DẠ MINH SA

Đặc điểm tự nhiên

Dạ minh sa là phân của các loài dơi như con Vespertilia superans Thomas thuộc họ Dơi muỗi Vespertilionidae.

Vào ban đêm, phân con dơi nhìn sáng lấp lánh như cát nên được gọi là Dạ minh sa (dạ là đêm, minh là sáng, sa là cát).

Phân dơi có những con sâu bọ dơi ăn mà chưa tiêu hóa được. Như mắt muỗi, cánh, mảnh thân, mảnh chân và răng những sâu bọ.

Phân khô là những hạt nhỏ có 2 đầu nhọn. Có màu nâu đen sáng bóng nhẹ xốp và mùi hôi đặc biệt. Dạ minh sa tốt không lẫn nhiều tạp chất.

Dạ minh sa có ở nhiều vùng miền trên khắp cả nước, đặc biệt nhiều ở những hang động nơi dơi trú ngụ. Tại những vùng không có hang dơi thiên nhiên người ta có thể “nuôi dơi lấy phân”, nhất là ở các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long. Người ta làm các “dàn dơi” hoặc “chuồng dơi”, sau đó bắt vài con dơi chúa thả lồng treo trong chuồng để kêu gọi đàn dơi đến sinh sống và thu hoạch phân dơi. 

Bộ phận dùng, thu hái, chế biến

Bộ phận dùng: Phân của những loài dơi nhỏ.

Thu hoạch: Thu hoạch phân dơi vào mùa Đông để có chất lượng dược liệu tốt nhất. Tuy nhiên, Dạ minh sa có thể thu hoạch quanh năm.

Chế biến: Dạ minh sa sau khi thu hoạch, được loại bỏ tạp chất, phơi khô. Khi dùng người ta thường sao cho thơm. Trong Dạ minh sa, ngoài phân người ta còn tìm thấy những bộ phận hoặc sâu bọ dơi ăn mà chưa tiêu hóa được như mắt muỗi, cánh, mảnh thân, mảnh chân, răng những sâu bọ v.v…

Lưu trữ Dạ minh sa trong lọ có màu vàng hổ phách, đóng kín bảo quản ở nơi thoáng mát, tránh ẩm và những chất có tính kiềm, chẳng hạn như vôi.

Thành phần hóa học

Trong dạ minh sa, người ta đã phân tích thấy chứa 42.5% chất hữu cơ, 4.12% các chất như ure, axit uric, và một lượng nhỏ vitamin A.

Tác dụng

+Điều trị các bệnh mắt do gan, cải thiện tình trạng khô mắt, mờ mắt, quáng gà.

+Điều trị động kinh.

+Lấy thai chết lưu ra khỏi cơ thể.

+Hỗ trợ cải thiện bệnh viêm tai giữa.

+Hỗ trợ điều trị người mệt mỏi, lừ đừ, thường hay muốn ngủ.

+Đau đầu, choáng váng.

Công dụng

Dạ minh sa có vị cay, tính hàn, không độc sẽ có các công dụng sau:

+Điều trị mắt có màng.

+Điều trị mủ hôi thối chảy ra từ tai.

+Điều trị các chứng sưng tấy, chảy mủ.

+Điều trị chứng thông manh, mắt mờ, nhìn không rõ.

+Điều trị sốt rét lên cơn không dứt.

+Điều trị nhức răng.

+Điều trị chứng hôi nách.

Liều dùng

Dạ minh sa có thể sử dụng dưới dạng thuốc sắc hoặc viên hoàn, có thể dùng độc vị hoặc kết hợp với các vị thuốc khác đều được.

Liều lượng khuyến cáo: 3 – 6 g mỗi ngày.

Lưu ý khi sử dụng

+Phụ nữ mang thai không được sử dụng.

+Người không có ứ nhiệt hoặc người hư hàn cấm dùng.