LÁ BÀNG TƯƠI

Đặc điểm tự nhiên

Cây bàng có thân to, là cây lâu năm. Cây có thể cao đến 20m, có các cành mọc dạng vòng.

Lá bàng rất to dài 20-30cm, rộng 10-15cm, có hình trái xoan ngược, phần chóp tròn, gốc thon lại và cụt, mặt trên lá nhẵn, mặt dưới lá có lông nhung nhạt.

Hoa nhiều, mọc thành dạng bông, có lông hung dài 15-20cm.

Quả bàng hình trái xoan, trơn láng nhọn 2 đầu, mép rìa 2 bên hẹp, quả dài 4cm, rộng 3cm. bên trong quả có cơm màu vàng đỏ, có xơ. Hạt trắng, chứa nhiều dầu béo.

Vào khoảng tháng 2, cây thường thay lá, các lá già rụng đi, cây tự mọc lá non.  Cây ra hoa từ tháng 3-7, từ tháng 4-9 thì có quả.

Cây mọc hoang nhiều ở trên các đảo, vùng ven biển. Cây cũng được trồng nhiều nơi để lấy bóng mát.

Bộ phận dùng, thu hái, chế biến

Bộ phận dùng: Lá là phần được sử dụng để bào chế dược liệu.

Thu hái: Dược liệu có thể được thu hái quanh năm.

Chế biến: Có thể dùng tươi hoặc sấy khô.

Bảo quản dược liệu đã qua sơ chế ở nơi khô ráo và thoáng mát.

Thành phần hóa học

Theo một nghiên cứu gần đây, các nhà khoa học Ấn Độ đã tìm thấy nhiều chất có giá trị trong lá bàng tươi. Các chất này gồm có: flavonoid, tanin, saponin, chloroform, glycosides, alkaloids, carbohydrates, protein, amino acid,...

Tác dụng

+Tác dụng kháng khuẩn, kháng nấm: Có rất nhiều nghiên cứu được tiến hành để chứng minh công dụng kháng khuẩn, kháng nấm của lá bàng tươi. Các nhà khoa học đã cho thí nghiệm với nhiều chủng vi khuẩn gram âm, gram dương và nấm khác nhau, như Bacillus cereus, Staphylococcus aureus, Eschiershea coli, K. pneumonia,… Dân gian cũng hay sử dụng loại dược liệu này để điều trị viêm da cơ địa. Thuốc được dùng với dạng đắp ngoài hoặc tắm.

+Tác dụng kháng viêm: Theo một thí nghiệm được thực hiện trên chuột, dịch chiết lá bàng tươi có khả năng kháng viêm. Người ta làm cho chuột bị phù tai cấp và mạn. Sau đó cho điều trị với nhiều loại dịch chiết từ các bộ phận khác nhau của cây bàng. Kết quả cho thấy, dịch chiết phân đoạn chất chloroform trong lá bàng vẫn còn tươi cho hiệu quả vượt trội hơn cả. Chất này làm giảm phù tai trên chuột cả cấp và mạn với tỉ lệ cao. 

+Tác dụng chống đái tháo đường: Hiệu quả này do nhiều cơ chế phức tạp. Loại dược liệu này giúp bảo vệ và tăng sinh tế bào b tuyến tụy (tế bào này tiết ra insulin giúp điều hòa đường huyết ổn định). Đồng thời, ức chế hiệu quả của men a-glucosidase. Đây là men chính trong quá trình thoái giáng carbohydrate thành glucose trong máu để để làm tăng đường huyết.

+Tác dụng chống ung thư: Các nghiên cứu trên chuột cho thấy tiềm năng chống ung thư của lá bàng non. Do trong lá có nhiều flavonoids, chloroform, saponin…Đây là những chất chống oxy hóa mạnh, có khả năng quét các gốc tự do. Từ đó, tái sửa chữa tế bào, bảo vệ tế bào, ngăn ngừa ung thư.

Công dụng

Lá bàng là dược liệu có tính mát và sẽ có các công dụng sau đây:

+Điều trị cảm sốt, làm ra mồ hôi.

+Điều trị viêm da cơ địa.

+Điều trị tê thấp.

+Điều trị mụn bọc, sưng đỏ, đau.

+Điều trị viêm họng, đau họng.

+Điều trị đau dạ dày.

+Điều trị bệnh trĩ.

Liều dùng

Lá được dùng sắc uống chữa cảm sốt làm cho ra mồ hôi, chữa tê thấp, đau nhức, ghẻ, sâu răng hoặc lá tươi giã nát, xào nóng để đắp và chườm vào nơi đau nhức.

Lưu ý khi sử dụng

+Nên lựa chọn lá bàng non, vì lá quá già sẽ không đảm bảo dược tính đủ để trị bệnh. Cũng cần tránh những lá sâu, bệnh, để tránh gây kích ứng thêm cho da.

+Trong quá trình điều trị, nếu có dị ứng, phản ứng bất thường thì nên dừng liệu trình điều trị lại.

+Trong quá trình điều trị, hạn chế dùng thực phẩm dễ gây dị ứng dị, chất kích thích như: rượu, bia, hải sản, măng, cà,...

+Mặc quần áo rộng rãi , thoáng mát, tránh cọ xát vào vùng da bị bệnh.

+Tránh cào gãi lên vùng da đang điều trị