SA SÚT TRÍ TUỆ

Stalked By The Fear That Dementia Is Stalking You | Kaiser Health News

Sa sút trí tuệ là một tình trạng phổ biến hiện nay

Sa sút trí tuệ là gì?

Sa sút trí tuệ là một thuật ngữ chung cho việc mất trí nhớ, ngôn ngữ, khả năng giải quyết vấn đề và các khả năng tư duy khác đủ nghiêm trọng để cản trở cuộc sống hàng ngày. Alzheimer là nguyên nhân phổ biến nhất của chứng sa sút trí tuệ.

Những điều cần biết về sa sút trí tuệ

Sa sút trí tuệ không phải là một căn bệnh đơn lẻ; nó là một thuật ngữ tổng thể - giống như bệnh tim - bao gồm một loạt các tình trạng y tế cụ thể, bao gồm cả bệnh Alzheimer. Thuật ngữ chung “sa sút trí tuệ” là thuật ngữ để chỉ những rối loạn do các thay đổi bất thường của não. Những thay đổi này gây ra sự suy giảm kỹ năng tư duy, còn được gọi là khả năng nhận thức, và điều này đủ nghiêm trọng để làm suy giảm chất lượng cuộc sống và khả năng tự lập của người bệnh. Chúng cũng ảnh hưởng đến hành vi, cảm xúc và các mối quan hệ. Bệnh

Alzheimer chiếm 60 - 80% các trường hợp. Sa sút trí tuệ mạch máu, xảy ra do chảy máu vi thể và tắc nghẽn mạch máu trong não, là nguyên nhân phổ biến thứ hai của chứng sa sút trí tuệ. Khi bộ não của một người trải qua nhiều thay đổi do những loại sa sút trí tuệ khác nhau gây nên, họ sẽ bị sa sút trí tuệ hỗn hợp. Có nhiều tình trạng khác có thể gây ra các triệu chứng sa sút trí tuệ, bao gồm một số bệnh có thể hồi phục được, chẳng hạn như các vấn đề về tuyến giáp và thiếu hụt vitamin.

Sa sút trí tuệ trước đây thường được gọi là "lão suy" hoặc "sa sút trí tuệ do tuổi già", có nghĩa là trước đây mọi người thường nghĩ sa sút trí tuệ là một phần của sự lão hóa. Tuy nhiên điều này đã được chứng minh là không chính xác.

Mất trí nhớ và các triệu chứng khác của chứng sa sút trí tuệ

Các dấu hiệu của chứng sa sút trí tuệ có thể rất khác nhau. Những ví dụ bao gồm:

Các vấn đề với trí nhớ ngắn hạn.
Luôn tìm kiếm ví hoặc túi xách.
Thanh toán hóa đơn nhiều lần.
Dọn cơm nhiều lần.
Đi lạc đường.

Nhiều tình trạng tiến triển, có nghĩa là các dấu hiệu của bệnh sa sút trí tuệ bắt đầu trở nên tồi tệ hơn. Nếu bạn hoặc ai đó bạn biết đang gặp khó khăn về trí nhớ hoặc những thay đổi khác trong kỹ năng tư duy, đừng chủ quan và bỏ qua chúng mà nên đi khám bác sĩ sớm nhất có thể để xác định nguyên nhân từ đó có chế độ điều trị phù hợp.

Nguyên nhân

Chứng sa sút trí tuệ xảy ra là do các tế bào não bị tổn thương. Tổn thương này cản trở khả năng giao tiếp của các tế bào não với nhau. Khi các tế bào não không thể giao tiếp bình thường, suy nghĩ, hành vi và cảm xúc có thể bị ảnh hưởng.

Bộ não có nhiều vùng riêng biệt, mỗi vùng đảm nhiệm các chức năng khác nhau (ví dụ, trí nhớ, khả năng phán đoán và vận động). Khi các tế bào ở một vùng cụ thể bị tổn thương, vùng đó không thể thực hiện các chức năng của nó một cách bình thường.

