NỘI SOI ĐƯỜNG TIÊU HÓA TRÊN

Tổng quan

Nội soi đường tiêu hóa trên là một thủ thuật được sử dụng để kiểm tra trực quan hệ thống tiêu hóa trên của bạn. Xét nghiệm này được thực hiện với sự trợ giúp của một máy ảnh nhỏ ở cuối một ống dài và linh hoạt (ống thông). Bác sĩ tiêu hóa sẽ sử dụng xét nghiệm nội soi để chẩn đoán và đôi khi là điều trị các tình trạng tác động đến phần trên của hệ tiêu hóa.

Thuật ngữ y tế cho nội soi đường tiêu hóa trên là nội soi thực quản. Bạn có thể thực hiện nội soi đường tiêu hóa trên tại văn phòng của bác sĩ, trung tâm phẫu thuật ngoại trú hoặc bệnh viện.

Tại sao cần thực hiện

Nội soi đường tiêu hóa trên được sử dụng để chẩn đoán và đôi khi là điều trị các tình trạng ảnh hưởng tới phần trên của hệ tiêu hóa. Hệ thống đường tiêu hóa trên bao gồm thực quản, dạ dày và phần đầu của ruột non (tá tràng).

Bác sĩ có thể đề nghị một thủ thuật nội soi để:

• Kiểm tra các triệu chứng. Nội soi có thể giúp xác định nguyên nhân gây ra các dấu hiệu và triệu chứng đường tiêu tiêu hóa, chẳng hạn như ợ chua, buồn nôn, nôn mửa, đau bụng, khó nuốt và xuất huyết tiêu hóa.

• Chẩn đoán. Nội soi tạo ra cơ hội để thu thập mẫu mô (sinh thiết) nhằm kiểm tra các bệnh lý và tình trạng có thể gây thiếu máu, chảy máu, viêm nhiễm hoặc tiêu chảy. Nó cũng có thể phát hiện một số bệnh ung thư của hệ tiêu hóa trên.

• Điều trị. Các công cụ đặc biệt có thể được đưa qua ống nội soi để điều trị các vấn đề trong hệ tiêu hóa của bạn. Ví dụ, thủ thuật nội soi có thể được sử dụng để đốt mạch máu để cầm máu, mở rộng thực quản bị hẹp, cắt polyp hoặc lấy dị vật.

Nội soi đôi khi được kết hợp với các thủ thuật khác, chẳng hạn như siêu âm. Một đầu dò siêu âm có thể được gắn vào ống nội soi để cung cấp hình ảnh của thành thực quản hoặc dạ dày của bạn. Siêu âm nội soi cũng có thể giúp tạo ra hình ảnh của các cơ quan khó tiếp cận, chẳng hạn như tuyến tụy. Các ống nội soi mới hơn sử dụng hình ảnh video có độ nét cao để giúp bác sĩ sự quan sát rõ ràng hơn.

Nhiều ống nội soi được sử dụng với công nghệ được sử dụng ở chế độ dải tần ánh sáng hẹp. Phương pháp này sử dụng ánh sáng đặc biệt để giúp phát hiện tốt hơn các tình trạng tiền ung thư, chẳng hạn như thực quản Barrett.

Rủi ro

Nội soi là một thủ thuật rất an toàn. Các biến chứng hiếm gặp bao gồm:

• Sự chảy máu. Nguy cơ bị biến chứng chảy máu sau khi nội soi sẽ tăng lên nếu quy trình này được thực hiện đồng thời với việc loại bỏ một mảnh mô để xét nghiệm (sinh thiết) hoặc điều trị một vấn đề ở hệ tiêu hóa. Trong một số trường hợp hiếm hoi, tình trạng chảy máu này có thể cần phải truyền máu.

• Sự nhiễm trùng. Hầu hết các nội soi bao gồm kiểm tra và sinh thiết, và nguy cơ nhiễm trùng thấp. Nguy cơ nhiễm trùng tăng lên khi các thủ thuật bổ sung được thực hiện cùng lúc với nội soi. Hầu hết các trường hợp nhiễm trùng là nhẹ và có thể được điều trị bằng thuốc kháng sinh. Bác sĩ có thể cho bạn sử dụng thuốc kháng sinh phòng ngừa trước khi làm thủ thuật nếu bạn có nguy cơ nhiễm trùng cao hơn.

