HỘI CHỨNG NGỨA DO CHÁY NẮNG LÀ GÌ?
Tình trạng này có thể đã xảy ra với rất nhiều người trong số chúng ta. Bạn đang trải qua một ngày đẹp trời bên ngoài, để rồi kết thúc cuộc vui ấy với một món quà lưu niệm rất khó chịu - một hoặc nhiều vết cháy nắng. Đối với một số người, tình trạng cháy nắng vốn đã khó chịu, nay còn tệ hơn khi nó trở thành tình trạng ngứa do cháy nắng, ở nước ngoài còn có tên gọi khác là hell’s itch (hell: địa ngục).
Tình trạng này được đặt tên một cách khéo léo để truyền đạt mức độ nghiêm trọng của nó, ngứa do cháy nắng đề cập đến tình trạng ngứa ngáy khó chịu có thể xuất hiện vài ngày sau khi bị cháy nắng.
Có rất ít nghiên cứu về tình trạng này để có thể biết được chính xác mức độ phổ biến của nó, nhưng theo một số chuyên gia, có khoảng 5-10% số người trên thế giới từng trải qua tình trạng này. Và có một điều chắc chắn rằng, hiện tượng cháy nắng là cực kỳ phổ biến.
CÁC TRIỆU CHỨNG CỦA NGỨA DO CHÁY NẮNG LÀ GÌ?
Các triệu chứng ngứa do cháy nắng không chỉ đơn giản là một vết cháy nắng thông thường. Nó có thể xuất hiện ở bất cứ đâu trên cơ thể sau khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong khoảng 24 đến 72 giờ đồng hồ. Nhiều người cho biết họ bị ngứa ở vai và lưng, có lẽ vì đây là những khu vực tiếp xúc nhiều nhất với ánh nắng mặt trời. Những khu vực này có thể không phải lúc nào cũng nhận được đủ SPF bảo vệ, điều này dẫn đến hiện tượng cháy nắng. Vậy nên, không phải là một ý tưởng tồi khi nhờ ai đó thoa kem chống nắng hoặc thoa kem chống nắng cho ai đó ở những vị trí khó tiếp cận.
Cảm giác ngứa ngáy hoặc bong tróc da sau khi phơi nắng quá nhiều không phải là điều bất thường. Tuy nhiên, cơn ngứa này được báo cáo là vượt xa mức thông thường và được biết là vô cùng đau đớn. Trong khi có một số người nói nó là tình trạng ngứa sâu, đau nhói và khó điều trị, thì những người khác mô tả nó giống như kiến lửa đang bò và cắn vào vùng da bị ảnh hưởng.
ĐIỀU GÌ KHIẾN CHÚNG TA BỊ NGỨA?
Các nhà khoa học hiện chưa rõ tại sao điều này lại xảy ra hoặc những đối tượng dễ mắc phải tình trạng này. Không có gì để chứng minh rằng những người từng bị ngứa do cháy nắng tiếp tục gặp phải tình trạng này ở những lần cháy nắng sau. Nhưng có một điều chắc chắn là lý do khiến chúng ta bị ngứa, đó là dành quá nhiều thời gian ngoài nắng mà không được bảo vệ.
CÁC YẾU TỐ RỦI RO CẦN XEM XÉT
Mặc dù không rõ yếu tố nào góp phần gây ra tình trạng ngứa do cháy nắng, nhưng các nhà nghiên cứu đã xác định được các yếu tố gây tổn thương da liên quan đến ánh nắng mặt trời.
Những người có làn da sáng hơn và những người thường không tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong thời gian dài, khả năng cao sẽ bị đỏ da sau khi dành một ngày ở hồ bơi. Ai cũng có thể bị ảnh hưởng khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, mặc dù tổn thương sẽ dễ xuất hiện trên những tone màu da sáng hơn. Những người có làn da sẫm màu thường có nhiều hắc tố hơn, điều này giúp ngăn chặn một số khía cạnh gây hại của tia cực tím (UV) trong ánh nắng mặt trời.
Những người dành nhiều thời gian ở vùng núi cũng có thể bị cháy nắng nhiều hơn vì tia nắng ở những vùng cao như thế thường gay gắt hơn.
CHẨN ĐOÁN
Hầu hết những người mắc phải tình trạng này đều là do tự chẩn đoán. Phần lớn những gì được viết về chứng ngứa do cháy nắng đến từ những người trên internet kể lại trải nghiệm của chính họ với tình trạng đau đớn này. Mặc dù nó có thể cực kỳ khó chịu, nhưng cơn ngứa này không đe dọa đến tính mạng và có thể điều trị tại nhà.
