc chảy máu hoặc hình thành lớp vỏ

• Bất kỳ sự tăng trưởng nào có đường viền không đều hoặc bị lởm chởm

• Xuất hiện nốt ruồi hoặc khối u không đối xứng

• Xuất hiện nốt ruồi hoặc khối u có màu sắc đa dạng

• Xuất hiện nốt ruồi hoặc khối u có dấu hiệu thay đổi khác thường

• Xuất hiện nốt ruồi phát triển lớn hơn 6 mm

Thực hiện theo các quy tắc sau để kiểm tra những nốt ruồi trên cơ thể

Bộ phận Phòng chống và Kiểm soát Ung thư Hoa Kỳ khuyên bạn nên kiểm tra nốt ruồi hàng tháng để tìm ra bất kỳ nốt ruồi nào đáng ngờ hoặc có hình dạng khác lạ.

Dưới đây là các quy tắc kiểm tra nốt ruồi:

• Kiểm tra sự bất đối xứng xem có nốt ruồi hoặc đốm nào có hình dạng không đều hoặc có hai phần trông rất khác nhau không.

• Kiểm tra đường viền nốt ruồi xem có gọn gàng và sạch sẽ không hay bị lởm chởm và không đều.

• Kiểm tra màu sắc nốt ruồi: Màu sắc có đồng nhất không hay bị loang lổ, không đều?

• Kiểm tra đường kính nốt ruồi: Cần lưu ý nếu thấy nốt ruồi lớn hơn hạt đậu.

• Để ý đến sự phát triển của nốt ruồi xem nó có thay đổi trong bất kỳ khía cạnh nào như màu sắc, hình dáng, kích thước hay không.

Nếu bạn nhận thấy những thay đổi bất thường nào trên nốt ruồi, hãy nói chuyện với bác sĩ ngay lập tức để được kiểm tra chuyên sâu hơn.

LÀM THẾ NÀO ĐỂ NHẬN BIẾT LOẠI KEM CHỐNG NẮNG BẠN ĐANG SỬ DỤNG CÓ AN TOÀN HAY KHÔNG?

Các loại kem chống nắng được sản xuất và bán tại Hoa Kỳ sẽ được quản lý bởi FDA. Mặc dù FDA thường không kiểm tra các sản phẩm riêng lẻ, nhưng họ sẽ yêu cầu các nhà sản xuất sử dụng những thành phần an toàn cho người sử dụng cũng như yêu cầu liệt kê các thành phần của chúng trên nhãn. Nhãn cũng sẽ xác định nơi sản phẩm được sản xuất. Còn những loại kem chống nắng được sản xuất bên ngoài Hoa Kỳ có thể chứa các thành phần mà FDA không phê duyệt hoặc đã cấm, vậy nên, hãy cân nhắc và tìm hiểu kỹ khi sử dụng bất kỳ loại kem chống nắng nào.

Nếu bạn lo lắng về những ảnh hưởng sức khỏe có thể xuất hiện khi các thành phần hóa học xâm nhập vào các hệ thống khác của cơ thể, bạn có thể sẽ thấy an toàn hơn khi sử dụng kem chống nắng vật lý với các thành phần như titan dioxide và kẽm oxit.

HẠT NANO, CƠ THỂ VÀ MÔI TRƯỜNG

Một điều mà bạn cần cân nhắc khi lựa chọn sử dụng kem chống nắng vật lý là các hạt nano có trong đó. Trước đây, các loại kem chống nắng vật lý có chứa kẽm và titan dioxide thường có kết cấu đặc và nhão. Gần đây, các công thức mới hơn đã được tạo ra với các hạt nano, vì vậy chúng sẽ mang lại cảm giác dễ chịu hơn trên da của bạn. Các nhà sản xuất tuyên bố rằng các loại kem chống nắng sau này cũng có tác dụng ngăn chặn nhiều tia UV có hại hơn.

Mặc dù cho đến nay vẫn chưa có mối lo ngại nào về nguy cơ ung thư, nhưng một số chuyên gia y tế đã nêu lên mối lo ngại vì các hạt nano có thể gây hại cho phổi của bạn nếu bạn hít thở chúng với số lượng đủ lớn. Vì lý do đó, các chuyên gia đã cảnh báo không nên sử dụng kem chống nắng dạng bột hoặc xịt có chứa hạt nano. Những loại kem chống nắng dạng kem hoặc lotion có chứa các hạt nano sẽ được hấp thụ qua da, nhưng cho đến nay chưa có bất kỳ bằng chứng nào cho thấy các hạt này gây hại cho sức khỏe của bạn.

Việc sử dụng công nghệ nano trong kem chống nắng là tương đối mới. Vì lý do đó, thật khó để biết các hạt nano sẽ ảnh hưởng đến cơ thể bạn như thế nào cũng như dự đoán được tác động của những loại kem chống nắng này đối với hệ sinh thái. Cần có nhiều nghiên cứu hơn để mọi người có thể hiểu được tầm ảnh hưởng của hạt nano đối với con người và sinh vật biển.

NHẮN NHỦ

Một số thành phần trong kem chống nắng có thể được hấp thụ qua da của bạn, điều này làm dấy lên lo ngại về khả năng gây nguy cơ ung thư. Tuy nhiên, không có bằng chứng cho thấy bất kỳ thành phần nào trong kem chống nắng có thể làm tăng nguy cơ ung thư da.

Các bác sĩ da liễu ở Hoa Kỳ và Canada khuyên bạn nên thoa kem chống nắng có chỉ số SPF từ 30 trở lên khi ra ngoài. Kem chống nắng sẽ có tác dụng bảo vệ làn da của bạn khỏi tác hại của tia UV từ ánh nắng mặt trời mà một trong số đó là căn bệnh ung thư da.