XƠ GAN MẤT BÙ

Xơ gan mất bù là gì?

Xơ gan mất bù là một thuật ngữ mà các bác sĩ sử dụng để mô tả các biến chứng của bệnh gan tiến triển. Những người bị xơ gan còn bù thường không có bất kỳ triệu chứng nào vì gan của họ vẫn hoạt động bình thường. Khi chức năng gan suy giảm, nó có thể trở thành xơ gan mất bù.

Những người bị xơ gan mất bù và gần giai đoạn của suy gan là những ứng cử viên để ghép gan.

Các triệu chứng của bệnh xơ gan mất bù là gì?

Xơ gan thường không gây ra bất kỳ triệu chứng nào trong giai đoạn đầu của nó. Nhưng khi tiến triển thành xơ gan mất bù, nó có thể gây ra:

• Vàng da

• Mệt mỏi

• Sụt cân

• Dễ chảy máu và bầm tím

• Bụng đầy hơi do tích tụ chất lỏng (cổ trướng)

• Sưng chân

• Lú lẫn, nói lắp, hoặc buồn ngủ (bệnh não gan)

• Buồn nôn và chán ăn

• Tĩnh mạch mạng nhện (suy giãn tĩnh mạch)

• Mẩn đỏ trên lòng bàn tay

• Tinh hoàn thu nhỏ và phát triển vú ở nam giới

• Ngứa ngáy không giải thích được

Xơ gan mất bù gây các triệu chứng khó chịu

Nguyên nhân nào gây ra bệnh xơ gan mất bù?

Xơ gan mất bù là một giai đoạn nặng của bệnh xơ gan. Xơ gan là tình trạng xuất hiện các vết sẹo ở gan. Xơ gan mất bù xảy ra khi tình trạng sẹo này trở nên nghiêm trọng đến mức gan không thể hoạt động bình thường.

Bất cứ tình trạng nào làm tổn thương gan đều có thể dẫn đến xơ gan, cuối cùng có thể chuyển thành xơ gan mất bù. Các nguyên nhân phổ biến nhất của xơ gan là:

• Uống nhiều rượu trong thời gian dài

• Viêm gan B hoặc viêm gan C mãn tính

• Tích tụ chất béo trong gan

Các nguyên nhân khác có thể gây ra xơ gan bao gồm:

• Tích tụ sắt

• Bệnh xơ nang

• Tích tụ đồng

• Các tình trạng ở ống mật

• Bệnh tự miễn ở gan

• Tổn thương ống mật

• Nhiễm trùng gan

• Dùng một số loại thuốc, chẳng hạn như methotrexate

Uống rượu bia nhiều làm tăng nguy cơ mắc xơ gan

Làm thế nào để chẩn đoán xơ gan mất bù?

Các bác sĩ sẽ chẩn đoán bạn bị xơ gan mất bù khi bạn bắt đầu có các triệu chứng xơ gan, chẳng hạn như vàng da hoặc rối loạn tâm thần. Họ thường sẽ xác nhận chẩn đoán bằng cách làm xét nghiệm máu để xác định chức năng gan.

Họ cũng có thể lấy mẫu huyết thanh để đưa ra mô hình chấm điểm ở bệnh gan giai đoạn cuối (MELD). Điểm MELD là công cụ chẩn đoán được sử dụng phổ biến nhất đối với bệnh gan tiến triển. Thang điểm từ 6 đến 40.

Các bác sĩ đôi khi cũng làm sinh thiết gan, là việc lấy một mẫu mô gan nhỏ và phân tích nó. Điều này sẽ giúp họ hiểu rõ hơn về mức độ tổn thương của gan.

Họ cũng có thể sử dụng các xét nghiệm hình ảnh để xem kích thước, hình dạng của gan và lá lách của bạn, chẳng hạn như:

• Chụp MRI

• Siêu âm

• Chụp CT

• Cộng hưởng từ đàn hồi gan hoặc siêu âm đàn hồi thoáng qua, là các xét nghiệm hình ảnh phát hiện tình trạng gan cứng

Xét nghiệm máu giúp xác định chức năng gan

Điều trị xơ gan mất bù như thế nào?

