BÈO ĐẤT

Đặc điểm tự nhiên

Bèo đất là một loại thực vật thân thảo, sống lâu năm, có chiều cao từ 5-30cm. Thân cây mảnh nhìn tựa như sợi chỉ và trên thân có các lông tuyến.

Lá dẹp, mọc lan tỏa ra xung quanh, xếp thành hình hoa thị ở gốc sát đất. Gốc thuôn nhỏ dài như hình thìa. Phiến lá hình tròn hay bầu dục có chiều dài 10-12mm, mặt lá phủ đầy lông tuyến có chiều dài tương đương với chiều rộng của lá.

Hoa cây bèo đất có cuống nằm cách xa lá. Hoa mọc thành chùm dạng nhánh thẳng có năm cánh màu trắng hoặc hồng.

Quả cây thuộc dạng quả nang, trong quả chứa nhiều hạt.

Mùa hoa: tháng 3-4; mùa quả: tháng 5-7.

Cây bèo đất được tìm thấy ở nhiều nước như: Việt Nam, Trung Quốc,.. và một số quốc gia thuộc khu vực châu Úc.

Ở nước ta, loại cây này mọc hoang trên các gò đất ẩm, đầm lầy và cả những khu ruộng bạc màu. Cây ưa phát triển ở những nơi có ánh sáng. Cây bèo đất có ở nhiều tỉnh thành trên cả nước, tập trung chủ yếu ở miền Trung và miền Nam. Miền Trung thì có Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Đà Nẵng hay Nghệ An. Miền Nam thì cây mọc ở Bến Tre, Đồng Nai hay Lâm Đồng.

Bộ phận dùng, thu hái, chế biến

Bộ phận dùng: Toàn bộ cây đều dùng làm thuốc được.

Thu hái: Cây bèo đất có khả năng phát triển quanh năm nên có thể thu hoạch bất cứ thời điểm nào trong năm. 

Chế biến:Khi thi hoạch, cây sẽ được nhổ cả rễ, đem rửa sạch tạp chất và phần đất cát bám dính dưới gốc. Cuối cùng phơi khô để làm thuốc.

Dược liệu qua sơ chế cần để nơi khô ráo, thông thoáng, tránh mối mọt.

Thành phần hóa học

Cây bèo đất chứa một số thành phần như:

2-methyl-5-oxy 1,4-naphtoquinon có tính chất gây đỏ da.

Droseron một chất màu đỏ có công thức dioxymetylnaphtoquincm.

Lucoza, glucoza và một số chất khác.

Tác dụng

+Cây bèo đất có thành phần có tác dụng giảm cơ giật nên được làm thuốc trấn kinh, trị ho gà và trị ho. Ngoài ra, một số tài liệu có ghi nhận về tác dụng gây xung huyết dưới da của dược liệu này.

+Có tác dụng trị nấm.

+Có tác dụng thanh nhiệt lợi thấp, lương huyết giải độc.

Công dụng

Bèo đất có vị đắng, tính ôn có tác dụng làm thanh nhiệt giải độc và còn một số chức năng sau đây:

+Làm giảm ho.

+Hỗ trợ điều trị bệnh ho gà, trấn kinh.

+Điều trị bệnh viêm họng ở giai đoạn cấp và mãn tính .

+Điều trị sưng đau họng, ho, khạc ra máu, chảy máu mũi.

+Hỗ trợ làm giảm chai chân.

Liều dùng

Tùy thuộc vào mục đích sử dụng và từng bài thuốc mà có thể dùng dược liệu với nhiều cách khác nhau. Bèo đất có thể dùng dưới dạng:

+Thuốc sắc.

+Bào chế thành cao.

+Ngâm rượu.

+Điều chế thành siro uống.

Lưu ý

+Dị ứng với bất kì thành phần nào của dược liệu.

+Phụ nữ có thai và đang cho con bú cần thận trọng.