TÀN NHANG: BIỆN PHÁP KHẮC PHỤC, NGUYÊN NHÂN VÀ HƠN THẾ NỮA

Tại sao tàn nhang xuất hiện?

Tàn nhang là những đốm nâu hoặc nâu nhạt trên da của chúng ta. Chúng được tạo thành từ các cụm tế bào da có chứa sắc tố melanin. Không giống như nốt ruồi có bề mặt nổi lên, tàn nhang phẳng. Tàn nhang không gây đau hoặc có hại.

Không ai sinh ra đã có tàn nhang, mặc dù chúng có thể do di truyền. Tình trạng này được kích hoạt khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Nếu bạn có tàn nhang và muốn loại bỏ chúng, đây là bảy cách để cân nhắc.

7 cách giải quyết tàn nhang

Kem chống nắng

Kem chống nắng sẽ không loại bỏ các vết tàn nhang hiện có, nhưng nó giúp ngăn ngừa những vết tàn nhang mới xuất hiện. Bạn nên thoa kem chống nắng quanh năm, ngay cả khi vào một ngày trời nhiều mây.

Học viện Da liễu Hoa Kỳ đưa ra những lời khuyên sau:

• Sử dụng kem chống nắng nên có chỉ số SPF từ 30 trở lên.

• Thoa kem chống nắng lên da ít nhất 15 phút trước khi ra ngoài trời.

• Thoa lại kem chống nắng sau mỗi 2 giờ và ngay sau khi bơi hoặc đổ mồ hôi quá nhiều.

Điều trị bằng laser

Điều trị bằng laser sử dụng các xung ánh sáng tập trung, cường độ cao để nhắm vào các vùng da tàn nhang. Có nhiều loại laser khác nhau. Theo một nghiên cứu năm 2015, laser 1064 Q-Switched Nd YAG có hiệu quả trong điều trị tàn nhang. Kết quả nghiên cứu cho thấy điều trị bằng tia laser này làm sáng hơn 50% tàn nhang ở 62% người tham gia.

Điều trị bằng laser nói chung là an toàn. Nguy cơ để lại sẹo thấp. Tuy nhiên, các tác dụng phụ khác có thể xảy ra, bao gồm:

• ngứa

• sưng tấy

• đỏ

• da giòn

• bong tróc da

• nhiễm trùng

• thay đổi màu da

Nếu bạn có tiền sử nhiễm herpes miệng, bạn có thể cần dùng thuốc kháng vi-rút trước khi điều trị bằng laser. Đó là bởi vì tia laser có thể kích thích bùng phát mụn rộp quanh miệng của bạn.

Các chuyên gia chăm sóc sức khoẻ có thể kê toa các loại thuốc hoặc kem bôi trước khi làm thủ thuật. Họ cũng có thể khuyên bạn nên tránh một số loại thuốc hoặc sản phẩm trước khi làm thủ thuật. Hãy cho bác sĩ của bạn biết về bất kỳ loại thuốc hoặc kem nào bạn đang sử dụng.

Có thể mất đến 2 tuần để phục hồi sau khi điều trị bằng laser. Nhiều phiên điều trị thường là cần thiết để đạt được kết quả mong muốn.

Phẫu thuật lạnh

Phẫu thuật lạnh sử dụng cực lạnh dưới dạng nitơ lỏng để đóng băng và phá hủy các tế bào da bất thường. Phẫu thuật lạnh nói chung là an toàn, không cần gây mê và cần ít thời gian hồi phục. Một số tác dụng phụ tiềm ẩn là giảm sắc tố da, chảy máu và phồng rộp. Phẫu thuật lạnh hiếm khi để lại sẹo.

Kem làm mờ tại chỗ

Kem làm mờ, còn được gọi là kem tẩy, có bán tại các cửa hàng không cần kê đơn và theo toa. Nhiều loại kem làm mờ có chứa hydroquinone, một thành phần được cho là có tác dụng ức chế sản xuất melanin và làm sáng các vùng da tối màu.

Kem hydroquinone tại chỗ có thể gây ra:

• viêm nhiễm

• khô da

• bỏng rát

• phồng rộp

• thay đổi màu da

Năm 1982, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) cho rằng các sản phẩm tẩy trắng có chứa tới 2% hydroquinone là an toàn và hiệu quả. Năm 2006, bằng chứng mới cho thấy hydroquinone có thể gây ung thư ở chuột và dẫn đến sạm da và biến dạng. Điều này khiến FDA đề cử hydroquinone để nghiên cứu thêm trong Chương trình Chất độc Quốc gia (NTP).

Kem retinoid bôi ngoài da

Kem retinoid là một hợp chất vitamin A. Nó được sử dụng để cải thiện làn da bị tổn thương do ánh nắng mặt trời và làm sáng vùng da bị tàn nhang. Theo một nghiên cứu năm 2014, retinoids có thể cung cấp khả năng bảo vệ da bằng cách hấp thụ bức xạ tia cực tím B. Điều này có thể giúp ngăn ngừa tàn nhang mới hình thành.

Kem retinoid có sẵn có hoặc không có toa bác sĩ. Các tác dụng phụ thường gặp là:

• đỏ

• khô da

• kích ứng da

• bóc

• tăng nhạy cảm

Lột da hóa học (peel da)

Lột da hóa học sử dụng dung dịch hóa học để tẩy tế bào chết và làm bong tróc những vùng da bị tổn thương. Để loại bỏ tàn nhang, một sản phẩm lột da vừa phải có chứa axit glycolic hoặc axit trichloroacetic sẽ thâm nhập vào lớp trung bì của da. Sau khi da bị hư hỏng được loại bỏ, lớp da mới được tạo ra.

