NHƯỢC THỊ

Tổng quát

Mắt lười (nhược thị) là một mắt bị giảm thị lực do sự phát triển thị giác bất thường trong giai đoạn đầu đời.

Nhược thị thường phát triển từ khi mới sinh đến 7 tuổi. Nó là nguyên nhân hàng đầu gây giảm thị lực ở trẻ em. Hiếm khi nhược thị ảnh hưởng đến cả hai mắt.

Chẩn đoán và điều trị sớm có thể giúp ngăn ngừa các vấn đề lâu dài với thị lực của con bạn. Mắt có thị lực kém hơn thường có thể được điều chỉnh bằng kính, kính áp tròng hoặc liệu pháp về mắt.

Triệu chứng

Các dấu hiệu và triệu chứng của nhược thị bao gồm:

Một con mắt nhìn vào trong hoặc ra ngoài
Đôi mắt dường như không hoạt động cùng nhau
Nhận thức độ sâu kém
Nheo hoặc nhắm mắt
Nghiêng đầu
Kết quả bất thường của các xét nghiệm tầm soát thị lực

Đôi khi nhược thị không biểu hiện rõ nếu không đi khám mắt.

Khi nào đến gặp bác sĩ

Hãy đến gặp bác sĩ nếu bạn nhận thấy mắt của con bạn có các dấu hiệu bất thường sau vài tuần đầu đời. Kiểm tra thị lực đặc biệt quan trọng nếu tiền sử gia đình có người bị lé mắt, đục thủy tinh thể khi còn nhỏ hoặc các bệnh về mắt khác.

Đối với tất cả trẻ em, nên khám mắt toàn diện trong độ tuổi từ 3 đến 5.

Nguyên nhân

Nhược thị phát triển do trải nghiệm thị giác bất thường trong thời kỳ đầu đời làm thay đổi các đường dẫn thần kinh giữa một lớp mô mỏng (võng mạc) ở phía sau của mắt và não. Mắt yếu hơn nhận được ít tín hiệu thị giác hơn. Cuối cùng, khả năng làm việc cùng nhau của hai mắt giảm và não bộ ngăn chặn hoặc bỏ qua thông tin đầu vào từ mắt yếu hơn.

Bất cứ điều gì làm mờ tầm nhìn của trẻ, làm cho hai mắt bị chéo hoặc quay ra ngoài đều có thể khiến trẻ bị nhược thị. Nguyên nhân phổ biến của tình trạng này bao gồm:

Mất cân bằng cơ (lác mắt). Nguyên nhân phổ biến nhất của nhược thị là sự mất cân bằng trong các cơ định vị mắt. Sự mất cân bằng này có thể làm cho hai mắt chuyển hướng vào trong hoặc quay ra ngoài và ngăn cản chúng hoạt động cùng nhau.
Sự khác biệt về độ sắc nét của thị lực giữa hai mắt (nhược thị khúc xạ). Sự khác biệt đáng kể giữa các đơn thuốc ở mỗi mắt - thường là do viễn thị nhưng đôi khi do cận thị, loạn thị - có thể dẫn đến nhược thị.

Kính hoặc kính áp tròng thường được sử dụng để điều chỉnh các vấn đề khúc xạ này. Ở một số trẻ em nhược thị là do sự kết hợp của lác và các vấn đề khúc xạ.

Chấn thương mắt. Một bên mắt có vấn đề - chẳng hạn như đục thủy tinh thể - có thể ngăn cản tầm nhìn rõ ràng ở mắt đó.

Các yếu tố nguy cơ

Các yếu tố liên quan đến tăng nguy cơ nhược thị bao gồm:

Sinh non
Kích thước nhỏ khi mới sinh
Tiền sử gia đình mắc bệnh nhược thị
Chậm phát triển

Mắt lác và một số tật khúc xạ khác có thể là nguyên nhân gây bệnh nhược thị

Các biến chứng

Nhược thị không được điều trị có thể gây mất thị lực vĩnh viễn.

Chẩn đoán

Bác sĩ sẽ tiến hành khám, kiểm tra sức khỏe của mắt. Sau đó, các phương pháp được sử dụng để kiểm tra thị lực tùy thuộc vào độ tuổi và giai đoạn phát triển bao gồm:

Thử nghiệm đánh giá thị lực ở trẻ em. Một thiết bị phóng đại ánh sáng có thể được sử dụng để phát hiện bệnh đục thủy tinh thể. Các bài kiểm tra khác có thể đánh giá khả năng nhìn của trẻ sơ sinh hoặc trẻ mới biết đi trong việc nhìn và nhìn theo một vật thể đang chuyển động.
Trẻ em từ 3 tuổi trở lên. Các bài kiểm tra sử dụng hình ảnh hoặc chữ cái có thể đánh giá thị lực của trẻ. Lần lượt từng mắt được che để kiểm tra mắt còn lại.

Điều trị

Điều quan trọng là phải bắt đầu điều trị nhược thị càng sớm càng tốt trong thời thơ ấu, khi các kết nối phức tạp giữa mắt và não đang hình thành. Kết quả tốt nhất xảy ra khi điều trị bắt đầu trước 7 tuổi.

Các lựa chọn điều trị tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra chứng nhược thị và mức độ ảnh hưởng đến thị lực của tình trạng này. Bác sĩ có thể đề nghị:

Kính mắt. Kính hoặc kính áp tròng có thể điều chỉnh các vấn đề như cận thị, viễn thị hoặc loạn thị dẫn đến nhược thị.
Miếng dán mắt. Để kích thích mắt yếu hơn, con bạn có thể đeo một miếng che ở mắt có thị lực tốt hơn từ hai đến sáu giờ mỗi ngày.
Bộ lọc Bangerter. Bộ lọc đặc biệt này được đặt trên ống kính của mắt khỏe hơn. Bộ lọc làm mờ mắt mạnh hơn và giống như miếng che mắt, có tác dụng kích thích mắt yếu hơn.
Thuốc nhỏ mắt. Thuốc nhỏ mắt có tên atropine (Isopto Atropine) có thể tạm thời làm mờ thị lực ở mắt khỏe hơn. Thường được kê đơn để sử dụng hàng ngày, việc sử dụng thuốc nhỏ sẽ khuyến khích con bạn sử dụng mắt yếu hơn. Các tác dụng phụ bao gồm nhạy cảm với ánh sáng và kích ứng mắt.
Phẫu thuật. Con bạn có thể cần phẫu thuật nếu trẻ bị sụp mí mắt hoặc đục thủy tinh thể gây giảm thị lực. Nếu mắt của con bạn lác, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật sửa mắt để làm thẳng mắt.

Đối với hầu hết trẻ em bị nhược thị, việc điều trị thích hợp sẽ cải thiện thị lực trong vòng vài tuần đến vài tháng. Điều trị có thể kéo dài từ sáu tháng đến hai năm.

Điều quan trọng là con bạn phải được theo dõi tình trạng tái phát của bệnh nhược thị - điều này có thể xảy ra ở 25% trẻ em mắc bệnh này. Nếu nhược thị tái phát, việc điều trị sẽ cần bắt đầu lại.