Các loại sa sút trí tuệ khác nhau có liên quan đến các loại tổn thương tế bào não ở các vùng cụ thể của não. Ví dụ, trong bệnh Alzheimer, nồng độ cao của một số protein bên trong và bên ngoài tế bào não khiến các tế bào não khó có thể khỏe mạnh và giao tiếp với nhau. Vùng não được gọi là hippocampus là trung tâm học tập và ghi nhớ trong não, và các tế bào não ở vùng này thường bị tổn thương đầu tiên khi bị Alzheimer. Đó là lý do tại sao mất trí nhớ thường là một trong những triệu chứng sớm nhất của bệnh Alzheimer.

Mặc dù hầu hết các thay đổi trong não gây ra chứng sa sút trí tuệ là vĩnh viễn và xấu đi theo thời gian, các vấn đề về suy nghĩ và trí nhớ do các tình trạng sau đây có thể cải thiện khi được điều trị đúng cách:

Trầm cảm.
Tác dụng phụ của thuốc.
Sử dụng rượu quá mức.
Các vấn đề về tuyến giáp.
Thiếu hụt vitamin.

Chẩn đoán chứng sa sút trí tuệ

Không có một bài kiểm tra nào để xác định xem ai đó có bị chứng sa sút trí tuệ hay không. Các bác sĩ chẩn đoán bệnh Alzheimer và các loại sa sút trí tuệ khác dựa trên tiền sử bệnh, thăm khám sức khỏe, xét nghiệm và những thay đổi đặc trưng trong suy nghĩ, công việc hàng ngày và hành vi liên quan của người đó. Các bác sĩ có thể xác định rằng một người bị sa sút trí tuệ. Nhưng thật khó để xác định chính xác loại sa sút trí tuệ vì các triệu chứng và thay đổi trong não bộ của các chứng sa sút trí tuệ khác nhau có thể trùng lặp với nhau. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chẩn đoán "sa sút trí tuệ" và không nêu chính xác nguyên nhân gây nên tình trạng này. Nếu điều này xảy ra, bạn có thể cần đến gặp bác sĩ chuyên khoa như bác sĩ thần kinh, bác sĩ tâm thần, bác sĩ tâm lý hoặc bác sĩ lão khoa để biết rõ nguyên nhân gây nên tình trạng sa sút trí tuệ của mình.

Điều trị sa sút trí tuệ

Điều trị chứng sa sút trí tuệ phụ thuộc vào nguyên nhân của nó. Trong giai đoạn tiến triển của sa sút trí tuệ, bao gồm cả bệnh Alzheimer, không có cách chữa khỏi. Tuy nhiên, một phương pháp điều trị - aducanumab (Aduhelm ™) - là liệu pháp đầu tiên chứng minh rằng việc loại bỏ amyloid khỏi não có khả năng cải thiện sự suy giảm nhận thức và chức năng ở những người sống với bệnh Alzheimer giai đoạn đầu. Ngoài ra, nó còn giúp làm chậm các biến chứng của sa sút trí tuệ và giúp cải thiện chất lượng cuộc sống ở những người bị Alzheimer.

Các loại thuốc được sử dụng để điều trị bệnh Alzheimer là một trong những loại thuốc đôi khi được kê đơn để giúp điều trị các triệu chứng của các loại bệnh sa sút trí tuệ khác. Liệu pháp không dùng thuốc cũng có thể làm giảm bớt một số triệu chứng của bệnh sa sút trí tuệ.

Yếu tố nguy cơ của bệnh sa sút trí tuệ

Một số yếu tố nguy cơ của chứng sa sút trí tuệ, chẳng hạn như tuổi tác và di truyền, không thể thay đổi được. Nhưng các nhà nghiên cứu vẫn tiếp tục khám phá tác động của các yếu tố nguy cơ khác lên não bộ và việc ngăn ngừa chứng sa sút trí tuệ.

Nghiên cứu được báo cáo tại Hội nghị Quốc tế của Hiệp hội Bệnh Alzheimer năm 2019 cho thấy rằng áp dụng lối sống lành mạnh, bao gồm chế độ ăn uống lành mạnh, không hút thuốc, tập thể dục thường xuyên và rèn luyện trí não, có thể làm giảm nguy cơ suy giảm nhận thức và sa sút trí tuệ.