PHẪU THUẬT CẮT BỎ TỬ CUNG ĐƯỜNG BỤNG

Tổng Quan

Cắt bỏ tử cung là quá trình phẫu thuật loại bỏ tử cung thông qua một đường cắt ở vùng bụng dưới. Tử cung - hay dạ con - là nơi em bé phát triển nếu bạn đang mang thai. Cắt tử cung bán phần chỉ loại bỏ phần thân tử cung, phần cổ tử cung được giữ nguyên vẹn. Cắt tử cung toàn phần sẽ loại bỏ cả phần thân và phần cổ tử cung.

Đôi lúc ca phẫu thuật bao gồm việc cắt bỏ cả buồng trứng và ống dẫn trứng, một phương pháp được gọi là cắt tử cung toàn phần kèm buồng trứng và vòi trứng.

Phẫu thuật cũng có thể thực hiện qua vết rạch mổ bên trong âm đạo (Cắt bỏ tử cung đường âm đạo) hoặc tiếp cận bằng nội soi ổ bụng hoặc phẫu thuật bằng Robot - dùng những công cụ dài và mỏng đi qua vết rạch mổ nhỏ ở thành bụng.

Phẫu thuật cắt bỏ tử cung đường bụng sẽ được khuyến khích thực hiện hơn những loại khác nếu:

• Bạn có tử cung rộng

• Bác sĩ muốn kiểm tra các cơ quan vùng chậu khác để tìm các dấu hiệu bệnh lý.

• Phẫu thuật viên cảm thấy việc cắt bỏ tử cung đường bụng là có lợi nhất cho bạn.

Vì sao phải thực hiện

Bạn có thể cần cắt bỏ tử cung để chữa:

• Ung thư phụ khoa. Nếu bạn mắc phải ung thư phụ khoa - ví dụ như ung thư tử cung hay cổ tử cung - phẫu thuật cắt bỏ tử cung có thể là phương án điều trị tối ưu cho bạn. Tuỳ thuộc vào loại ung thư mà bạn mắc phải và mức độ tiến triển của nó, các lựa chọn khác của bạn có thể bao gồm xạ trị và hoá trị.

• U xơ tử cung. Cắt bỏ tử cung là phương pháp duy nhất, vĩnh viễn cho u xơ tử cung - khối u tử cung lành tính thường gây chảy máu dai dẳng, thiếu máu, đau vùng chậu hay áp lực bàng quang. Điều trị không phẫu thuật đối với u xơ tử cung là điều khả thi, tuỳ thuộc vào mức độ khó chịu của bạn và kích cỡ của khối u. Nhiều phụ nữ bị u xơ tử cung có rất ít triệu chứng và không yêu cầu phải điều trị.

• Lạc nội mạc tử cung. Ở bệnh lý này, các mô lót ở mặt trong tử cung (nội mạc tử cung) phát triển ra bên ngoài tử cung trên 2 buồng trứng, vòi trứng hay những cơ quan vùng chậu khác. Khi thuốc hay phẫu thuật bảo tồn không cải thiện được bệnh tình, bạn sẽ cần làm phẫu thuật cắt bỏ tử cung kèm theo loại bỏ buồng trứng và vòi trứng (cắt bỏ tử cung kèm buồng trứng và vòi trứng 2 bên).

• Sa tử cung. Sự hạ xuống của tử cung xuống tới âm đạo xảy ra khi dây chằng và mô ở đó bị yếu đi. Sa tử cung có thể dẫn tới tiểu không tự chủ, áp lực vùng đáy chậu hoặc gặp khó khăn trong nhu động ruột. Phẫu thuật cắt bỏ tử cung có thể cần đến để chữa trị những bệnh cảnh trên.

• Chảy máu âm đạo bất thường. Nếu kinh nguyệt của bạn ra nhiều, không đều hay kéo dài ở mỗi chu kỳ, phẫu thuật cắt bỏ tử cung có thể giúp giảm bớt chảy máu trong khi những pháp khác không kiểm soát được.

