BẠCH CẦU ĐƠN NHÂN

TỔNG QUÁT

Bạch cầu đơn nhân là gì?

Bạch cầu đơn nhân là một loại tế bào máu trắng (bạch cầu) cư trú trong máu và các mô của bạn để tìm kiếm và tiêu diệt vi trùng (vi rút, vi khuẩn, nấm và động vật nguyên sinh), loại bỏ các tế bào bị nhiễm bệnh. Bạch cầu đơn nhân kêu gọi các tế bào bạch cầu khác giúp điều trị thương tích và ngăn ngừa nhiễm trùng.

CHỨC NĂNG

Chức năng của bạch cầu đơn nhân là gì?

Bạch cầu đơn nhân được ví như là người lính cứu hỏa của tế bào của bạn. Vòng đời của chúng bắt đầu trong tủy xương (mô mềm bên trong xương), nơi chúng phát triển và được đào tạo để bảo vệ cơ thể của bạn. Khi chúng trưởng thành, chúng di chuyển vào máu và các mô của bạn để bảo vệ cơ thể chống lại những kẻ xâm lược bên ngoài, chẳng hạn như vi trùng.

Vi trùng tương tự như hỏa hoạn khi chúng xâm nhập vào cơ thể bạn. Khi vi trùng ở bên trong các mô của bạn, bạch cầu đơn nhân sẽ nghe thấy tiếng chuông báo động, kêu gọi chúng hành động để chữa cháy. Những nhân viên cứu hỏa tế bào này phân hoá thành hai loại tế bào:

• Tế bào tua: Yêu cầu các tế bào khác trong hệ thống miễn dịch của bạn chuẩn bị để chống lại vi trùng.

• Đại thực bào: Bảo vệ cơ thể bạn khỏi vi trùng trên tiền tuyến.

Tế bào tua làm gì?

Tế bào tua là trung tâm liên lạc của sở cứu hỏa trong cơ thể. Chúng có nhiệm vụ cảnh báo các tế bào khác trong cơ thể bạn để giúp chống lại nhiễm trùng. Tế bào tua cư trú trong các mô bề ngoài, chẳng hạn như ngay bên dưới da, trong niêm mạc mũi, phổi, dạ dày và ruột của bạn. Khi vi trùng xâm nhập vào các mô của cơ thể, các tế bào tua sẽ thu thập kháng nguyên của vi trùng xâm nhập (phân tử tạo ra phản ứng kháng thể) và giải phóng các protein (cytokine) thông báo cho các tế bào bạch cầu khác đến vị trí nhiễm trùng và tiêu diệt kẻ xâm lược.

Đại thực bào làm gì?

Các đại thực bào ở tuyến đầu của cuộc hoả hoạn, chống lại vi trùng (vi rút, vi khuẩn, nấm và động vật nguyên sinh) xâm nhập vào cơ thể bạn. Các tế bào đại thực bào bao quanh các vi trùng xâm nhập, ăn sâu và tiêu diệt nó bằng các enzym độc hại trong tế bào. Các tế bào này cũng giúp loại bỏ các tế bào chết khỏi các mô và dòng máu của bạn.

GIẢI PHẪU HỌC

Bạch cầu đơn nhân trông như thế nào?

Bạch cầu đơn nhân là loại tế bào bạch cầu lớn nhất và có kích thước gần gấp đôi hồng cầu. Dưới kính hiển vi, bạch cầu đơn nhân rất dễ xác định dựa trên kích thước của chúng. Tế bào monocyte có trung tâm nhân hai thân (nhân hai lớp) trôi nổi trong một chất lỏng chứa được gọi là tế bào chất.

Một kỹ thuật viên phòng thí nghiệm sẽ thêm một chất nhuộm để nhìn rõ hơn các tế bào dưới kính hiển vi, điều này làm cho các thành phần của tế bào có màu xanh đậm hay tím. Trong tế bào chất là những hạt nhỏ giống như hạt, có thể có màu tím nhạt. Nhân thay đổi hình dạng khi tế bào di chuyển khắp cơ thể bạn. Nhân của bạch cầu đơn nhân có màu màu tím sẫm ở trung tâm tế bào và có thể có hình dạng như sau:

• Một cục đậu tây.

