CHỌC DÒ DỊCH ỐI

Tổng quan

Chọc ối là một thủ thuật trong đó dịch ối được lấy ra khỏi tử cung để xét nghiệm hoặc điều trị. Dịch ối là chất lỏng bao quanh và bảo vệ em bé trong thai kỳ. Chất lỏng này chứa các tế bào thai nhi và nhiều loại protein khác nhau.

Mặc dù chọc ối có thể cung cấp thông tin có giá trị về sức khỏe của em bé, nhưng điều quan trọng là bạn phải hiểu những rủi ro của việc chọc ối - và chuẩn bị cho kết quả.

Tại sao cần chọc dò dịch ối

Chọc ối có thể được thực hiện vì nhiều lý do:

• Xét nghiệm gene. Chọc ối xét nghiệm gene bao gồm việc lấy một mẫu dịch ối và xét nghiệm nó để tìm một số bệnh nhất định, chẳng hạn như hội chứng Down.

• Xét nghiệm phổi thai nhi. Kiểm tra sự trưởng thành của phổi thai nhi bao gồm việc lấy một mẫu dịch ối và xét nghiệm để xác định xem phổi của em bé có đủ trưởng thành để chào đời hay không.

• Chẩn đoán nhiễm trùng bào thai. Đôi khi, chọc dò ối được sử dụng để đánh giá em bé có bị nhiễm trùng hoặc bệnh tật khác hay không. Quy trình này cũng có thể được thực hiện để đánh giá mức độ nghiêm trọng của bệnh thiếu máu ở trẻ sơ sinh nhạy cảm với Rh - một tình trạng không phổ biến trong đó hệ thống miễn dịch của người mẹ tạo ra kháng thể chống lại một loại protein cụ thể trên bề mặt tế bào máu của em bé.

• Điều trị. Nếu bạn tích tụ quá nhiều dịch ối trong khi mang thai (đa ối), chọc ối có thể được thực hiện để rút lượng dịch ối dư thừa ra khỏi tử cung của bạn.

• Kiểm tra quan hệ huyết thống. Chọc ối có thể thu thập DNA từ thai nhi sau đó có thể được so sánh với DNA từ người cha.

Chọc ối xét nghiệm gene

Chọc ối xét nghiệm gene có thể cung cấp thông tin về cấu tạo gene của bé. Nói chung, chọc ối xét nghiệm gene được thực hiện khi kết quả xét nghiệm có thể có tác động đáng kể đến việc quản lý thai kỳ hoặc mong muốn tiếp tục mang thai của bạn.

Chọc ối xét nghiệm gene thường được thực hiện từ tuần 15 đến 20 của thai kỳ. Chọc ối được thực hiện trước tuần 15 của thai kỳ có liên quan đến tỷ lệ biến chứng cao hơn.

Bạn có thể cân nhắc chọc ối xét nghiệm gene nếu:

• Bạn đã có kết quả dương tính từ xét nghiệm sàng lọc trước sinh. Nếu kết quả của một xét nghiệm sàng lọc - chẳng hạn như sàng lọc trong ba tháng đầu tiên hoặc sàng lọc DNA không có tế bào trước khi sinh - là dương tính hoặc đáng lo ngại, bạn có thể chọc ối để xác nhận hoặc loại trừ chẩn đoán.

• Bạn đã có một tình trạng nhiễm sắc thể hoặc khuyết tật ống thần kinh trong lần mang thai trước đó. Nếu lần mang thai trước bị ảnh hưởng bởi các tình trạng như hội chứng Down hoặc khuyết tật ống thần kinh - một tình trạng nghiêm trọng ảnh hưởng đến não hoặc tủy sống của em bé - nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn có thể đề nghị chọc ối để xác nhận hoặc loại trừ những rối loạn này.

• Bạn 35 tuổi trở lên. Trẻ sinh ra từ phụ nữ 35 tuổi trở lên có nguy cơ mắc các bệnh về nhiễm sắc thể cao hơn, chẳng hạn như hội chứng Down. Nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn có thể đề nghị chọc ối để loại trừ những tình trạng này.

• Bạn có tiền sử gia đình về một tình trạng di truyền cụ thể, hoặc bạn hoặc bạn đời của bạn là người đã biết về một tình trạng di truyền. Ngoài việc xác định hội chứng Down và tật nứt đốt sống do khuyết tật ống thần kinh, phương pháp chọc dò màng ối có thể được sử dụng để chẩn đoán nhiều tình trạng di truyền khác - chẳng hạn như bệnh xơ nang.