Bệnh xơ gan mất bù thường ít có các hướng điều trị. Ở giai đoạn sau của bệnh gan, thường không thể đảo ngược tình trạng bệnh. Nhưng điều này cũng có nghĩa là những người bị xơ gan mất bù thường là những ứng cử viên sáng giá để ghép gan.

Nếu bạn có ít nhất một triệu chứng của bệnh xơ gan mất bù và điểm MELD từ 15 trở lên, thì bạn nên được ghép gan.

Ghép gan được thực hiện với một phần hoặc toàn bộ gan từ người hiến tặng. Mô gan có thể tái tạo, vì vậy bệnh nhân có thể nhận một phần gan từ người hiến sống. Cả gan được cấy ghép và gan của người hiến tặng sẽ tái sinh trong vòng vài tháng.

Mặc dù ghép gan là một lựa chọn đầy hứa hẹn, nhưng đây là một thủ tục có nhiều khía cạnh cần xem xét, chẳng hạn như

• Giai đoạn bệnh gan

• Tiền sử bệnh

• Sức khỏe tinh thần và cảm xúc

• Khả năng chăm sóc tại nhà

• Khả năng và sự sẵn sàng làm theo các hướng dẫn sau phẫu thuật

• Khả năng sống sót sau phẫu thuật

Để đánh giá tất cả những điều này, các bác sĩ sử dụng nhiều xét nghiệm và quy trình khác nhau, chẳng hạn như:

• Khám sức khỏe

• Xét nghiệm máu nhiều lần

• Đánh giá tình trạng tâm lý và xã hội

• Các xét nghiệm chẩn đoán để đánh giá sức khỏe của tim, phổi và các cơ quan khác của bạn

• Xét nghiệm hình ảnh

• Kiểm tra trình trạng nghiện ma túy và rượu

• Xét nghiệm HIV và viêm gan

Những người bị bệnh gan liên quan đến rượu hoặc ma túy có thể sẽ cần phải chứng minh sự tỉnh táo của họ. Trong một số trường hợp, điều này có thể liên quan đến việc xuất trình thông tin từ cơ sở điều trị nghiện.

Bất kể ai đó có đủ tiêu chuẩn để cấy ghép gan hay không, bác sĩ cũng có thể khuyến nghị những điều sau đây để cải thiện chất lượng cuộc sống và tránh các biến chứng khác:

• Có chế độ ăn ít muối

• Không sử dụng ma túy hoặc rượu để giải sầu

• Dùng thuốc lợi tiểu

• Dùng thuốc kháng vi-rút để kiểm soát bệnh viêm gan B hoặc C mãn tính

• Hạn chế lượng chất lỏng uống vào

• Dùng thuốc kháng sinh để điều trị bất kỳ bệnh nhiễm trùng nào hoặc ngăn ngừa những bệnh nhiễm trùng mới

• Dùng thuốc để giúp đông máu

• Dùng thuốc để cải thiện lưu lượng máu đến gan

• Loại bỏ chất lỏng thừa từ ổ bụng (cổ trướng)

Ghép gan giúp điều trị xơ gan mất bù

Tiên lượng bệnh

Xơ gan mất bù có thể làm giảm tuổi thọ của bạn. Nói chung, điểm MELD của bạn càng cao, cơ hội sống sót thêm ba tháng của bạn càng thấp.

Ví dụ: nếu bạn có điểm MELD là 15 hoặc thấp hơn, bạn có 95% cơ hội sống sót trong ít nhất ba tháng nữa. Nếu bạn có điểm MELD là 30, tỷ lệ sống sót sau ba tháng của bạn là 65%. Đây là lý do tại sao những người có điểm MELD cao hơn được ưu tiên trong danh sách hiến tặng nội tạng.

Ghép gan làm tăng đáng kể tuổi thọ. Mỗi trường hợp khác nhau, nhiều người trở lại sinh hoạt bình thường của họ sau khi ghép gan. Tỷ lệ sống sót sau 5 năm là khoảng 75%.