• Một chiếc móng ngựa.

• Một vòng tròn lệch.

• Một vòng tròn có một vết lõm.

Bạch cầu đơn nhân nằm ở đâu?

Bạch cầu đơn nhân hình thành trong mô mềm của xương (tủy xương). Sau khi các tế bào trưởng thành, chúng sẽ di chuyển đến các mô, nơi chúng bảo vệ cơ thể bạn khỏi bị nhiễm trùng cùng với các tế bào khác trong hệ thống miễn dịch.

TÌNH TRẠNG VÀ RỐI LOẠN

Những rối loạn phổ biến ảnh hưởng đến bạch cầu đơn nhân là gì?

Tình trạng bệnh khác nhau tùy thuộc vào số lượng bạch cầu đơn nhân trong máu của bạn. Số lượng bạch cầu đơn nhân của bạn có thể quá cao hoặc quá thấp do cơ thể đang chống chọi với nhiễm trùng hoặc bệnh tật.

Tăng bạch cầu đơn nhân

Tăng bạch cầu đơn nhân xảy ra khi số lượng bạch cầu đơn nhân của bạn quá cao. Nó thường liên quan đến bệnh nhiễm trùng mãn tính hoặc bệnh lý mà cơ thể bạn đang chiến đấu. Nguyên nhân của tăng bạch cầu đơn nhân bao gồm:

• Các bệnh tự miễn (lupus, viêm khớp dạng thấp).

• Rối loạn máu.

• Ung thư (bệnh bạch cầu, ung thư hạch).

• Bệnh tim mạch.

• Nhiễm trùng (tăng bạch cầu đơn nhân).

• Rối loạn viêm (sarcoidosis).

Giảm bạch cầu đơn nhân

Giảm bạch cầu đơn nhân xảy ra khi số lượng bạch cầu đơn nhân của bạn quá thấp, có thể là kết quả của việc giảm số lượng bạch cầu. Nguyên nhân của giảm bạch cầu đơn nhân bao gồm:

• Thiếu máu bất sản.

• Nhiễm trùng máu.

• Vết thương do bỏng.

• HIV.

• Phản ứng với hóa trị.

Phạm vi bình thường của số lượng bạch cầu đơn nhân trong cơ thể là bao nhiêu?

Số lượng bạch cầu đơn nhân bình thường là từ 2% - 8% số lượng bạch cầu của bạn. Con số này tương đương với khoảng 200 - 800 bạch cầu đơn nhân/microlit máu ở người lớn khỏe mạnh. Nếu số lượng bạch cầu đơn nhân của bạn nằm ngoài phạm vi đó, bạn có nguy cơ mắc phải một tình trạng liên quan đến bạch cầu đơn nhân.

Các xét nghiệm thông thường để kiểm tra sức khỏe của bạch cầu đơn nhân là gì?

Xét nghiệm máu có thể được thực hiện để kiểm tra sức khỏe của bạch cầu đơn nhân của bạn. Hai xét nghiệm xác định cụ thể có bao nhiêu tế bào bạch cầu đơn nhân trong cơ thể bạn:

• Công thức máu toàn bộ: Bác sĩ của bạn sẽ lấy một mẫu máu từ tĩnh mạch để chẩn đoán và sàng lọc một số tình trạng, bệnh nhiễm trùng bằng cách đếm tế bào máu của bạn. Vì bạch cầu đơn nhân là một loại tế bào máu trắng, bác sĩ của bạn sẽ yêu cầu xét nghiệm công thức máu hoàn chỉnh (CBC). Xét nghiệm này đếm 5 loại bạch cầu trong mẫu máu của bạn để xác minh xem số lượng tế bào của bạn có bình thường, quá cao hay quá thấp hay không.