• Rách đường tiêu hóa. Vết rách trong thực quản hoặc một phần khác của đường tiêu hóa trên của bạn có thể cần phải nhập viện và đôi khi phải phẫu thuật để điều trị. Nguy cơ của biến chứng này là rất thấp - nó xảy ra ở khoảng 1 trong số 2.500 - 11.000 nội soi đường tiêu hóa trên. Nguy cơ tăng lên nếu các thủ thuật bổ sung, chẳng hạn như nong để mở rộng thực quản, được thực hiện.

• Phản ứng với thuốc an thần hoặc gây mê. Nội soi đường tiêu hóa trên thường được thực hiện cùng với thuốc an thần hoặc gây mê. Loại gây mê hoặc an thần nào tùy thuộc vào từng người và lý do thực hiện thủ thuật. Có nguy cơ xảy ra phản ứng với thuốc an thần hoặc gây mê, nhưng nguy cơ này khá thấp.

Bạn có thể giảm nguy cơ biến chứng bằng cách tuân thủ cẩn thận các hướng dẫn của bác sĩ về việc chuẩn bị cho nội soi, chẳng hạn như nhịn ăn và ngừng sử dụng một số loại thuốc nhất định.

Các triệu chứng có thể báo hiệu một biến chứng

Các triệu chứng cần theo dõi sau khi nội soi của bạn bao gồm:

• Sốt

• Tưc ngực

• Khó thở

• Phân có máu, đen hoặc rất sẫm màu

• Khó nuốt

• Đau bụng dữ dội hoặc dai dẳng

• Nôn mửa, đặc biệt nếu chất nôn của bạn có máu hoặc trông giống như bã cà phê

Gọi cho bác sĩ của bạn ngay lập tức hoặc đến phòng cấp cứu nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào trong số này.

Bạn cần chuẩn bị như thế nào

Bác sĩ sẽ cung cấp cho bạn hướng dẫn cụ thể để chuẩn bị cho quá trình nội soi. Bạn có thể được yêu cầu:

• Nhịn ăn trước khi nội soi. Thông thường, bạn sẽ cần ngừng ăn thức ăn rắn trong 8 giờ và ngừng uống nước trong 4 giờ trước khi nội soi. Điều này là để đảm bảo dạ dày của bạn trống rỗng trong quá trình làm thủ thuật.

• Ngừng dùng một số loại thuốc. Bạn sẽ cần ngừng dùng một số loại thuốc chống đông máu trong những ngày trước khi nội soi, nếu có thể. Thuốc chống đông máu có thể làm tăng nguy cơ chảy máu nếu một số thủ thuật được thực hiện trong quá trình nội soi. Nếu bạn đang mắc các bệnh lý khác, chẳng hạn như bệnh tiểu đường, bệnh tim hoặc huyết áp cao, bác sĩ sẽ cung cấp cho bạn các hướng dẫn cụ thể về việc sử dụng thuốc.

Nói với bác sĩ của bạn về tất cả các loại thuốc và chất bổ sung bạn đang dùng trước khi nội soi.

Lập kế hoạch trước cho sự hồi phục của bạn

Hầu hết những người trải qua quá trình nội soi đường tiêu hóa trên sẽ được tiêm thuốc an thần để giúp thư giãn và thoải mái hơn trong suốt quá trình phẫu thuật. Lên kế hoạch trước cho quá trình hồi phục của bạn khi thuốc an thần hết tác dụng. Bạn có thể cảm thấy tinh thần tỉnh táo, nhưng trí nhớ, khả năng phản ứng và phán đoán của bạn có thể bị suy giảm. Tìm người để chở bạn về nhà. Bạn cũng có thể cần phải nghỉ làm 1 ngày. Không lái xe hoặc đưa ra bất kỳ quyết định cá nhân hay tài chính quan trọng nào trong 24 giờ.

