CHỤP X-QUANG NGỰC

Tổng quan

Chụp X-quang ngực giúp quan sát hình ảnh của tim, phổi, mạch máu, đường thở, xương ngực và cột sống của bạn. Chụp X-quang ngực cũng có thể cho biết nếu có dịch ở trong hoặc xung quanh phổi, hoặc khí xung quanh phổi.

Nếu bạn đến bác sĩ hoặc phòng cấp cứu với tình trạng đau ngực, chấn thương ngực hoặc khó thở, thông thường bạn sẽ được chụp X-quang phổi. Kết quả này giúp bác sĩ xác định xem bạn có gặp vấn đề về tim, xẹp phổi, viêm phổi, gãy xương sườn, khí phế thũng, ung thư hay bất kỳ bệnh nào khác hay không.

Một số người được chụp X-quang ngực để theo dõi xem vấn đề sức khỏe đang trở nên tốt hơn hay tồi tệ hơn.

Tại sao cần thực hiện

Chụp X-quang ngực là một loại xét nghiệm phổ biến. Chụp X-quang ngực thường là một trong những thủ thuật đầu tiên được thực hiện nếu bác sĩ nghi ngờ bạn mắc bệnh tim hoặc phổi. Chụp X-quang phổi cũng có thể được áp dụng để kiểm tra xem bạn đang đáp ứng như thế nào với điều trị.

Chụp X-quang ngực có thể cho biết nhiều tình trạng đối với cơ thể bạn, bao gồm:

• Tình trạng phổi của bạn. Chụp X-quang ngực có thể phát hiện ung thư, nhiễm trùng hoặc tụ khí tại vị trí xung quanh phổi, có thể gây xẹp phổi. Chúng cũng có thể cho thấy các tình trạng bệnh phổi mãn tính, chẳng hạn như khí phế thũng hoặc xơ nang, cũng như các biến chứng liên quan tới những tình trạng này.

• Các vấn đề về phổi liên quan tới tim. Chụp X-quang ngực có thể cho thấy những thay đổi hoặc vấn đề tại phổi của bạn bắt nguồn từ tim. Ví dụ, tụ dịch  trong phổi của bạn có thể là kết quả của bệnh lý suy tim sung huyết.

• Kích thước và bóng của tim. Những thay đổi về kích thước và hình dạng của tim có thể là dấu hiệu của suy tim, tụ dịch xung quanh tim hoặc các vấn đề về van tim.

• Mạch máu. Vì bóng của các mạch lớn gần tim - động mạch chủ, động mạch phổi và tĩnh mạch - có thể được quan sát trên hình chụp X-quang, chúng có thể cho biết tình trạng phình động mạch chủ, các vấn đề về mạch máu khác hoặc bệnh tim bẩm sinh.

• Cặn canxi. Chụp X-quang ngực có thể phát hiện sự hiện diện của canxi trong tim hoặc mạch máu của bạn. Sự hiện diện của nó có thể báo hiệu tình trạng mỡ trong máu, tình trạng tổn thương van tim, động mạch vành, cơ tim hoặc túi tim. Các nốt vôi hóa trong phổi của bạn thường là do nhiễm trùng trước đây, đã được giải quyết.

• Gãy xương. Gãy xương sườn hoặc cột sống hoặc các vấn đề khác về xương có thể được quan sát trên phim chụp X-quang phổi.

• Những thay đổi sau phẫu thuật. Chụp X-quang ngực rất hữu ích để theo dõi sự phục hồi của bạn sau khi phẫu thuật ở ngực, chẳng hạn như tim, phổi hoặc thực quản. Bác sĩ của bạn có thể kiểm tra thiết bị được đặt trong quá trình phẫu thuật để kiểm tra tình trạng rò rỉ không khí hay khu vực tích tụ chất lỏng.

• Máy tạo nhịp tim, máy khử rung tim hoặc ống thông. Máy tạo nhịp tim và máy khử rung tim có dây để gắn vào tim của bạn từ đó giúp kiểm soát nhịp tim của bạn. Ống thông là những ống nhỏ dùng để truyền thuốc hoặc dẫn lưu dịch. Chụp X-quang ngực thường được thực hiện sau khi đặt các thiết bị y tế.

Rủi ro

Bạn có thể lo lắng về việc phơi nhiễm bức xạ từ chụp X-quang ngực, đặc biệt nếu bạn thường xuyên thực hiện thủ thuật này. Tuy nhiên lượng bức xạ từ chụp X-quang ngực thấp - thậm chí còn thấp hơn những gì bạn tiếp xúc với các nguồn bức xạ tự nhiên trong môi trường.

Mặc dù lợi ích của việc chụp X-quang nhiều hơn nguy cơ, bạn có thể được mặc trang phục bảo vệ nếu bạn cần chụp nhiều hình ảnh. Hãy cho bác sĩ biết nếu bạn đang mang thai hoặc có thể mang thai. Thủ thuật có thể được thực hiện theo phương pháp để bảo vệ vùng bụng của bạn khỏi bức xạ.

Bạn cần chuẩn bị những gì?

Trước khi chụp X-quang ngực, bạn thường sẽ cởi quần áo từ thắt lưng trở lên và được mặc áo choàng khám. Bạn cũng cần phải tháo đồ trang sức, vì cả quần áo và đồ trang sức đều có thể ảnh hưởng tới hình ảnh X-quang.

Quá trình thực hiện

Trong quá trình thực hiện, bạn sẽ nằm giữa một thiết bị tạo ra tia X. Bạn có thể được yêu cầu di chuyển sang các vị trí khác nhau để có thể quan sát được từ góc nhìn từ phía trước và cạnh bên ngực của bạn.

Khi chụp hình ảnh từ phía trước, bạn sẽ được đứng dựa vào thiết bị, giơ hai tay lên hoặc sang hai bên và cuộn vai về phía trước. Kỹ thuật viên chụp X-quang có thể yêu cầu bạn hít sâu và giữ hơi thở trong vài giây. Nín thở sau khi hít vào giúp tim và phổi của bạn được quan sát rõ ràng hơn.

Trong quá trình chụp hình ảnh ở cạnh bên, bạn sẽ xoay người và đặt một bên vai lên đĩa, giơ tay qua đầu. Một lần nữa, bạn có thể được yêu cầu hít sâu và nín thở.

Chụp X-quang thường không gây đau đớn. Bạn sẽ không cảm thấy bất kỳ cảm giác nào khi bức xạ đi qua cơ thể. Nếu bạn gặp khó khăn khi đứng, bạn có thể thực hiện xét nghiệm khi đang ngồi hoặc nằm.

Kết quả

Chụp X-quang ngực giúp cung cấp hình ảnh đen trắng về các cơ quan trong lồng ngực của bạn. Các cấu trúc ngăn chặn bức xạ sẽ có màu trắng và các cấu trúc cho bức xạ đi qua sẽ cho màu đen.

Xương của bạn có màu trắng vì chúng rất đặc. Tim của bạn cũng sẽ xuất hiện trên kết quả nhưng có màu nhạt hơn. Phổi của bạn chứa đầy không khí và chặn rất ít bức xạ, vì vậy chúng sẽ xuất hiện dưới dạng những vùng tối hơn trên hình chụp.

Bác sĩ X quang sẽ phân tích hình ảnh, tìm kiếm manh mối có thể gợi ý nếu bạn bị suy tim, tụ dịch quanh tim, ung thư, viêm phổi hoặc một bệnh lý khác.

Bác sĩ sẽ thảo luận về kết quả với bạn cũng như những phương pháp điều trị hoặc các xét nghiệm và thủ thuật khác có thể cần thiết.