TRƯỜNG SINH THẢO

Giới thiệu về dược liệu

Trường sinh thảo (Selaginella tamariscina) là một loại thực vật có hoa thuộc họ Quyển bá (Selaginellaceae), thường được sử dụng trong các bài thuốc của y học cổ truyền. Trường sinh thảo có thân rễ ngắn và thân non có chiều dài khoảng 10-30 cm, phân cành đối xứng hai bên với lá mọc đối xứng. Lá của Trường sinh thảo có hình dạng như lá kim, có kích thước nhỏ, khoảng 2-3 cm dài và 1-2 mm rộng, mọc theo nhánh với mật độ lớn.

Lá của Trường sinh thảo có màu xanh tươi và có sợi mịn như lông ở mặt dưới, trong khi mặt trên của lá có những đốm nâu nhỏ. Thân của Trường sinh thảo cũng có những sợi lông mịn. Trường sinh thảo có thể sinh trưởng và phát triển tốt ở các vùng đất ẩm ướt, có nhiều bóng râm, nhiệt độ khá mát và độ ẩm cao.

Bộ phận dùng, thu hái, chế biến

Bộ phận sử dụng của Trường sinh thảo là toàn bộ cây, đặc biệt là thân cây và lá cây. Thân cây của Trường sinh thảo được thu hái vào mùa thu, sau đó được rửa sạch và phơi khô. Lá cây được thu hái quanh năm, nhưng tốt nhất là trong mùa xuân hoặc mùa thu.

Sau khi thu hái, thân cây và lá cây được phơi khô, sấy khô hoặc hấp khô. Sau đó, chúng được cắt nhỏ và đem sấy khô một lần nữa để bảo quản. Trường sinh thảo cũng có thể được chế biến thành dạng tinh dầu hoặc chiết xuất, được sử dụng trong sản xuất các loại thuốc khác nhau.

Thành phần hóa học

Hiện nay, có nhiều nghiên cứu Y học hiện đại đã tiến hành phân tích thành phần hóa học của Trường sinh thảo (Selaginella tamariscina) để tìm hiểu về tác dụng của cây trong y học. Các nghiên cứu này cho thấy rằng Trường sinh thảo chứa nhiều loại hoạt chất có tác dụng khác nhau, bao gồm:

Alkaloid: thường tìm thấy ở rễ, có tác dụng giảm đau, giảm sốt, tăng cường miễn dịch và chống viêm.

Flavonoid: cryptomerin B, isocrytomerin, amentoflavone, hinokiflavon... có tác dụng kháng viêm, chống oxy hóa, chống ung thư và bảo vệ gan.

Triterpenoid: có tác dụng giảm cholesterol, kháng viêm, chống viêm và chống ung thư.

Ngoài ra, Trường sinh thảo còn chứa một số vitamin và khoáng chất có lợi cho sức khỏe như axit ascorbic, canxi, sắt, magie và kẽm; các chất khác bao gồm lutein, cholesterol, tannin, quinone, coumarine..

Tác dụng - Công dụng

Theo Y học cổ truyền

Theo Y học cổ truyền, Trường sinh thảo (Selaginella tamariscina) có vị ngọt, tính hàn, có tác dụng làm mát, giải độc, tán ứ, hạ sốt, chống viêm, giảm đau, kích thích tiêu hóa và lợi tiểu.

Theo Y học hiện đại

Hiện nay, nhiều nghiên cứu Y học hiện đại đã được tiến hành để chứng minh công dụng của Trường sinh thảo (Selaginella tamariscina) trong điều trị một số bệnh lý. Sau đây là một số nghiên cứu nổi bật:

• Điều trị viêm gan B: Một nghiên cứu đã chứng minh rằng chiết xuất của Trường sinh thảo có khả năng giảm mức độ viêm gan B và giảm lượng virus trong cơ thể.

• Điều trị bệnh tiểu đường: Nghiên cứu trên động vật đã cho thấy rằng Trường sinh thảo có thể giúp cải thiện mức độ đường huyết và chống oxy hóa, điều này cho thấy Trường sinh thảo có tiềm năng để sử dụng trong điều trị bệnh tiểu đường.

• Điều trị ung thư: Một số nghiên cứu trên tế bào ung thư trên chuột đã cho thấy rằng chiết xuất của Trường sinh thảo có khả năng ức chế sự phát triển của tế bào ung thư, đặc biệt là tế bào ung thư đại tràng.

• Tác dụng chống oxy hóa: Một số nghiên cứu đã chứng minh rằng các hợp chất trong Trường sinh thảo có tác dụng chống oxy hóa, giúp bảo vệ các tế bào khỏi tổn thương gây ra bởi các gốc tự do.

Cách dùng - Liều dùng

Liều dùng thông thường từ 5 – 15g, đôi khi có thể lên đến 20 – 30g khi dùng ở dạng thuốc sắc.

Dưới đây là một số bài thuốc chữa bệnh được sử dụng trong Y học cổ truyền với Trường sinh thảo (Selaginella tamariscina):

• Bài thuốc chữa bệnh tiểu đường: Trường sinh thảo 30g, Hạt điều đen 30g, Đỗ trọng 20g, Đường phèn 100g. Sắc uống 2 lần mỗi ngày, mỗi lần 50ml.

• Bài thuốc chữa bệnh táo bón: Trường sinh thảo 20g, Cam thảo 5g, Táo nhân 10g, Đường phèn 30g. Sắc uống 1 lần vào buổi tối trước khi đi ngủ.

• Bài thuốc chữa bệnh mất ngủ: Trường sinh thảo 10g, Hòa thượng tử 10g, Hoàng liên 10g, Huyền sâm 10g, Ngưu tất 10g, Cam thảo 5g, Đường phèn 30g. Sắc uống trước khi đi ngủ.

Lưu ý

Dưới đây là một số lưu ý chuyên gia khuyên khi sử dụng Trường sinh thảo:

• Không sử dụng Trường sinh thảo nếu bạn bị dị ứng với thành phần của nó.

• Trường sinh thảo có tính mát, nên tránh sử dụng khi bạn đang bị cảm lạnh hoặc cảm cúm.

• Nếu bạn đang sử dụng thuốc khác, nên hỏi ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia y tế trước khi sử dụng Trường sinh thảo, để đảm bảo không xảy ra tương tác thuốc.

• Trường sinh thảo không được khuyến khích sử dụng cho phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú, trừ khi được chỉ định bởi bác sĩ hoặc chuyên gia y tế.