• Số lượng bạch cầu đơn nhân tuyệt đối: Số lượng bạch cầu đơn nhân tuyệt đối xác định có bao nhiêu bạch cầu đơn nhân trong một mẫu máu của bạn. Phép tính cho số lượng bạch cầu đơn nhân tuyệt đối là nhân phần trăm bạch cầu đơn nhân từ công thức máu hoàn chỉnh với tổng số lượng bạch cầu đo được. Kết quả từ xét nghiệm này giúp xác định xem số lượng bạch cầu đơn nhân của bạn có bình thường, quá cao hay quá thấp hay không.

Các triệu chứng phổ biến của bệnh lý về bạch cầu đơn nhân là gì?

Nếu số lượng bạch cầu đơn nhân thấp hoặc cao, rất có thể bạn sẽ không gặp phải bất kỳ triệu chứng nào từ kết quả này. Thay vào đó, bất kỳ triệu chứng nào bạn có thể cảm thấy có thể là là tác dụng phụ của chứng rối loạn khiến số lượng bạch cầu đơn nhân của bạn bất thường. Các triệu chứng của rối loạn bạch cầu đơn nhân bao gồm:

• Đau bụng.

• Sưng (viêm).

Các phương pháp điều trị phổ biến cho bệnh lý bạch cầu đơn nhân là gì?

Các phương pháp điều trị phụ thuộc vào chẩn đoán của bạn và mức độ nghiêm trọng của tình trạng đang mắc phải. Nó có thể đơn giản như thay đổi chế độ ăn uống hoặc quan trọng như điều trị một tình trạng cơ bản bằng hóa trị liệu. Bác sĩ của bạn sẽ đưa ra các lựa chọn điều trị cụ thể cho chẩn đoán để giúp bạn quyết định cách tốt nhất để giải quyết tình trạng tăng hoặc giảm số lượng bạch cầu đơn nhân của mình.

Làm cách nào để giảm số lượng bạch cầu đơn nhân?

Các phương pháp điều trị giúp làm giảm số lượng bạch cầu đơn nhân bao gồm:

• Tránh các loại thực phẩm gây viêm như thịt đỏ, carbohydrate tinh chế và thực phẩm chiên.

• Tập thể dục thường xuyên.

• Hạn chế uống rượu bia.

• Quản lý các tình trạng y tế hiện tại.

• Điều trị nhiễm trùng bằng các loại thuốc thích hợp 

Làm cách nào để tăng số lượng bạch cầu đơn nhân?

Các phương pháp điều trị để tăng số lượng bạch cầu đơn nhân bao gồm:

• Thảo luận với bác sĩ của bạn về việc thay đổi liều lượng hoặc thời gian sử dụng các loại thuốc có thể là nguyên nhân gây ra giảm số lượng bạch cầu đơn nhân.

• Quản lý các tình trạng y tế cơ bản.

• Bổ sung vitamin để cải thiện hệ thống miễn dịch của bạn (B12, C, D) nếu bạn bị thiếu.

• Điều trị các bệnh nhiễm trùng hiện tại.

CHĂM SÓC

Làm thế nào tôi có thể giữ cho bạch cầu đơn nhân của mình khỏe mạnh?

Bạn có thể giữ cho các tế bào monocyte của mình khỏe mạnh bằng cách:

• Tránh bị chấn thương và nhiễm trùng.

• Có một chế độ ăn uống cân bằng và tập thể dục thường xuyên.

• Không hút thuốc.

• Thực hành vệ sinh tốt như rửa tay.

• Giảm căng thẳng.

LƯU Ý

Bạch cầu đơn nhân là lính cứu hỏa của cơ thể bạn để ngăn chặn vi trùng lây lan (nhiễm trùng) trong mô và máu của bạn. Bạn có thể giữ cho bạch cầu đơn nhân khỏe mạnh bằng cách thực hiện các bước để tăng cường sức khoẻ hệ thống miễn dịch, bao gồm ngủ đủ giấc, chế ăn uống cân bằng và thực hành vệ sinh tốt để ngăn ngừa nhiễm trùng.