NUÔI DẠY TRẺ ĐA NGÔN NGỮ VÀ SONG NGỮ: CÁC PHƯƠNG PHÁP

Những điểm chính

• Có 2 mô hình chính để nuôi dạy trẻ song ngữ và đa ngôn ngữ – một người-một ngôn ngữ và ngôn ngữ mẹ đẻ là ngôn ngữ ở nhà.

• Cách tốt nhất để giúp trẻ học vốn từ vựng rộng bằng các ngôn ngữ khác là luôn sử dụng những ngôn ngữ đó với chúng.

• Bạn có thể hỗ trợ sự phát triển đa ngôn ngữ hoặc song ngữ của trẻ thông qua vui chơi, hoạt động cộng đồng và các hoạt động hàng ngày tại nhà.

Nuôi dạy con đa ngôn ngữ hoặc song ngữ: lựa chọn của gia đình bạn

Các quyết định mà bạn và bạn đời, nếu có, về việc giúp con bạn học cách sử dụng ngôn ngữ của bạn tùy thuộc vào hoàn cảnh gia đình bạn.

Một người-một ngôn ngữ

Nếu bạn và đối tác của bạn sử dụng các ngôn ngữ khác nhau, thì mô hình một người-một ngôn ngữ để hỗ trợ quá trình nuôi dạy con đa ngôn ngữ hoặc song ngữ có thể phù hợp với trẻ.

Ví dụ: nếu ngôn ngữ của bạn là tiếng Việt và bạn đời của bạn là tiếng Anh, thì bạn có thể nói tiếng Việt với con mình và đối tác của bạn nói tiếng Anh với chúng. Mô hình này có thể phù hợp với nhiều ngôn ngữ khác ngoài tiếng Anh.

Thật lý tưởng nếu cả hai bạn đều hiểu ngôn ngữ của nhau để không ai cảm thấy bị bỏ rơi khi nói ngôn ngữ của mình với con.

Ngôn ngữ mẹ đẻ như ngôn ngữ nhà

Nếu bạn và đối tác của bạn đều nói cùng một ngôn ngữ mẹ đẻ, bạn có thể muốn biến ngôn ngữ này thành ngôn ngữ mà bạn và gia đình sử dụng trong nhà.

Ví dụ: bạn có thể đã di cư từ Việt Nam đến Úc và nói tiếng Việt với con bạn ở nhà. Tiếng Việt là ngôn ngữ mẹ đẻ. Con bạn cũng đến trường và nói tiếng Anh với bạn bè và giáo viên.

Mô hình ngôn ngữ mẹ đẻ đồng nghĩa với việc con bạn nghe, nói và sử dụng ngôn ngữ mẹ đẻ của trẻ rất nhiều, bởi vì mọi người trong gia đình đều sử dụng ngôn ngữ đó.

Con bạn có thể ít sẵn sàng nói chuyện với bạn bằng một ngôn ngữ khác ngoài tiếng Việt khi chúng lớn hơn. Thật tốt khi tiếp tục sử dụng ngôn ngữ này ngay cả khi con bạn ngày càng có những phản ứng bằng tiếng Anh. Thậm chí chỉ cần nghe ngôn ngữ sẽ có lợi cho con trẻ về lâu dài.

Nuôi dạy trẻ đa ngôn ngữ hoặc song ngữ: lời khuyên

Dưới đây là một số lời khuyên thiết thực để hỗ trợ sự phát triển đa ngôn ngữ hoặc song ngữ của con bạn.

Chơi và trò chơi

• Đọc và kể chuyện bằng ngôn ngữ mẹ đẻ của trẻ và khuyến khích con bạn tham gia.

• Chơi các trò chơi bằng ngôn ngữ mẹ đẻ của bạn, đặc biệt là các trò chơi tập trung vào ngôn ngữ.

• Hát các bài hát, khiêu vũ và chơi nhạc bằng ngôn ngữ mẹ đẻ của trẻ. Trẻ em yêu thích âm nhạc, và giai điệu là một cách tuyệt vời để giúp chúng ghi nhớ mọi thứ.

• Tìm các ứng dụng trò chơi chữ thân thiện với trẻ em bằng ngôn ngữ mẹ đẻ.

Hoạt động cộng đồng

• Tìm kiếm các trường học, trung tâm chăm sóc trẻ em, nhóm vui chơi hoặc các chương trình đa ngôn ngữ và song ngữ hỗ trợ con bạn sử dụng ngôn ngữ mẹ đẻ của chúng.

• Tổ chức vui chơi với những đứa trẻ khác nói cùng ngôn ngữ mẹ đẻ.

• Tổ chức các chuyến thăm đến với những người nói ngôn ngữ mẹ đẻ. Việc này có thể thúc đẩy sự quan tâm của con trẻ đối với nền văn hóa và khả năng nói ngôn ngữ đó.

• Đến thư viện và mượn đĩa CD, DVD, sách ảnh, tiểu thuyết phù hợp với lứa tuổi và tạp chí bằng ngôn ngữ mẹ đẻ của trẻ.

• Tìm kiếm các hoạt động văn hóa mà bạn và con trẻ có thể thực hiện cùng nhau để khai thác bản sắc và di sản văn hóa của gia đình.

Ở nhà

• Nói chuyện với con bạn bằng ngôn ngữ mẹ đẻ của trẻ từ khi sinh ra.

• Nghe các chương trình phát thanh bằng ngôn ngữ mẹ đẻ, bao gồm các chương trình âm nhạc nổi tiếng và các kênh dành cho thanh thiếu niên.

• Nếu bạn có gia đình và bạn bè sống ở nước ngoài, bạn có thể khuyến khích con cái kết nối với họ bằng trò chuyện video hoặc trực tuyến.

• Hãy suy nghĩ về những gì con bạn quan tâm – ví dụ như bóng đá, âm nhạc, chương trình truyền hình, nấu ăn, v.v. Hãy thử kết hợp ngôn ngữ mẹ đẻ vào những sở thích này. Ví dụ: bạn có thể tìm công thức nấu ăn yêu thích của con trẻ ở một quốc gia nào đó và cùng nhau nấu món đó chỉ bằng ngôn ngữ đó.

• Xem phim hoặc chương trình thể thao bằng ngôn ngữ mẹ đẻ – ví dụ: qua truyền hình vệ tinh hoặc các dịch vụ phát trực tuyến. Đôi khi, bạn có thể chuyển âm thanh hoặc phụ đề của nội dung tiếng Anh sang các ngôn ngữ khác.

• Giúp trẻ lớn tuổi hơn hoặc trẻ vị thành niên của bạn tìm ra các cộng đồng trực tuyến an toàn, dựa trên sở thích bằng ngôn ngữ mẹ đẻ. Chỉ cần lưu ý đến sự an toàn internet đối với trẻ em.