LIỆT DƯƠNG

Tổng quan

Rối loạn cương dương (liệt dương) là hiện tượng dương vật không đạt được và giữ được sự cương cứng đủ để quan hệ tình dục.

Bị mắc các vấn đề về cương cứng không nhất thiết phải là tình trạng đáng lo ngại. Tuy nhiên, nếu một người bị rối loạn cương dương, điều này có thể gây ra căng thẳng, ảnh hưởng đến sự tự tin của bản thân và góp phần làm tệ đi các mối quan hệ tình cảm. Các vấn đề về cương dương hoặc duy trì sự cương cứng còn có thể là dấu hiệu của một số bệnh lí đang tiềm ẩn và là một yếu tố nguy cơ của bệnh tim.

Nếu lo lắng về chứng rối loạn cương dương, hãy trao đổi với bác sĩ - ngay cả khi bạn cảm thấy ngại. Đôi khi, điều trị một bệnh đang mắc phải là đủ làm đảo ngược chứng rối loạn cương dương. Tùy theo tình hình, bệnh nhân có thể chỉ cần sử dụng thuốc hoặc cần phải thực hiện các phương pháp điều trị trực tiếp khác.

Triệu chứng

Các triệu chứng của rối loạn cương dương có thể bao gồm các tình trạng đã diễn ra được một thời gian, bao gồm:

• Khó cương cứng

• Khó giữ sự cương cứng

• Giảm ham muốn tình dục

Khi nào cần gặp bác sĩ

Bác sĩ gia đình là một địa chỉ tốt để tìm đến khi bạn có vấn đề về cương dương. Hãy đến gặp bác sĩ nếu:

• Bạn lo lắng về khả năng cương cứng của mình hoặc bạn đang gặp các vấn đề tình dục khác như xuất tinh sớm hoặc chậm

• Bạn bị tiểu đường, bệnh tim hoặc một vấn đề về sức khỏe đã được phát hiện khác có thể liên quan đến rối loạn cương dương

• Bạn có các triệu chứng khác xuất hiện cùng với rối loạn cương dương

Nguyên nhân

Kích thích tình dục ở nam giới là một quá trình phức tạp liên quan đến não bộ, nội tiết tố, cảm xúc, dây thần kinh, cơ và mạch máu. Rối loạn cương dương có thể là kết quả của sự bất thường với bất kì yếu tố nào đã nêu. Tương tự, căng thẳng và các vấn đề về sức khỏe tinh thần có thể gây ra hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng rối loạn cương dương.

Đôi khi sự kết hợp của các vấn đề thể chất và tâm lý cùng gây ra tình trạng rối loạn cương dương. Ví dụ, một bệnh lí nhẹ làm phản ứng tình dục của bạn diễn ra chậm hơn so với bình thường, từ đó gây ra lo lắng về khả năng duy trì sự cương cứng của cơ thể. Sự lo lắng ấy có thể dẫn đến hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng rối loạn cương dương.

Nguyên nhân liệt dương do cơ thể

Trong nhiều trường hợp, rối loạn chức năng cương dương là hậu quả từ bệnh lí ở các cơ quan trong cơ thể. Các nguyên nhân phổ biến bao gồm:

• Bệnh tim

• Mạch máu bị tắc nghẽn (xơ vữa động mạch)

• Cholesterol cao

• Huyết áp cao

• Bệnh tiểu đường

• Béo phì

• Hội chứng chuyển hóa - một hội chứng bao gồm tăng huyết áp, nồng độ insulin cao, tích tụ mỡ quanh phần hông và cholesterol cao

• Bệnh Parkinson

• Đa xơ cứng

• Một số thuốc theo toa

• Sử dụng thuốc lá

• Bệnh Peyronie – mô sẹo phát triển bên trong dương vật

• Nghiện rượu và các hình thức lạm dụng chất gây nghiện khác

• Rối loạn giấc ngủ

• Bệnh nhân đang điều trị ung thư tuyến tiền liệt hoặc phì đại tuyến tiền liệt

• Phẫu thuật hoặc các chấn thương ảnh hưởng đến vùng xương chậu hoặc tủy sống

• Testosterone thấp

Nguyên nhân tâm lý gây rối loạn cương dương

Não bộ đóng vai trò quan trọng trong việc kích hoạt một loạt các yếu tố dẫn đến sự cương cứng, bắt đầu bằng cảm giác hưng phấn tình dục. Một số tác nhân có thể cản trở cảm xúc tình dục, gây ra hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng rối loạn cương dương. Bao gồm:

• Trầm cảm, lo âu hoặc các vấn đề về sức khỏe tinh thần khác

• Căng thẳng (stress)

• Gặp trục trặc trong mối quan hệ do căng thẳng, giao thiệp không tốt hoặc các vấn đề khác

Các yếu tố nguy cơ

Khi già đi, cơ thể sẽ mất nhiều thời gian hơn để đạt được sự cương cứng và độ cương có thể không bằng lúc còn trẻ. Bạn có thể cần phải chạm trực tiếp nhiều lần vào dương vật để có được và duy trì sự cương cứng.

