TINH HOÀN ẨN

Tổng quan

Tinh hoàn ẩn là tình trạng tinh hoàn đã không di chuyển vào đúng vị trí của nó trong vị trí treo bên dưới dương vật (bìu) trước khi sinh. Thông thường tình trạng này chỉ tác động lên một tinh hoàn và khoảng 10% trường hợp cả hai tinh hoàn đều bị bị ảnh hưởng.

Nhìn chung, tình trạng tinh hoàn ẩn là không phổ biến, nhưng lại hay gặp ở các bé trai sinh non.

Trong hầu hết các trường hợp, tinh hoàn ẩn sẽ tự di chuyển vào vị trí phù hợp, trong vòng vài tháng đầu đời. Nếu con trai bạn không thể tự điều chỉnh tình trạng này có thể sẽ cần phải phẫu thuật.

Tinh hoàn ẩn

Triệu chứng

Không nhìn thấy hoặc cảm thấy tinh hoàn ở bìu là dấu hiệu chính của tình trạng tinh hoàn ẩn.

Tinh hoàn hình thành trong bụng trong quá trình phát triển của thai nhi. Trong vài tháng cuối cùng quá trình mang thai, tinh hoàn dần dần đi xuống từ ổ bụng qua một lối đi giống như ống ở bẹn để vào bìu. Với tình trạng tinh hoàn ẩn, quá trình đó sẽ không được xảy ra hoặc bị trì hoãn.

Nguyên nhân

Nguyên nhân chính xác của tình trạng tinh hoàn ẩn là chưa được biết đến. Sự kết hợp của di truyền, sức khỏe của người mẹ và các yếu tố môi trường khác có thể làm rối loạn nội tiết tố, thay đổi thể chất và hoạt động thần kinh và ảnh hưởng đến sự phát triển của tinh hoàn.

Tinh hoàn ẩn gặp phải ở trẻ sơ sinh

Yếu tố nguy cơ

Các yếu tố có thể làm tăng nguy cơ bị tinh hoàn ẩn ở trẻ sơ sinh bao gồm:

• Cân nặng thấp khi sinh 

• Sinh non

• Tiền sử gia đình mắc chứng tinh hoàn ẩn hoặc các vấn đề khác về phát triển bộ phận sinh dục

• Các vấn đề của thai nhi có thể hạn chế sự phát triển của tinh hoàn, chẳng hạn như hội chứng Down hoặc khuyết tật thành bụng

• Người mẹ sử dụng rượu khi mang thai

• Người mẹ hút thuốc lá hoặc tiếp xúc với khói thuốc thụ động

• Việc cha mẹ tiếp xúc với một số loại thuốc trừ sâu

Biến chứng

Để tinh hoàn phát triển và hoạt động bình thường, chúng cần mát hơn nhiệt độ cơ thể bình thường một chút. Bìu là vị trí cung cấp môi trường mát mẻ hơn. Các biến chứng của tinh hoàn ẩn bao gồm:

• Ung thư tinh hoàn. Ung thư tinh hoàn thường xuất hiện từ các tế bào trong tinh hoàn sản xuất tinh trùng. Nguyên nhân nào khiến các tế bào này tiến triển thành ung thư vẫn chưa được biết rõ. Những người mắc chứng tinh hoàn ẩn sẽ tăng nguy cơ bị ung thư tinh hoàn.

Nguy cơ cao hơn nếu tình trạng tinh hoàn ẩn nằm trong ổ bụng hơn là ở bẹn, và khi cả hai tinh hoàn đều bị tác động. Phẫu thuật một tinh hoàn ẩn có thể làm giảm, nhưng không loại trừ, nguy cơ ung thư tinh hoàn trong tương lai.

• Các vấn đề về khả năng sinh sản. Số lượng tinh trùng thấp, chất lượng tinh trùng kém và giảm khả năng sinh sản có nhiều khả năng xảy ra ở những người mắc chứng tinh hoàn ẩn. Điều này có thể là do sự phát triển bất thường của tinh hoàn và có thể trở nên tồi tệ hơn nếu tình trạng này không được điều trị trong một thời gian dài.

Các biến chứng khác liên quan đến tinh hoàn ẩn bao gồm:

• Xoắn tinh hoàn. Xoắn tinh hoàn là hiện tượng xoắn thừng tinh chứa mạch máu, dây thần kinh và ống dẫn tinh dịch từ tinh hoàn đến dương vật. Tình trạng này làm giảm lượng máu đến tinh hoàn và gây đau đớn.

Nếu không được điều trị kịp thời, có thể dẫn đến mất tinh hoàn. Tình trạng xoắn tinh hoàn xảy ra ở người mắc tinh hoàn ẩn nhiều hơn gấp 10 lần so với bình thường.

• Tổn thương tinh hoàn. Nếu tinh hoàn nằm ở bẹn, nó có thể bị tổn thương do áp lực lên xương mu.

• Thoát vị bẹn. Tình trạng này có thể làm một phần ruột có thể đẩy vào bẹn.