Nếu các triệu chứng của bạn trở nên tồi tệ hơn hoặc vẫn không có dấu hiệu thuyên giảm sau một thời gian dài, tốt nhất bạn nên đến và tham khảo ý kiến của bác sĩ để tìm ra phương án điều trị phù hợp.
CÁC CÁCH ĐIỀU TRỊ NGỨA DO CHÁY NẮNG
Mặc dù có vẻ giống như lấy độc trị độc, nhưng một số người cho biết họ cảm thấy nhẹ nhõm hơn khi tắm nước nóng. Nếu bạn thử phương pháp này, điều quan trọng là phải cẩn thận và không tắm nước quá nóng khiến da có nguy cơ bị bỏng thêm.
Mọi người cho rằng sử dụng dầu bạc hà có thể giúp ích. Tắm bột yến mạch cũng đáng để thử, vì chúng thường được khuyên dùng để giảm ngứa do thủy đậu. Áp dụng bột baking soda vào các khu vực bị ảnh hưởng cũng có thể giúp một số người giảm đau, nhưng cũng có những người khác nói rằng nó không có bất kỳ ảnh hưởng tích cực nào.
Bên cạnh đó, việc gãi sẽ khiến bạn cảm thấy ngứa hơn, vì vậy hãy cố gắng kiểm soát sự khó chịu đó. Bạn có thể thử bôi gel lô hội hoặc thuốc mỡ lên khu vực này để giảm đau nhanh chóng, nhưng cách này có thể không hiệu quả với tất cả mọi người.
Thuốc mỡ bôi ngoài da có sẵn ở các nhà thuốc dưới dạng không kê đơn và cũng có thể giúp giảm ngứa lập tức. Các chuyên gia đề xuất bạn nên tìm kiếm các sản phẩm có chứa 1% kem hydrocortisone hoặc 10% kem benzocaine. Hãy nhớ tránh bất kỳ loại kem dưỡng da hoặc sản phẩm nào có chứa axit salicylic.
Nếu bạn chọn gặp bác sĩ, họ có thể giới thiệu một số loại thuốc chống ngứa theo toa.
NHỮNG ĐIỀU CẦN LƯU Ý
Cảm giác khó chịu là điều không thể tránh khỏi, dù trong thời gian ngắn. Cảm giác ngứa ngáy thường được mô tả là ăn sâu vào trong da và khó để dịu đi. Nó thường xuất hiện khoảng 48 giờ sau khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời và tồn tại trong khoảng thời gian tương tự.
Vết cháy nắng sẽ dần hết theo thời gian và cơn ngứa cũng sẽ hết theo. Khi làn da của bạn đã trở lại bình thường, hãy hết sức cẩn thận khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong thời gian dài. Che phủ cơ thể bằng quần áo dài, ngồi dưới ô, dùng kem chống nắng có chỉ số SPF cao và thoa lại sau mỗi 90-120 phút có thể giúp tình trạng ngứa này không tái diễn.
Một điều quan trọng cần nhớ là hãy theo dõi da của bạn và hỏi ý kiến bác sĩ nếu bạn nhận thấy có bất kỳ sự thay đổi nào về sắc tố hoặc kết cấu da. Kiểm tra da hàng năm cũng có thể là một bổ sung quan trọng cho thói quen chăm sóc sức khỏe của bạn. Cháy nắng nghiêm trọng hoặc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời liên tục có thể làm tăng nguy cơ bị ung thư da, vì vậy bạn phải đặc biệt cẩn trọng.
LÀM THẾ NÀO ĐỂ NGĂN NGỪA TÌNH TRẠNG NGỨA DO CHÁY NẮNG?
Cách tốt nhất để ngăn điều này xảy ra lần nữa là hãy thật thận trọng khi ra ngoài nắng, đặc biệt là trong thời gian dài. Có giả thuyết cho rằng, những người bị ngứa do cháy nắng là do khuynh hướng di truyền, mặc dù không có bất kỳ nghiên cứu nào ủng hộ lý thuyết này.
Những người có làn da sáng hơn sẽ dễ bị cháy nắng hơn. Hãy chắc chắn rằng bạn đã biết mức độ tiếp xúc với ánh nắng mặt trời mà mình có thể thoải mái chịu đựng. Trong mọi trường hợp, hãy thoa kem chống nắng có chứa SPF phổ rộng được thiết kế để bảo vệ chống lại tia UVA và UVB.