HOA ĐU ĐỦ ĐỰC

Đặc điểm tự nhiên

Cây đu đủ đực thuộc dạng thân thảo, mọc thẳng, cao khoảng 3 – 10m, vỏ thân xù xì, có 1 ngọn duy nhất và chỉ phân nhánh khi ngọn bị gãy. 

Lá mọc tập trung ở ngọn, trực tiếp đâm ra từ thân. Các lá mọc so le với nhau, có cuống dài, hình ống, bên trong rỗng. Lá màu xanh chia làm nhiều phiến. Mỗi phiến lá được tạo nên từ 8 – 9 thùy sâu. Mép lá có khía cạnh giống như bị xẻ rách.

Rễ cọc, cắm sâu vào lòng đất.

Hoa đu đủ đực nhỏ mọc quanh năm thành cụm, màu trắng và có 5 cánh. Đôi khi một số hoa có màu xanh nhạt xen lẫn vàng. Hoa có mùi thơm, vị khá đắng.

Cây đu đủ nói chung và cây giống đực nói riêng có nguồn gốc ở Mexico. Sau đó cây di thực sang các nước khu vực Trung Mỹ, Nam Mỹ, Châu Á và Châu Phi. Ngày nay, loại cây này được trồng phổ biến ở các nước có khí hậu nhiệt đới như Việt Nam, Ấn Độ hay Philippin. Ở nước ta, cây đu đủ giống đực thường được tìm thấy nhiều ở các tỉnh thành miền núi phía Bắc như Sơn La, Lạng Sơn, Yên Bái…

Bộ phận dùng, thu hái, chế biến

Bộ phận dùng: Cả lá và bông đu đủ đực đều được dùng làm thuốc. Trong đó, hoa được sử dụng phổ biến hơn cả.

Thu hái: Hoa đu đủ đực được thu hái quanh năm, nhưng tốt nhất là từ tháng 5 – tháng 10. Những cụm hoa mới nở sẽ được thu hái vào lúc sáng sớm khi còn đọng sương mai.

Chế biến: Khi hái về, đem hoa đu đủ đực rửa sạch, loại tạp chất và sơ chế bằng cách phơi trong bóng râm hoặc khu vực có gió lùa thông thoáng. Không nên phơi dưới ánh nắng mặt trời vì sẽ làm mất dược tính của hoa và làm cho cánh hoa nhanh bị vụn nát vì mất nước hoàn toàn.

Bảo quản dược liệu đã qua sơ chế trong túi nilon hoặc lọ thủy tinh kín để tránh ẩm mốc tấn công.

Thành phần hóa học

Hoa Đu đủ đực có chứa các nguyên tố đa lượng và vi lượng như: Kali (K), Natri (Na), Mangan (Mn), Magie (Mg), Sắt (Fe), Kẽm (Zn), Đồng (Cu), Canxi (Ca),… với các tỷ lệ khác nhau.

Trong hoa Đu đủ đực còn chứa các thành phần hữu cơ:

+Axit folic với nồng độ cao 510,34mg/ 100g trọng lượng khô.

+Các hợp chất phenolic như axit caffeic, axit gentisic, axit m ‐coumaric, axit p ‐ coumaric, axit salicylic và quercetin. Ngoài ra còn có alkaloid và saponin. Các chất trên có khả năng chống oxy hóa hiệu quả.

+Ngoài ra hoa Đu đủ đực còn giàu vitamin A, C, E cùng với các dưỡng chất.

Tác dụng

+Tác dụng đối với hệ tiêu hóa: Thành phần men papain trong hoa đu đủ đực có khả năng đẩy nhanh quá trình tiêu hóa, kích thích co bóp nhu động ruột, tránh táo bón, ăn không tiêu và sản xuất nhiều khí hơi trong bụng. Thành phần folate, vitamin A, C, E bảo vệ niêm mạc đường ruột, chống viêm loét trong dạ dày, tăng khả năng chuyển hóa và trao đổi chất.

+Tác dụng đối với miễn dịch: Bông đu đủ đực giúp tăng cường sức đề kháng, nâng cao hoạt động của hệ miễn dịch.

+Tác dụng đối với hệ tim mạch, tuần hoàn: Các hoạt chất beta- carotene, folate, chất chống oxy hóa giúp bảo vệ thành mạch, làm giảm cholesterol xấu trong máu, ổn định huyết áp, ngăn ngừa đau tim, đột quỵ, chống lại sự hình thành của các mảng xơ vữa và huyết khối tĩnh mạch.

+Tác dụng đối với hệ hô hấp: Hoa đu đủ đực giàu vitamin C và beta- carotene, giúp kháng khuẩn, tiêu viêm tự nhiên, ngăn ngừa và hỗ trợ điều trị ho, viêm họng, khàn tiếng, đau rát cổ họng.

+Tác dụng ngăn ngừa ung thư: Có nhiều nghiên cứu của Mỹ, Úc chứng minh tác dụng của hoa đu đủ đực trong phòng ngừa ung thư. Hoạt chất Lycopene, Carotenoid giúp khống chế khối u phát triển, làm chậm di căn. Được khuyên dùng cho người ung thư vú, bạch cầu, ruột kế, phổi, tuyến tiền liệt.

+Tác dụng đối với bệnh nhân bị tiểu đường: Các hoạt chất trong hoa đu đủ đực giúp bệnh nhân bị tiểu đường có thể kiểm soát tốt đường huyết trong máu nhờ tác dụng làm tăng sản xuất insulin trong cơ thể.

+Tác dụng đối với người bị béo phì: Bông đu đủ đủ đực giàu chất xơ, vitamin A, B, C và khoáng chất, giúp tăng khả năng chuyển hóa chất béo tại gan, ngăn ngừa tích trữ mỡ dư thừa ở các cơ quan như bụng, đùi, bắp tay,...

Công dụng 

Hoa đu đủ đực có vị rất đắng, tính bình, không độc và sẽ có các công dụng sau đây:

+Hỗ trợ điều trị bệnh ung thư.

+Điều trị ho nhiều, ho kéo dài, trong các trường hợp bị viêm họng.

+Điều trị bệnh sỏi thận.

+Điều trị bệnh viêm loét dạ dày.

+Hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường.

+Điều trị bệnh đau niệu đạo, tiểu rắt.

Liều dùng

Bạn có thể sử dụng dược liệu dưới dạng tươi hay khô đều được. Với hoa đu đủ đực khô, người bệnh nên sao vàng trước khi sử dụng để giữ được trọn vẹn dược tính của thuốc. Hoa đu đủ đực có thể được dùng chế biến thành món ăn, làm trà, ngâm mật ong, đường phèn, ngâm rượu hay sắc uống.

Lưu ý khi sử dụng

+Phụ nữ mang thai, đang cho con bú và trẻ dưới 3 tuổi tuyệt đối không được sử dụng vì chiết xuất papain trong đu đủ gây sẩy thai trên động vật. Liều cao papain trong đu đủ có thể gây độc đến thai nhi.

+Người thể hàn hay bị lạnh bụng và tiêu chảy cũng không nên dùng.