• Đau vùng chậu mãn tính. Thỉnh thoảng, phẫu thuật là phương pháp cần thiết cuối cùng cho phụ nữ mắc chứng đau vùng chậu mãn tính phát sinh rõ rệt ở tử cung. Tuy nhiên, phẫu thuật cắt tử cung không giúp thuyên giảm bất cứ tình trạng đau vùng chậu nào, và thực hiện cắt tử cung không cần thiết sẽ gây nên nhiều vấn đề mới khác. Tìm kiếm sự đánh giá cẩn thận trước khi tiến hành cuộc đại phẫu này.

Phẫu thuật cắt bỏ tử cung sẽ chấm dứt khả năng mang thai của bạn. Nếu bạn nghĩ mình vẫn muốn mang thai, hãy hỏi bác sĩ về việc thay thế cuộc phẫu thuật này. Trong trường hợp mắc ung thư, phương pháp này gần như là lựa chọn duy nhất. Nhưng ở những bệnh cảnh khác - bao gồm u xơ tử cung, lạc nội mạc tử cung và sa tử cung - bạn có lẽ nên thử những phương pháp ít xâm lấn trước.

Trong quá trình phẫu thuật, bác sĩ sẽ làm những qui trình liên quan để loại bỏ buồng trứng và vòi trứng (cắt vòi trứng hai bên) . Bạn và bác sĩ nên bàn luận với nhau trước đó liệu bạn có cần cuộc phẫu thuật này hay không, điều này sẽ dẫn đến những gì gọi là mãn kinh sau phẫu thuật.

Với mãn kinh sau phẫu thuật, triệu chứng mãn kinh thường bắt đầu đột ngột ở phụ nữ ngay sau khi phẫu thuật hoàn tất. Tuỳ vào mức độ ảnh hưởng của những triệu chứng đó lên chất lượng cuộc sống của bạn, bạn sẽ cần điều trị ngắn hạn bằng Hormone.

Nguy cơ

Phẫu thuật cắt bỏ tử cung nhìn chung rất an toàn, nhưng đối với những cuộc phẫu thuật lớn vẫn sẽ mang đến những rủi ro xảy ra biến chứng.

Rủi ro liên quan đến cắt tử cung đường bụng gồm:

• Cục máu đông

• Nhiễm trùng

• Chảy máu dữ dội

• Phản ứng bất lợi với thuốc mê

• Tổn thương niệu đạo, bàng quang, trực tràng hay những cấu trúc vùng chậu khác trong suốt quá trình phẫu thuật, yêu cầu phải thực hiện phẫu thuật chuẩn bị thêm

• Mãn kinh đến sớm trước cả khi buồng trứng vẫn được lấy ra

• Hiếm khi, gây tử vong

Bạn cần chuẩn bị gì

Rất đỗi bình thường khi bạn cảm thấy lo lắng về việc phẫu thuật cắt tử cung. Đây là những gì bạn có thể chuẩn bị:

• Gom nhặt thông tin. Trước khi phẫu thuật, nắm bắt tất cả thông tin bạn cần để tự tin hơn về quyết định của mình. Đặt câu hỏi cho bác sĩ điều trị và phẫu thuật viên. Tìm hiểu về quy trình, bao gồm tất cả các bước liên quan nếu điều đó khiến bạn tự tin hơn.

• Tuân theo chỉ định dùng thuốc của bác sĩ. Tìm hiểu xem liệu bạn có nên thay đổi thói quen dùng thuốc trong những ngày trước khi cắt bỏ tử cung hay không. Hãy chắc chắn nói với bác sĩ của bạn về bất kỳ loại thuốc không kê đơn, thực phẩm chức năng hoặc các chế phẩm thảo dược nào mà bạn đang dùng.

• Bàn luận xem bạn sẽ dùng loại thuốc mê nào. Cắt bỏ tử cung đường bụng yêu cầu bạn phải gây mê toàn thân, việc này khiến bạn bất tỉnh trong suốt quá trình thực hiện.

• Lên kế hoạch ở lại bệnh viện. Thời gian bạn ở trong bệnh viện phụ thuộc vào loại phẫu thuật cắt tử cung mà bạn làm và đề nghị của bác sĩ. Nhìn chung, phẫu thuật cắt tử cung yêu cầu phải ở lại theo dõi ít nhất một hoặc hai ngày.