Nhiều yếu tố nguy cơ khác nhau góp phần gây ra rối loạn cương dương, bao gồm:

• Mắc các bệnh lí mãn tính, đặc biệt là bệnh tiểu đường hoặc bệnh tim

• Sử dụng thuốc lá, hạn chế lưu lượng máu đến tĩnh mạch và động mạch, theo thời gian - có thể gây ra các tình trạng sức khỏe mãn tính dẫn đến rối loạn cương dương

• Thừa cân, đặc biệt nếu bạn bị béo phì

• Một số phương thức điều trị, chẳng hạn như phẫu thuật tuyến tiền liệt hoặc xạ trị cho bệnh ung thư

• Chấn thương, đặc biệt nếu chúng làm tổn thương đến các dây thần kinh hoặc động mạch kiểm soát sự cương cứng

• Sử dụng thuốc, bao gồm thuốc chống trầm cảm, thuốc kháng histamine, thuốc điều trị huyết áp cao, thuốc giảm đau hoặc các thuốc điều trị tuyến tiền liệt

• Bất ổn về tâm lý, chẳng hạn như căng thẳng, lo lắng hoặc trầm cảm

• Sử dụng ma túy và rượu, đặc biệt nếu bạn là người sử dụng ma túy trong thời gian dài hoặc nghiện rượu nặng

Các biến chứng

Các biến chứng do rối loạn cương dương có thể bao gồm:

• Không thỏa mãn đời sống tình dục

• Căng thẳng hoặc lo lắng

• Xấu hổ hoặc tự ti

• Các vấn đề về duy trì mối quan hệ

• Vô sinh

Phòng ngừa

Cách tốt nhất để ngăn ngừa rối loạn cương dương là lựa chọn lối sống lành mạnh và kiểm soát các bệnh lí đang mắc. Ví dụ:

• Trao đổi với bác sĩ để kiểm soát bệnh tiểu đường, bệnh tim hoặc các bệnh mãn tính khác đang mắc phải.

• Hãy kiểm tra tình trạng sức khỏe và làm các xét nghiệm sàng lọc thường xuyên.

• Ngừng hút thuốc, hạn chế sử dụng rượu, và không sử dụng ma túy bất hợp pháp.

• Tập thể dục đều đặn.

• Thực hiện các liệu pháp để giảm căng thẳng.

• Nhận lời khuyên về tình trạng lo âu, trầm cảm hoặc các vấn đề sức khỏe tinh thần khác.

Chẩn đoán

Thăm khám và trả lời các câu hỏi về bệnh sử là đủ để bác sĩ chẩn đoán tình trạng liệt dương. Nếu đang mắc các bệnh mãn tính hoặc nghi ngờ tình trạng liệt dương do một bệnh nào đó gây ra, bệnh nhân có thể cần phải thực hiện một số xét nghiệm cũng như được tham vấn kĩ càng hơn bởi các bác sĩ chuyên khoa.

Các xét nghiệm và kiểm tra bao gồm:

• Khám. Khám dương vật và tinh hoàn, cùng với kiểm tra các dây thần kinh khoái cảm

• Xét nghiệm máu. Nhằm kiểm tra các bệnh về tim mạch, tiểu đường, nồng độ testosterone thấp và các bệnh khác

• Xét nghiệm nước tiểu. Tương tự như xét nghiệm máu, nhằm phát hiện bệnh tiểu đường và các bệnh lí khác

• Siêu âm. Dùng để kiểm tra các mạch máu cung cấp máu cho dương vật

• Phương pháp xét nghiệm này đôi khi kết hợp với việc tiêm thuốc vào dương vật để kích thích lưu thông máu giúp dương vật trở nên cương cứng.

• Kiểm tra về tâm lí. Bác sĩ sẽ hỏi một vài câu hỏi để xác định liệu bệnh nhân có mắc bệnh trầm cảm hoặc các vấn đề về tâm lí khác gây nên tình trạng rối loạn cương cứng hay không.