Quá trình thực hiện

Trong khi nội soi

Trong quy trình nội soi đường tiêu hóa trên, bạn sẽ được yêu cầu nằm ngửa trên bàn hoặc nằm nghiêng. Khi thủ thuật được tiến hành:

• Thiết bị theo dõi được gắn vào cơ thể của bạn. Điều này cho phép nhóm chăm sóc sức khỏe theo dõi nhịp thở, huyết áp và nhịp tim của bạn trong quá trình thực hiện.

• Bạn có thể được sử dụng một loại thuốc an thần. Thuốc an thần, được tiêm qua tĩnh mạch ở cẳng tay, giúp bạn thư giãn trong quá trình nội soi.

• Thuốc mê có thể được sử dụng qua miệng của bạn. Thuốc xịt gây tê làm tê cổ họng của bạn để chuẩn bị đưa ống dài và mềm (ống nội soi) vào. Bạn có thể được yêu cầu đeo miếng bảo vệ miệng bằng nhựa để giữ miệng của bạn mở.

• Sau đó, ống nội soi được đưa vào miệng của bạn. Bác sĩ có thể yêu cầu bạn nuốt khi ống soi đi xuống cổ họng của bạn. Bạn có thể cảm thấy một chút áp lực trong cổ họng, nhưng bạn sẽ không cảm thấy đau.

Bạn không thể nói chuyện sau khi ống nội soi đi xuống cổ họng, mặc dù bạn có thể tạo ra tiếng ồn. Ống nội soi không cản trở việc thở của bạn.

Khi ống nội soi đi xuống thực quản của bạn:

• Một camera nhỏ ở đầu giúp truyền hình ảnh đến màn hình video trong phòng xét nghiệm. Bác sĩ sẽ xem màn hình này để tìm kiếm bất kỳ điều gì bất thường trong đường tiêu hóa trên của bạn. Nếu phát hiện có điều gì đó bất thường trong đường tiêu hóa, bác sĩ có thể chụp ảnh để kiểm tra sau.

• Áp suất có thể được đưa vào thực quản của bạn để làm phồng đường tiêu hóa. Điều này cho phép ống nội soi di chuyển dễ dàng hơn. Và nó cho phép các nếp gấp của đường tiêu hóa của bạn được quan sát dễ dàng hơn. Bạn có thể cảm thấy áp lực hoặc đầy hơi do không khí được bơm vào.

• Bác sĩ của bạn sẽ đưa các công cụ phẫu thuật đặc biệt qua ống nội soi để thu thập mẫu mô hoặc loại bỏ polyp. Điều này được thực hiện với sự trợ giúp của màn hình video để định hướng các dụng cụ.

Khi quá trình kiểm tra kết thúc, ống nội soi được rút lại từ từ qua miệng của bạn. Nội soi thường mất từ ​​15 - 30 phút.

Sau khi nội soi

Bạn sẽ được đưa đến khu vực phục hồi để ngồi hoặc nằm yên sau khi nội soi. Bạn có thể ở lại trong 1 giờ hoặc lâu hơn. Trong thời gian này, nhóm chăm sóc sức khỏe của bạn có thể theo dõi khi thuốc an thần bắt đầu hết tác dụng.

Khi ở nhà, bạn có thể gặp một số triệu chứng khó chịu nhẹ sau khi nội soi, chẳng hạn như:

• Đầy bụng

• Đau bụng

• Viêm họng

Các dấu hiệu và triệu chứng này sẽ cải thiện theo thời gian. Nếu bạn lo lắng hoặc có cảm giác khá khó chịu, hãy gọi cho bác sĩ của bạn.

Hãy yên tâm trong khoảng thời gian còn lại của ngày sau khi nội soi. Sau khi dùng thuốc an thần, bạn có thể cảm thấy tỉnh táo, nhưng khả năng phản ứng của bạn bị ảnh hưởng và khả năng phán đoán sẽ bị trì hoãn.

Kết quả

Kết quả nội soi bạn nhận được sẽ tùy thuộc vào tình trạng của bạn. Ví dụ, nếu nội soi được thực hiện để tìm vết loét, bạn có thể biết được những phát hiện ngay sau khi làm thủ thuật. Nếu một mẫu mô (sinh thiết) được thu thập, bạn có thể cần đợi một vài ngày để nhận được kết quả từ phòng xét nghiệm. Hỏi bác sĩ về kết quả nội soi của bạn.