• Bạn có những phát hiện bất thường về siêu âm. Nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn có thể đề nghị chọc ối để chẩn đoán hoặc loại trừ các tình trạng di truyền liên quan đến phát hiện siêu âm bất thường.

Chọc dò dịch ối để kiểm tra sự trưởng thành phổi của thai nhi 

Việc chọc dò kiểm tra sự trưởng thành của phổi thai nhi có thể xác định xem phổi của em bé đã sẵn sàng để chào đời hay chưa. Loại chọc ối này chỉ được thực hiện nếu sinh sớm - thông qua khởi phát hoặc sinh mổ - để ngăn ngừa các biến chứng thai kỳ cho người mẹ trong tình huống khẩn cấp. Nó thường được thực hiện từ tuần thứ 32 đến 39 của thai kỳ. Sớm hơn 32 tuần, phổi của em bé thường chưa phát triển đầy đủ.

Tuy nhiên, chọc dò ối không thích hợp cho tất cả mọi người. Nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn có thể không khuyến khích chọc ối nếu bạn bị nhiễm trùng, chẳng hạn như HIV / AIDS , viêm gan B hoặc viêm gan C. Những bệnh nhiễm trùng này có thể được chuyển sang con bạn trong quá trình chọc ối.

Rủi ro

Chọc ối có nhiều rủi ro khác nhau, bao gồm:

• Rò rỉ dịch ối. Hiếm khi dịch ối bị rò rỉ qua âm đạo sau khi chọc dò ối. Tuy nhiên, trong hầu hết các trường hợp, lượng chất lỏng mất đi ít và ngừng trong vòng một tuần, và thai kỳ có khả năng tiếp tục bình thường.

• Sảy thai. Chọc dò dịch ối trong ba tháng thai kỳ thứ hai có nguy cơ sẩy thai nhẹ - khoảng 0,1 đến 0,3%. Nghiên cứu cho thấy nguy cơ sẩy thai cao hơn nếu chọc ối trước 15 tuần của thai kỳ.

• Vết thương do kim. Trong khi chọc dò ối, em bé có thể di chuyển một cánh tay hoặc chân vào đường đi của kim. Tuy nhiên, chấn thương kim nghiêm trọng là rất hiếm.

• Nhạy cảm Rh. Hiếm khi, chọc ối có thể làm cho các tế bào máu của em bé đi vào máu của mẹ. Nếu bạn có nhóm máu Rh âm tính và bạn chưa phát triển kháng thể đối với nhóm máu Rh dương tính, bạn sẽ được tiêm một sản phẩm máu có tên là globulin miễn dịch Rh sau khi chọc dò dịch ối. Điều này sẽ ngăn cơ thể bạn sản xuất kháng thể Rh có thể đi qua nhau thai và làm hỏng các tế bào hồng cầu của em bé. Xét nghiệm máu có thể phát hiện xem bạn đã bắt đầu sản xuất kháng thể hay chưa.

• Sự nhiễm trùng. Rất hiếm khi chọc ối có thể gây nhiễm trùng tử cung.

• Sự lây truyền nhiễm trùng. Nếu bạn bị nhiễm trùng - chẳng hạn như viêm gan C, nhiễm toxoplasma hoặc HIV / AIDS - thì nhiễm trùng có thể được truyền sang con bạn trong quá trình chọc dò dịch ối.

Hãy nhớ rằng, chọc ối di truyền thường được đưa ra khi kết quả xét nghiệm có thể có tác động đáng kể đến việc quản lý thai kỳ. Cuối cùng, quyết định chọc ối di truyền là tùy thuộc vào bạn. Nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe hoặc cố vấn di truyền của bạn có thể giúp bạn cân nhắc tất cả các yếu tố trong quyết định.

Chuẩn bị trước chọc dò dịch ối

Nếu bạn được thực hiện chọc dò ối trước tuần 20 của thai kỳ, thì việc làm đầy bàng quang của bạn để nâng đỡ tử cung trong quá trình tiến hành thủ thuật có thể hữu ích. Uống nhiều nước trước cuộc hẹn. Sau 20 tuần của thai kỳ, bàng quang của bạn nên trống trong khi chọc ối để giảm thiểu khả năng bị thủng.

Nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn sẽ giải thích thủ tục và yêu cầu bạn ký vào mẫu đồng ý trước khi thủ tục bắt đầu. Cân nhắc nhờ ai đó đi cùng bạn đến buổi hẹn để hỗ trợ tinh thần hoặc chở bạn về nhà sau đó. 

Những gì bạn có thể gặp trong quá trình chọc dò dịch ối

Chọc ối thường được thực hiện ở cơ sở sản khoa ngoại trú.

Trong quá trình chọc dò dịch ối

Đầu tiên, nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn sẽ tiến hành siêu âm để xác định vị trí chính xác của em bé trong tử cung của bạn. Bạn sẽ nằm trên bàn khám và để lộ bụng. Nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn sẽ thoa một lớp gel lên bụng của bạn và sau đó sử dụng một thiết bị nhỏ được gọi là đầu dò siêu âm để hiển thị vị trí của em bé trên màn hình.

Tiếp theo, nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn sẽ làm sạch bụng của bạn bằng thuốc sát trùng. Nói chung, thuốc gây mê không được sử dụng. Hầu hết phụ nữ cho biết chỉ cảm thấy khó chịu nhẹ trong quá trình làm thủ thuật.

Dựa vào hình ảnh siêu âm, nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn sẽ đưa một cây kim mỏng, rỗng qua thành bụng và vào tử cung. Một lượng nhỏ dịch ối sẽ được rút vào một ống tiêm, và kim tiêm sẽ được rút ra. Lượng dịch ối được rút ra cụ thể phụ thuộc vào số tuần thai tiến triển.

Bạn sẽ cần nằm yên trong khi kim được đưa vào và dịch ối được rút ra. Bạn có thể nhận thấy cảm giác châm chích khi kim đâm vào da và bạn có thể cảm thấy chuột rút khi kim đi vào tử cung.

Sau khi chọc dò dịch ối

Sau khi chọc dò dịch ối, nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn sẽ tiếp tục siêu âm để theo dõi nhịp tim của bé. Bạn có thể bị chuột rút hoặc khó chịu nhẹ vùng chậu sau khi chọc ối.

Bạn có thể tiếp tục thực hiện hoạt động bình thường của mình sau khi làm thủ thuật. Tuy nhiên, bạn có thể cân nhắc việc tránh tập thể dục gắng sức và quan hệ tình dục trong một hoặc hai ngày.

Trong khi đó, mẫu dịch ối sẽ được phân tích trong phòng thí nghiệm. Một số kết quả có thể có trong vòng vài ngày. Các kết quả khác có thể mất đến bốn tuần.

Liên hệ với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn nếu bạn có:

• Chảy máu âm đạo hoặc mất dịch ối qua âm đạo

• Co thắt tử cung nghiêm trọng kéo dài hơn vài giờ

• Sốt

• Đỏ và viêm nơi kim được đưa vào

• Hoạt động bất thường của thai nhi hoặc thai nhi ít cử động

Kết quả

Nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn sẽ giúp bạn hiểu kết quả chọc dò dịch ối của bạn.

Đối với phương pháp chọc ối xét nghiệm gene, kết quả xét nghiệm có thể loại trừ hoặc chẩn đoán một cách đáng tin cậy các tình trạng di truyền khác nhau, chẳng hạn như hội chứng Down. Tuy nhiên, chọc ối không thể xác định được tất cả các tình trạng di truyền và dị tật bẩm sinh.

Nếu xét nghiệm chọc ối cho thấy em bé của bạn có một tình trạng nhiễm sắc thể hoặc di truyền mà không thể điều trị được, bạn có thể phải đối mặt với những quyết định khó khăn - chẳng hạn như có nên tiếp tục mang thai hay không. Tìm kiếm sự hỗ trợ từ nhóm chăm sóc sức khỏe của bạn và những người thân yêu của bạn.

Đối với phương pháp chọc ối kiểm tra sự trưởng thành phổi của thai nhi, kết quả xét nghiệm có thể cho biết một cách đáng tin cậy sự trưởng thành phổi của em bé. Nếu bạn cần sinh con sớm, thông tin này có thể giúp bạn yên tâm rằng con bạn đã sẵn sàng chào đời.