Điều trị

Thuốc uống

Thuốc điều trị qua đường uống là phương pháp điều trị hiệu quả cho nhiều nam giới, bao gồm các loại thuốc sau:

• Sildenafil (Viagra)

• Tadalafil (Adcirca, Cialis)

• Vardenafil (Levitra, Staxyn)

• Avanafil (Stendra)

Bốn loại thuốc trên tăng cường hiệu quả của nitơ monoxit, một chất hóa học cơ thể sản sinh ra nhằm thư giãn cơ dương vật, giúp tăng cường máu lưu thông đến cơ quan này khi phản ứng lại với các kích thích về tình dục. Từ đó cho phép dương vật cương cứng.

Sử dụng một trong các loại thuốc trên sẽ không tự gây ra cương cứng. Kích thích tình dục sẽ làm các dây thần kinh dương vật tiết ra nitơ monoxit. Các loại thuốc trên chỉ giúp khuếch đại tín hiệu, cho phép dương vật hoạt động như bình thường. Thuốc điều trị cương cứng qua đường uống không phải là thuốc kích dục, do đó sẽ không tự gây ra khoái cảm và không cần thiết ở những người có chức năng sinh lí bình thường.

Các tác dụng phụ có thể xảy ra gồm mặt đỏ bừng, nghẹt mũi, nhức đầu, thay đổi về thị lực, đau lưng và đau bụng.

Sử dụng một số loại thuốc để điều trị liệt dương có thể gây nguy hiểm nếu bạn:

• Đang sử dụng các loại thuốc nitrate – thường được chỉ định cho tình trạng đau ngực – ví dụ như nitroglycerin (Nitro-Dur, Nitrostat), isosorbide mononitrate (Monoket) và isosorbide dinitrate (Dilatrate-SR, Isordil, Bidil)

• Mắc các bệnh về tim hoặc suy tim

• Huyết áp thấp

Các loại thuốc khác

• Tiêm Alprostadil. sử dụng bơm kim tiêm để tiêm thuốc vào gốc của dương vật. Thuốc có thể được dùng kết hợp với phentolamine.

Mỗi lần tiêm có hiệu quả giúp dương vật cương cứng trong dưới 1 giờ đồng hồ. Đầu kim tiêm rất nhỏ nên ít gây đau.

Tác dụng phụ bao gồm chảy máu tại vị trí tiêm, cương cứng lâu hơn bình thường, và làm xơ hóa mô ở vị trí tiêm.

• Alprostadil qua đường niệu đạo. Sử dụng một loại dụng cụ đặc biệt để đưa alprostadil vào dương vật qua đường niệu đạo.

Hiệu quả xuất hiện sau 10 phút và kéo dài từ 30 đến 60 phút. 

• Thuốc thay thế testosterone. Áp dụng ở những trường hợp liệt dương do suy giảm testosterone

Bơm, phẫu thuật và ghép dương vật

Nếu sử dụng thuốc không đem lại hiệu quả, bác sĩ sẽ khuyến cáo thực hiện các biện pháp điều trị sau đây:

• Bơm dương vật. Dụng cụ bơm dương vật có tác dụng hút không khí ra bên ngoài, tạo ra môi trường chân không, từ đó tăng cường máu lưu thông đến dương vật.

Một khi dương vật đã cương cứng, một chiếc vòng sẽ được luồn vào gốc của dương vật để giữ máu ở lại dương vật, sau đó thiết bị hút chân không sẽ được lấy ra.

• Cấy ghép dương vật. Phương pháp điều trị này bao gồm việc phẫu thuật và đặt thiết bị vào hai bên của dương vật. Loại ống được cấy vào có thể là ống bơm hơi hoặc ống uốn cong được.

Phương pháp cấy ghép dương vật thường không được khuyến khích trừ khi bệnh nhân đã thử các phương pháp khác. Cấy ghép dương vật đem lại sự thỏa mãn cao hơn ở những người đã thất bại với các phương pháp truyền thống hơn. Cũng như các phẫu thuật khác, phẫu thuật cấy ghép dương vật có thể gây ra các biến chứng như nhiễm trùng. 

Thay đổi lối sống và các liệu pháp tại nhà

• Bỏ thuốc lá

• Giảm cân

• Tập thể dục thường xuyên

• Điều trị chứng nghiện rượu hoặc ma túy

• Giải quyết các vấn đề trong mối quan hệ tình cảm