• Sắp xếp để được hỗ trợ. Để hồi phục hoàn toàn có thể mất nhiều tuần. Bác sĩ có thể đề nghị hạn chế hoạt động của bạn trong thời gian hồi sức, ví dụ như tránh lái xe hay khiên vật nặng. Hãy sắp xếp để được hỗ trợ tại nhà nếu cần.

Bạn có thể mong đợi điều gì

Trong quá trình cắt bỏ tử cung đường bụng, bác sĩ phẫu thuật sẽ tách tử cung ra khỏi buồng trứng, vòi trứng và phần trên âm đạo cũng như mạch máu nuôi dưỡng và mô liên kết hỗ trợ nó. Phần dưới tử cung (cổ tử cung) thường được loại bỏ (cắt tử cung toàn phần) nhưng đôi khi được để nguyên (cắt tử cung bán phần). Nếu cần thiết, bác sĩ có thể loại bỏ những cơ quan và mô vùng chậu bổ sung, ví dụ như buồng trứng hay vòi trứng.

Trước khi thực hiện

Trước cuộc phẫu thuật, bạn sẽ phải làm xét nghiệm để kiểm tra ung thư, điều này có thể thay đổi cách tiếp cận phẫu thuật của bạn. Những xét nghiệm này bao gồm:

• Tế bào học cổ tử cung (Xét nghiệm Pap), giúp tầm soát sự có mặt của tế bào cổ tử cung bất thường hay tế bào ung thư cổ tử cung.

• Sinh thiết nội mạc tử cung, giúp tầm soát những tế bào bất thường bên trong niêm mạc tử cung hay ung thư nội mạc tử cung.

• Siêu âm hố chậu, giúp hiển thị kích thước của u xơ tử cung, polyp nội mạc tử cung và u nang buồng trứng.

Một ngày trước đó và sáng hôm phẫu thuật, bạn sẽ được bác sĩ hướng dẫn tắm dùng xà phòng để giảm nguy cơ nhiễm trùng. Làm sạch âm đạo trước khi phẫu thuật (thụt rửa âm đạo) hay làm sạch ruột trước khi phẫu thuật (thuốc xổ). Ngay trước khi phẫu thuật, bạn sẽ được tiêm thuốc kháng sinh tĩnh mạch để giảm thiểu nguy cơ nhiễm trùng sau phẫu thuật.

Trong lúc thực hiện

Một cuộc phẫu thuật cắt tử cung điển hình đều được gây mê toàn thân, nên bạn sẽ bất tỉnh trong suốt quá trình thực hiện. Quy trình sẽ thường kéo dài một đến hai tiếng đồng hồ, mặc dù bạn sẽ cần thêm thời gian để chuẩn bị sẵn sàng vào phòng mổ.

Để bắt đầu tiến hành, một thành viên trong ekip mổ sẽ đặt một ống thông tiểu vào trong niệu đạo để làm trống bàng quang. Ống thông được giữ nguyên trong quá trình phẫu thuật và trong một thời gian ngắn sau đó. Thành bụng và âm đạo được làm sạch bằng dung dịch vô trùng trước khi phẫu thuật.

Để thực hiện cắt bỏ tử cung, phẫu thuật viên sẽ tạo một đường rạch (đường mổ) ở vùng bụng dưới, sử dụng một hoặc hai hướng tiếp cận:

• Một đường cắt dọc, bắt đầu ở giữa bụng và mở rộng ở ngay dưới rốn và ngay trên xương mu.

• Một đường cắt ngang vùng bikini, nằm trên xương mu khoảng một inch.

Hình dạng của vết mổ tuỳ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm nguyên nhân dẫn đến cắt bỏ tử cung, nhu cầu khám phá vùng bụng trên, kích thước tử cung và sự hiện diện của bất kỳ vết sẹo nào từ các cuộc phẫu thuật bụng trước đó. Lấy ví dụ, cắt bỏ tử cung đối với lạc nội mạc tử cung, u xơ tử cung lớn và ung thư phụ khoa được thực hiện chủ yếu thông qua một vết rạch dọc.

