CÂY TRE

Giới thiệu về dược liệu

Cây Tre (Bambusa bambos) là một loài tre thuộc họ Lúa (Poaceae).

Cây có chiều cao trung bình khoảng 20-30 mét và đường kính thân tre có thể lên đến 20-25 cm. Thân tre có vách ngăn, phân cành giao động và mang lá mảnh nhọn dài. Lá cây Tre có màu xanh đậm, hình mũi tên và có các đốt nhỏ. Cây Tre có hoa đực và hoa cái rời nhau, hoa màu đen và nảy mùa xuân. Trái của cây Tre có kích thước nhỏ, dạng bông, chứa nhiều hạt. Cây Tre có mặt ở nhiều vùng trên thế giới, chủ yếu là ở các khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới như châu Á, châu Phi, châu Mỹ Latinh và châu Úc. Trong đó, cây Tre được trồng phổ biến nhất ở các nước châu Á như Trung Quốc, Ấn Độ, Việt Nam và Thái Lan.

Bộ phận dùng, thu hái, chế biến

Các bộ phận của cây tre được sử dụng làm thuốc bao gồm lá (Trúc diệp), Trúc nhự và Trúc lịch. Cách thu hái và chế biến dược liệu Tre khá đơn giản. Cây tre có thể được thu hái quanh năm, thường vào mùa thu đông. Trước khi sử dụng, thân tre, lá và rễ được rửa sạch, sấy khô và có thể cắt nhỏ thành từng miếng. Vỏ tre được bóc sạch, sau đó sấy khô và xay thành bột. Dược liệu Tre cần được bảo quản trong bao bì kín, đặt ở nơi khô ráo, thoáng mát và tránh ánh nắng trực tiếp để tránh tình trạng ẩm mốc hoặc ôi thiu.

Thành phần hóa học

Các nghiên cứu hiện đại đã chỉ ra rằng dược liệu Tre (Bambusa bambos) chứa nhiều hợp chất sinh học như flavonoid, chất tannin, saponin, kali, canxi, magiê, silic, và các chất dinh dưỡng quan trọng khác. Một số nghiên cứu đã xác định rằng dược liệu Tre chứa khoảng 6,3% chất xơ, 0,6% protein, 0,5% lipid và 87,9% carbohydrate.

Một số nghiên cứu cũng đã chỉ ra rằng dược liệu Tre có khả năng kháng khuẩn và kháng viêm. Nghiên cứu này cho thấy rằng một số hợp chất có trong Tre có tác dụng kháng khuẩn với nhiều loại vi khuẩn như Staphylococcus aureus, Pseudomonas aeruginosa, Escherichia coli và Streptococcus mutans. Ngoài ra, Tre cũng có khả năng giảm đau và chống oxy hóa.

Ngoài các nghiên cứu trên, vẫn cần có nhiều nghiên cứu khác để xác định đầy đủ các thành phần và hàm lượng trong dược liệu Tre và các tác dụng điều trị của nó trên con người.

Tác dụng - Công dụng

Theo Y học cổ truyền

Theo Y học cổ truyền, Tre (Bambusa bambos) có vị ngọt, tính hàn, có tác dụng vào kinh tỳ và kinh tâm. Nó được sử dụng để giải độc, thanh nhiệt, mát gan, lợi tiểu, tán uất, trị cảm, trị mất ngủ, giảm đau, tăng cường sức khỏe tim mạch và hỗ trợ trị bệnh tiểu đường. Tre được sử dụng để điều trị nhiều bệnh như sốt, viêm họng, viêm mũi, đau đầu, đau bụng, tiểu tiện không được, tiểu nhiều lần, tiểu rắt, tiểu buốt, tiểu tiện khó, tiểu đêm nhiều lần, đái tháo đường và một số bệnh về tim mạch. Ngoài ra, Tre cũng được sử dụng trong các bài thuốc có tác dụng giải độc, tăng cường sức khỏe và phòng ngừa bệnh tật. 

Theo Y học hiện đại

Các nghiên cứu Y học hiện đại đã chứng minh rằng Tre (Bambusa bambos) có nhiều tác dụng trong việc điều trị và phòng ngừa bệnh tật.

• Một nghiên cứu được đăng trên tạp chí Journal of Ethnopharmacology đã chứng minh rằng chiết xuất lá Tre có hoạt tính kháng viêm và chống oxy hóa. Nghiên cứu này đã thực hiện trên chuột thí nghiệm và cho thấy chiết xuất lá Tre có khả năng giảm đau và viêm trong các bệnh như viêm khớp và viêm da.

• Nghiên cứu khác được đăng trên tạp chí Diabetes, Obesity and Metabolism đã chỉ ra rằng Tre có khả năng giảm đường huyết. Nghiên cứu này đã thực hiện trên các bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường và cho thấy sự giảm đường huyết đáng kể sau khi sử dụng chiết xuất Tre trong một thời gian ngắn.

• Ngoài ra, một nghiên cứu trên tạp chí Scientia Pharmaceutica cũng đã chỉ ra rằng chiết xuất lá Tre có khả năng giảm đau và cải thiện chức năng tiêu hóa. Nghiên cứu này đã thực hiện trên chuột thí nghiệm và cho thấy chiết xuất Tre có khả năng làm giảm đau dạ dày và cải thiện sức khỏe tiêu hóa.

• Các nghiên cứu trên cũng đã chỉ ra rằng Tre có khả năng tăng cường sức khỏe tim mạch và hỗ trợ điều trị các vấn đề liên quan đến tâm lý như lo âu và trầm cảm. Tuy nhiên, cần thực hiện thêm nhiều nghiên cứu để xác nhận các tác dụng này và tìm hiểu rõ hơn về cơ chế hoạt động của Tre trong điều trị các bệnh tật.

Cách dùng - Liều dùng

Dưới đây là một số bài thuốc chữa bệnh sử dụng dược liệu Tre (Bambusa bambos):

• Bài thuốc giải độc gan: Lá Tre tươi 50g, rửa sạch, thái nhỏ, đun với 500ml nước còn lại 250ml, chia làm 2 lần uống trong ngày.

• Bài thuốc chữa bệnh đường tiểu: Lá Tre khô 20g, rửa sạch, ngâm với 500ml nước sôi, để nguội, lọc lấy nước uống trong ngày.

• Bài thuốc chữa táo bón: Lá Tre khô 30g, rửa sạch, đun với 500ml nước còn lại 250ml, chia làm 2 lần uống trong ngày.

Lưu ý: Trước khi sử dụng bất kỳ bài thuốc nào chứa dược liệu Tre, người dùng cần tham khảo ý kiến của chuyên gia y tế để đảm bảo an toàn và hiệu quả của điều trị. Liều lượng và cách sử dụng cụ thể của các bài thuốc có thể khác nhau tùy thuộc vào tình trạng bệnh của mỗi người.

Lưu ý

Sau đây là những ý cần biết khi sử dụng Tre (Bambusa bambos) chữa bệnh:

• Sử dụng dược liệu Tre phải tuân thủ đúng liều lượng và cách sử dụng được chỉ định, tránh sử dụng quá liều gây hại cho sức khỏe.

• Người bị tiểu đường, huyết áp cao, bệnh gan, thận, dạ dày, ruột cần tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng.

• Nếu sử dụng Tre trong thời gian dài, cần lưu ý kiểm tra sức khỏe và liên hệ với bác sĩ nếu có các triệu chứng không mong muốn.