Tinh hoàn ẩn có thể dẫn tới xoắn tinh hoàn

Chẩn đoán

Nếu con trai bạn mắc phải tình trạng tinh hoàn ẩn, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật để chẩn đoán và tìm các phương pháp điều trị phù hợp:

• Nội soi ổ bụng. Thủ thuật này sử dụng một ống nhỏ được đưa vào qua một vết rạch nhỏ ở bụng của con trai bạn. Nội soi ổ bụng được thực hiện để xác định vị trí của tinh hoàn trong ổ bụng.

Bác sĩ có thể đồng thời điều trị tinh hoàn ẩn khi thực hiện thủ thuật này, nhưng một số trường hợp có thể cần phải phẫu thuật bổ sung. Ngoài ra, nội soi ổ bụng có thể không thấy tinh hoàn hoặc một phần nhỏ còn sót lại của mô tinh hoàn và được loại bỏ.

• Phẫu thuật mở. Thăm dò trực tiếp vùng bụng hoặc bẹn thông qua một vết rạch có thể cần thiết trong một số trường hợp.

Sau khi sinh, nếu bác sĩ không thể phát hiện bất kỳ tinh hoàn nào trong bìu, họ có thể yêu cầu xét nghiệm. Một số tình trạng dẫn đến tinh hoàn ẩn có thể gây ra các vấn đề y tế nghiêm trọng ngay sau khi sinh nếu không được chẩn đoán và điều trị.

Các xét nghiệm hình ảnh, chẳng hạn như siêu âm và MRI, thường không được khuyến khích để chẩn đoán tình trạng tinh hoàn ẩn.

Nội soi ổ bụng

Điều trị

Mục tiêu của điều trị là di chuyển tinh hoàn xuống vị trí thích hợp của nó trong bìu. Điều trị trước 1 tuổi có thể làm giảm nguy cơ biến chứng của tinh hoàn ẩn, chẳng hạn như vô sinh và ung thư tinh hoàn. Nên phẫu thuật trước khi trẻ được 18 tháng tuổi, càng sớm càng tốt.

Phẫu thuật

Tình trạng tinh hoàn ẩn thường có thể được điều trị bằng phẫu thuật. Bác sĩ phẫu thuật cẩn thận nắn tinh hoàn vào bìu và khâu nó vào đó. Thủ thuật này có thể được thực hiện bằng nội soi hoặc bằng phẫu thuật mở.

Thời điểm con trai bạn được phẫu thuật sẽ phụ thuộc vào một số yếu tố, chẳng hạn như sức khỏe của cháu và mức độ khó khăn của thủ thuật. Bác sĩ phẫu thuật của bạn có thể sẽ đề nghị thực hiện phẫu thuật khi con trai bạn được khoảng 6 tháng tuổi và trước khi trẻ được 12 tháng tuổi. Điều trị phẫu thuật sớm có vẻ giúp giảm nguy cơ mắc các biến chứng sau này.

Trong một số trường hợp, tinh hoàn có thể kém phát triển, bất thường hoặc chết. Bác sĩ phẫu thuật sẽ loại bỏ các mô tinh hoàn này.

Nếu con trai của bạn cũng bị thoát vị bẹn liên quan đến tinh hoàn, thì tình trạng này sẽ được chỉnh sửa trong quá trình phẫu thuật.

Sau khi phẫu thuật, bác sĩ sẽ theo dõi tinh hoàn để xem nó có tiếp tục phát triển, hoạt động bình thường và giữ nguyên vị trí hay không. Có thể bao gồm:

• Khám sức khỏe

• Siêu âm bìu

• Kiểm tra nồng độ hormone

Điều trị hormone

Điều trị hormone bao gồm việc tiêm hormone gonadotropin (HCG). Hormone này có thể giuớ tinh hoàn di chuyển đến bìu của con trai bạn. Điều trị bằng hormone thường không được khuyến khích vì nó kém hiệu quả hơn nhiều so với phẫu thuật.

Các phương pháp điều trị khác

Nếu con trai bạn không có một hoặc cả hai tinh hoàn -  sau khi phẫu thuật - bạn có thể xem xét để được cấy ghép vào cuối thời thơ ấu hoặc thanh thiếu niên. Những bộ phận giả này giúp bìu có một hình dạng bình thường.

Nếu con trai bạn không có ít nhất một tinh hoàn khỏe mạnh, bác sĩ sẽ giới thiệu con bạn đến bác sĩ  nội tiết để thảo luận về các phương pháp điều trị hormone trong tương lai cần thiết để mang lại sự trưởng thành về mặt thể chất và tuổi dậy thì.

Kết quả

Thủ thuật cố định tinh hoàn (Orchiopexy), là phương pháp phẫu thuật thông dụng nhất trong điều trị 1 tinh hoàn ẩn, có tỷ lệ thành công gần 100%. Khả năng sinh sản đối với nam giới sau khi phẫu thuật 1 tinh hoàn ẩn gần như bình thường, nhưng giảm xuống còn 65% ở nam giới bị cả hai tinh hoàn. Phẫu thuật có thể làm giảm nguy cơ ung thư tinh hoàn, nhưng không loại bỏ được nó.