Sau khi thực hiện

Sau cuộc phẫu thuật, bạn sẽ được đưa vào trong phòng hồi sức trong vài giờ đồng hồ. Nhóm chăm sóc sức khỏe sẽ:

• Theo dõi các dấu hiệu đau

• Mang cho bạn thuốc giảm đau và ngăn ngừa nhiễm trùng

• Khuyến khích bạn ngồi dậy và sớm đi lại sau khi phẫu thuật.

Phẫu thuật cắt bỏ tử cung đường bụng thường yêu cầu ở lại bệnh viện theo dõi trong một hoặc hai ngày, nhưng có thể sẽ lâu hơn. Bạn sẽ cần đến băng vệ sinh để dùng khi chảy máu và tiết dịch âm đạo. Việc tiết dịch âm đạo có máu trong vài ngày đến vài tuần sau phẫu thuật là điều bình thường. Tuy nhiên, hãy cho phẫu thuật viên biết nếu bạn bị chảy máu nghiêm trọng như trong kỳ kinh hoặc chảy máu dai dẳng.

Đường rạch ở bụng sẽ dần lành lại, nhưng sẽ để lại sẹo trên bụng.

Kết quả

Nó sẽ mất thêm thời gian để bạn trở lại bình thường sau phẫu thuật cắt bỏ tử cung đường bụng - tầm khoảng sáu tuần ở phần lớn phụ nữ. Trong thời gian đó:

• Hãy nghỉ ngơi nhiều hơn

• Không khiên vật nặng trong sáu tuần sau khi phẫu thuật.

• Tiếp tục vận động sau cuộc phẫu thuật, nhưng tránh hoạt động thể chất gắng sức trong sáu tuần đầu tiên.

• Chờ sáu tuần để tiếp tục hoạt động tình dục.

• Tuân theo chỉ định của bác sĩ về việc quay về hoạt động thường ngày.

Cuộc sống sau khi cắt bỏ tử cung

Ca phẫu thuật sẽ vĩnh viễn thay đổi một vài khía cạnh cuộc sống của bạn. Ví dụ:

• Bạn sẽ không còn kinh nguyệt nữa

• Hầu hết thời gian, bạn sẽ giảm bớt những triệu chứng dẫn đến cuộc phẫu thuật.

• Bạn sẽ không còn khả năng mang thai.

• Nếu bạn đang trong giai đoạn tiền mãn kinh, việc cắt bỏ buồng trứng với cắt bỏ tử cung sẽ dẫn đến mãn kinh.

• Nếu bạn thực hiện cắt bỏ tử cung trước kỳ mãn kinh và giữ lại buồng trứng, có thể bạn sẽ trải qua giai đoạn mãn kinh ở độ tuổi trẻ hơn bình thường.

• Nếu bạn thực hiện cắt tử cung bán phần, cổ tử cung được giữ lại, nên bạn vẫn có nguy cơ ung thư cổ tử cung. Bạn cần làm xét nghiệm Pap thường xuyên để nghiên cứu thêm về ung thư cổ tử cung.

Các phần khác trong cuộc sống sẽ trở lại bình thường hoặc có lẽ phần nào được cải thiện sau khi bạn đã hồi phục sau cuộc phẫu thuật. Ví dụ như:

• Nếu bạn từng có đời sống tình dục tốt trước cuộc phẫu thuật, rất có thể bạn sẽ duy trì nó sau đó. Nhiều phụ nữ thậm chí đạt được nhiều khoái cảm hơn sau khi cắt bỏ tử cung. Điều này có thể là do giảm đau mãn tính hoặc chảy máu nhiều do những vấn đề ở tử cung.

• Các triệu chứng giảm đi sẽ cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống của bạn. Bạn sẽ cảm thấy hạnh phúc và cơ hội để được tiếp tục cuộc sống của mình.

Mặt khác, bạn sẽ cảm thấy mất mát sau phẫu thuật. Phụ nữ tiền mãn kinh phải thực hiện cắt tử cung để điều trị ung thư phụ khoa có thể cảm thấy đau buồn và trầm cảm vì mất khả năng sinh sản. Nếu sự buồn bã và cảm giác tiêu cực bắt đầu can thiệp vào niềm vui của bạn mỗi ngày, hãy tâm sự với bác sĩ.