Peel da hoá học có thể tạm thời gây ra:

• bỏng rát

• bong tróc

• đỏ da

• kích ứng

• đóng vảy

• sưng tấy

Theo Hiệp hội Phẫu thuật Da liễu Hoa Kỳ, peel da vừa phải mất đến 2 tuần để hồi phục. Bạn sẽ cần ngâm da hàng ngày và bôi thuốc mỡ tại chỗ. Bạn cũng sẽ cần dùng thuốc kháng vi-rút theo toa trong tối đa 2 tuần và tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời cho đến khi da lành hẳn.

Biện pháp tự nhiên

Có một số biện pháp từ tự nhiên mà mọi người tin dùng để loại bỏ tàn nhang. Tuy nhiên, các thủ thuật này vẫn chưa được khoa học chứng minh. Tuy nhiên, hầu hết không có khả năng gây hại khi sử dụng ở mức độ vừa phải.

Những biện pháp tự nhiên này bao gồm:

• Nước cốt chanh: Thoa trực tiếp nước cốt chanh lên da bằng bông gòn, sau đó rửa sạch. Nước cốt chanh được cho là có tác dụng làm sáng da.

• Mật ong: Kết hợp mật ong với muối hoặc đường để tạo thành hỗn hợp tẩy tế bào chết. Mật ong có thể giúp làm sáng vùng da bị tăng sắc tố.

• Buttermilk: Thoa bơ sữa trực tiếp lên da của bạn. Bạn nên để nó trong 10 phút trước khi rửa sạch bằng nước ấm. Bạn cũng có thể tạo mặt nạ bằng cách kết hợp bơ sữa với bột yến mạch. Buttermilk có axit lactic, có khả năng giúp làm sáng vết tàn nhang của bạn.

• Kem chua (sour cream): Thoa kem chua trực tiếp lên da, sau đó rửa sạch sau vài phút. Giống như bơ sữa, kem chua có thành phần chứa axit lactic.

• Sữa chua: Thoa sữa chua trực tiếp lên da và để yên trong vài phút. Sữa chua cũng chứa axit lactic.

• Hành tây: Chà hành tây lên da, sau đó rửa sạch da bằng nước ấm. Hành tây có thể hoạt động như một chất tẩy tế bào chết và có thể giúp làm sáng các đốm trên da.

Nếu bạn gặp bất kỳ tình trạng kích ứng nào, hãy ngừng sử dụng các biện pháp trên.

Nguyên nhân gây ra tàn nhang

Da của chúng ta chứa các tế bào gọi là melanocytes tạo ra sắc tố melanin. Melanin giúp bảo vệ làn da của bạn khỏi tia cực tím của mặt trời. Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời khuyến khích các tế bào hắc tố tạo ra nhiều hắc tố hơn. Tàn nhang là sự tích tụ của sắc tố melanin trên lớp ngoài cùng của da bạn.

Hầu hết những người có nhiều tàn nhang đều có làn da trắng, mặc dù ai cũng có thể gặp phải chúng. Mặc dù những người có làn da trắng thường sản xuất ít hắc tố hơn những người có làn da sẫm màu, nhưng các tế bào hắc tố của họ lại tạo ra nhiều hắc tố hơn khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.

Tàn nhang có thể tự biến mất

Một số nốt tàn nhang tồn tại trên da trong một thời gian dài. Những loại khác nổi bật nhất vào mùa hè do tiếp xúc với ánh nắng mặt trời nhiều hơn, nhưng sẽ mờ dần trong mùa đông hoặc do tránh ánh nắng trực tiếp. Tàn nhang do di truyền có thể giảm dần khi bạn già đi. Tàn nhang do tác hại của ánh nắng mặt trời có xu hướng gia tăng theo độ tuổi.

Khi nào nên đi khám bác sĩ

Tàn nhang không phải ung thư, nhưng chúng có thể bị nhầm lẫn với ung thư da. Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời quá nhiều là một yếu tố nguy cơ gây ra cả tàn nhang và khối u ác tính. Khối u ác tính phổ biến hơn ở những người có làn da trắng hoặc có tàn nhang hơn những người có làn da sẫm màu.

Nếu bạn nhận thấy những thay đổi về kích thước, màu sắc hoặc hình dạng của tàn nhang, hãy đến gặp bác sĩ da liễu. Họ sẽ có thể xác định xem đó có phải là tình trạng cần quan tâm hay không.

Điểm mấu chốt

Tàn nhang tuy phổ biến và lành tính nhưng nhiều người muốn loại bỏ chúng vì lý do thẩm mỹ. Các biện pháp khắc phục xâm lấn như trị liệu bằng laser và lột da hoá học có hiệu quả, nhưng cần thời gian lành vết thương lâu và có thể gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng.

Nếu bạn muốn giải quyết tàn nhang của mình, hãy nói chuyện với bác sĩ da liễu để xác định phương pháp tốt nhất cho bản thân. Cho dù bạn chọn phương pháp nào, điều quan trọng là bạn phải thực hành các biện pháp chống nắng an toàn sau đó để giúp ngăn ngừa các vết tàn nhang mới.