BẠCH MAO CĂN

Đặc điểm tự nhiên

Bạch mao căn thuộc họ lúa. Cây thân thảo sống lâu năm với thân cao khoảng 30-90cm. Lá hẹp dài 15-30cm, rộng 3-6mm, gân lá ở giữa phát triển, mép lá sắc, ở mặt trên ráp và mặt dưới nhẵn.

Cụm hoa hình chùy màu trắng bạc dài khoảng 5 – 20cm, bông nhỏ phủ đầy lông nhỏ mềm, rất dài.

Thân rễ hình trụ, phát triển rất chắc khỏe, dài 30 - 40cm, đường kính 0,2 - 0,4cm. Mặt ngoài có màu từ trắng ngà đến vàng nhạt, có nhiều nếp nhăn dọc và nhiều đốt, mỗi đốt dài khoảng 1 - 3,5cm, trên các đốt có thể thấy vết tích còn sót lại của lá vẩy và của rễ con.

Mùa ra hoa quả của cỏ tranh là quanh năm, nhưng tập trung nhiều nhất vào mùa đông. Mỗi bông chứa nhiều hạt nhẹ và có lông, phát tán khắp nơi nhờ gió.

Ở nước ta, cỏ tranh mọc hoang ở khắp nơi từ các đảo đến vùng đồng bằng, trung du và miền núi đến các độ cao hơn 2000m. Cây sống dai, là loại ưa sáng, mọc được trên nhiều loại đất, khả năng chịu hạn cao nhờ có bộ rễ đặc biệt phát triển.

Bộ phận dùng, thu hái, chế biến

Bộ phận dùng: Thân rễ được sử dụng làm dược liệu.

Thu hái: Thướng thu hoạch vào mùa thu (tháng 10-11) và mùa xuân (tháng 3-4).

Chế biến: Đào lấy thân rễ, cắt bỏ phần trên cổ rễ, rửa sạch đất cát, tút bỏ sạch bẹ, lá và rễ con, xong đem phơi khô và phân loại to, nhỏ, buộc lại thành bó.

Dễ hút ẩm, cần để nơi khô ráo, trước mùa mưa cần phơi sấy, phòng chống mọt mốc.

Thành phần hóa học

Dược lý hiện đại khám phá ra lượng lớn các loại đường. Bao gồm: sucrose, dextrose (glucose) và một lượng nhỏ của fructose, xylose. Điều này dễ nhận biết khi ăn thử 1 đoạn mao căn tươi sẽ cảm nhận được vị ngọt của nó. Các axit đơn: axit xitric, axit oxalic và malic acid. Hơn nữa, nó cũng chứa calcium, mannitol, coixin và arundin. Muối kali phong phú của có tác dụng lợi tiểu tốt.

Tác dụng

+Tác dụng làm đông máu nhanh: Bột bạch mao căn làm rút ngắn thời gian hồi phục canxi của huyết tương thỏ thực nghiệm.

+Tác dụng lợi niệu: Tác dụng này có liên quan đến hệ thần kinh hoặc do thuốc có nhiều muối Kali.

+Tác dụng tiêu ứ huyết.

+Tác dụng cầm máu.

+Tác dụng kháng khuẩn: Thuốc sắc còn có tác dụng ức chế trực khuẩn  Flexner và Sonnei, nhưng đối với trực khuẩn Shigella thì không có tác dụng.

+Tác dụng tăng miễn dịch: Rễ cỏ tranh có thể làm tăng đáng kể tỷ lệ thực bào và tăng số lượng tế bào T

+Tác dụng tốt cho bệnh nhân mắc bệnh về phổi.

+Tác dụng chống oxy hóa: Bạch mao căn chứa lượng polyphenol tương đối lớn và có khả năng chống oxy hóa tốt.

+Tác dụng thanh nhiệt, giải độc, thanh họng.

+Tác dụng phòng ngừa ho gà.

Công dụng

Bạch mao căn có vị ngọt, tính hàn sẽ có các công dụng sau:

+Hỗ trợ điều trị viêm amidan cấp và mãn tính.

+Điều trị xuất huyết do giãn mạch quá mức bởi nhiệt.

+Điều trị chứng nước tiểu nóng, phù và vàng do thấp nhiệt,

+Hỗ trợ điều trị viêm đường tiết niệu,

+Hỗ trợ điều trị nóng sốt.

+Hỗ trợ điều trị bệnh sỏi thận.

+Hỗ trợ điều trị viêm thận cấp

+Điều trị chảy máu mũi, thổ huyết, ợ hơi, nôn khi ăn.

Liều dùng

Dùng tươi 30-35g/ngày, khô 12-20g/ngày.

Lưu ý khi sử dụng

+Phụ nữ có thai không nên dùng Bạch mao căn

+Người có triệu chứng lạnh bụng, cảm lạnh, buồn nôn không nên sử dụng bạch mao căn như một thức uống hằng ngày.