KHOAI NƯA

Giới thiệu về dược liệu

Tên khoa học: Amorphophallus konjac K. Koch.

Họ: Ráy (Araceae)

Tên gọi khác: Củ nưa, Khoai na, Quỉ cậu…

Đặc điểm thực vật

Khoai nưa là cây thảo, sống lâu năm, cao 50-70 cm. Thân củ to, hình cầu dẹt mặt dưới lồi ra có nhiều u tròn, mang rễ con, mặt trên lõm xuống. Vỏ ngoài màu nâu, thịt màu vàng nhạt, ăn hơi ngứa.

Lá đơn, màu xanh lục nâu có đốm trắng, cuống dài. Mỗi lá chia làm 3 nhánh, các nhánh tiếp tục chia đốt. Phiến lá xẻ thùy sâu, hình lông chim,thùy cuối có hình quả trám thuôn phần đầu nhọn.

Cụm hoa mọc thẳng đứng, trên cuống dài. Hoa không có bao, hoa đực có nhị rời, hoa cái có bầu hình trứng, mùi hơi khó chịu. Quả là dạng quả mọng. 

Mùa hoa: cuối hạ đầu thu.

Phân bố, sinh thái

Khoai nưa làưa ẩm, chịu bóng, chịu hạn rất tốt nên thường mọc ở những nơi khô ráo, dưới các tán cây rừng, mọc ở vùng nhiệt đới, châu Phi, một số nước châu Á như Nhật Bản, Trung Quốc… Tại Việt Nam phân bố rải rác ở các tỉnh miền núi như vùng Lạng Sơn, Quảng Ninh, Hà Giang,... và các tỉnh miền Trung bởi đây là một nguyên liệu bổ dưỡng trong ẩm thực.

Bộ phận dùng, thu hái, chế biến

Bộ phận dùng

Thân củ (Củ Khoai nưa)

Thu hái, chế biến

Thu hái sớm khi chưa già vì khoai thường bở và ít ngứa hơn, vào tháng 9-10. Nếu để quá vụ mới thu hoạch thì sượng, không bở mà ngứa còn để sang năm thì ngứa nhiều không ăn được. Có thể dùng trực tiếp hoặc phơi khô làm dược liệu

Thành phần hóa học 

Trong 100g củ khô chứa tinh bột 75,16g, lipid 0,98, protein 12,5g, dẫn xuất không protein 3,27, tro 4,42, cellulose 3,67… Trong đó, tỷ lệ tinh bột nhiều gấp đôi Khoai sọ.

Tác dụng - Công dụng 

Khoai nưa có tác dụng trị các chứng đau nhức, ho có đờm, ăn uống không tiêu, liệt nửa người, mụn nhọt. Ngoài ra còn có công dụng kháng khuẩn, chống oxy hóa, giảm đường huyết, hỗ trợ rối loạn lipid máu

Cách dùng - Liều dùng 

Dạng thuốc sắc: 4-12g.

Dùng ngoài không kể liều lượng cố định.

Lưu ý

- Phụ nữ có thai và cho con bú cần thận trọng.

- Nên xử lý bằng nước vo gạo, vôi trước khi dùng để bớt ngứa.