NHỮNG ĐIỀU BẠN NÊN BIẾT VỀ CHỨNG TĂNG SẮC TỐ DA

Tăng sắc tố da là gì?

Tăng sắc tố không nhất thiết là một tình trạng mà là một thuật ngữ mô tả làn da có vẻ sẫm màu hơn. Tình trạng này có thể:

• xảy ra trên những vùng da nhỏ

• bao phủ các khu vực da rộng lớn

• ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể

Mặc dù tăng sắc tố thường không gây hại, nhưng nó có thể là triệu chứng của một tình trạng bệnh lý khác. Sau đây hãy cùng tìm hiểu về các loại tăng sắc tố, nguyên nhân và cách điều trị.

Các loại tăng sắc tố

Có một số loại tăng sắc tố, những loại phổ biến là nám, đồi mồi và tăng sắc tố sau viêm.

• Nám da. Nám da được cho là do thay đổi nội tiết tố gây ra và có thể xuất hiện trong thời kỳ mang thai. Các vùng tăng sắc tố có thể xuất hiện trên bất kỳ vùng nào trên cơ thể, nhưng chúng thường xuất hiện nhiều nhất trên bụng và mặt.

• Đốm đồi mồi. Còn được gọi là lentigines mặt trời, đồi mồi là tình trạng rất phổ biến. Chúng liên quan đến việc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời quá mức theo thời gian. Nói chung, tình trạng xuất hiện dưới dạng các đốm trên các khu vực tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, chẳng hạn như bàn tay và mặt.

• Tăng sắc tố sau viêm. Đây là kết quả của chấn thương hoặc viêm da. Một nguyên nhân phổ biến của loại này là mụn.

Các triệu chứng và yếu tố rủi ro là gì?

Các vùng da sẫm màu là triệu chứng chính của chứng tăng sắc tố da. Các mảng da có thể khác nhau về kích thước và phát triển ở bất cứ đâu trên cơ thể.

Các yếu tố rủi ro lớn nhất đối với chứng tăng sắc tố nói chung là tiếp xúc với ánh nắng mặt trời và viêm nhiễm, vì cả hai tình trạng đều có thể làm tăng sản xuất melanin. Bạn tiếp xúc với ánh nắng mặt trời càng nhiều thì nguy cơ tăng sắc tố da càng cao.

Tùy thuộc vào tình trạng rối loạn, các yếu tố nguy cơ khác đối với các mảng tăng sắc tố có thể bao gồm:

• sử dụng thuốc tránh thai hoặc mang thai, có thể xuất hiện nám

• loại da sẫm màu hơn, dễ bị thay đổi sắc tố

• thuốc làm tăng độ nhạy cảm của làn da với ánh sáng mặt trời

• chấn thương da, chẳng hạn như tổn thương hoặc vết thương bỏng bề ngoài

Điều gì gây ra chứng tăng sắc tố?

Một nguyên nhân phổ biến của chứng tăng sắc tố da là sự sản xuất dư thừa melanin. Melanin là sắc tố tạo màu cho da. Nó được sản xuất bởi các tế bào da gọi là melanocytes. Một số tình trạng hoặc yếu tố khác nhau có thể làm thay đổi quá trình sản xuất melanin trong cơ thể bạn.

Một số loại thuốc có thể gây tăng sắc tố. Ngoài ra, một số loại thuốc hóa trị có thể gây tăng sắc tố như một tác dụng phụ.

Mang thai làm thay đổi nồng độ hormone và có thể ảnh hưởng đến quá trình sản xuất melanin ở một số phụ nữ.

Một bệnh nội tiết hiếm gặp được gọi là bệnh Addison có thể tạo ra chứng tăng sắc tố rõ ràng nhất ở những vùng tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, chẳng hạn như mặt, cổ và bàn tay cũng như những vùng chịu ma sát nhiều, chẳng hạn như khuỷu tay và đầu gối.

Tăng sắc tố da là kết quả trực tiếp của việc tăng mức độ hormone trong cơ thể dẫn đến tăng tổng hợp melanin.

Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời quá nhiều cũng có thể gây ra sự gia tăng sắc tố melanin.

Tăng sắc tố da được chẩn đoán và điều trị như thế nào?

Bác sĩ da liễu có thể chẩn đoán nguyên nhân gây ra chứng tăng sắc tố da của bạn. Họ sẽ hỏi bệnh sử và khám sức khỏe cho bạn để xác định nguyên nhân. Trong một số trường hợp, sinh thiết da có thể thu hẹp nguyên nhân.

Thuốc bôi tại chỗ có thể điều trị một số trường hợp tăng sắc tố da. Thuốc này thường chứa hydroquinone, có công dụng làm sáng da.

Tuy nhiên, việc sử dụng hydroquinone tại chỗ trong thời gian dài (không ngừng sử dụng) có thể gây sạm da, được gọi là ochronosis (bệnh xám da nâu hay rối loạn sắc tố màu vàng nâu). Vì vậy, tốt nhất bạn chỉ nên sử dụng hydroquinone tại chỗ dưới sự chăm sóc của bác sĩ da liễu để họ có thể hướng dẫn bạn cách sử dụng thuốc đúng cách mà không gây bất kỳ tác dụng phụ nào.

Sử dụng retinoids tại chỗ cũng giúp làm sáng các đốm đen trên da.

Cả hai loại thuốc này có thể mất vài tháng để nhận thấy được hiệu quả làm sáng các vùng da tối màu.

Các biện pháp chăm sóc tại nhà cũng bao gồm sử dụng kem chống nắng. Kem chống nắng là yếu tố quan trọng nhất trong việc cải thiện hầu hết các nguyên nhân gây tăng sắc tố da. Lựa chọn:

• kem chống nắng vật lý, tốt nhất là với oxit kẽm là thành phần hoạt chất chính

• có chỉ số SPF ít nhất là 30 đến 50

• độ phủ rộng

Sử dụng kem chống nắng hàng ngày. Thoa lại sau mỗi 2 giờ nếu bạn ra ngoài nắng - thường xuyên hơn nếu bạn đổ mồ hôi hoặc bơi lội.

Ngoài ra còn có các rối loạn về da mà ánh sáng có thể đóng vai trò trong việc gây ra tình trạng tăng sắc tố, chẳng hạn như nám.

Trong trường hợp đó, hãy tìm một loại kem chống nắng khoáng chất cũng có oxit sắt, có thể chặn một số tác động của ánh sáng. Nhớ sử dụng hàng ngày và mặc quần áo chống nắng.

Bác sĩ cũng có thể đề nghị các phương pháp điều trị như tua laser hoặc lột da hóa học để giảm tăng sắc tố, tùy thuộc vào nguyên nhân gây tăng sắc tố của mỗi người.

Cách ngăn ngừa chứng tăng sắc tố

Không phải lúc nào cũng có thể ngăn ngừa chứng tăng sắc tố da. Tuy nhiên, bạn có thể tự bảo vệ mình bằng cách:

• sử dụng kem chống nắng có chỉ số SPF ít nhất là 30

• đội mũ hoặc mặc quần áo để tránh da tiếp xúc với ánh sáng mặt trời

• tránh ánh nắng mặt trời vào thời điểm nắng mạnh nhất trong ngày, thường là từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều.

Tránh sử dụng một số loại thuốc cũng có thể giúp ngăn ngừa tăng sắc tố.

Chứng tăng sắc tố da

Tăng sắc tố nói chung không có hại và thường không phải là dấu hiệu của một tình trạng bệnh lý nghiêm trọng.

Trong một số trường hợp, các vùng tối sẽ tự mờ đi nếu bạn có các biện pháp chống nắng tốt. Trong các trường hợp khác, điều trị tích cực hơn là cần thiết. Không có gì đảm bảo rằng các đốm đen sẽ mờ đi hoàn toàn, ngay cả khi thực hiện các biện pháp điều trị.