DÂY THẦN KINH CHÀY

TỔNG QUÁT

Dây thần kinh chày là gì?

Dây thần kinh chày nằm ở phía sau chân của bạn. Nó có nhiều nhánh giúp vùng chân dưới có thể nhận thông điệp từ não.

Đó là loại dây thần kinh nào?

Dây thần kinh chày là một dây thần kinh hỗn hợp có cả chức năng vận động và cảm giác, và là một phần của hệ thần kinh ngoại biên. Các dây thần kinh vận động và cảm giác cho phép các xung điện di chuyển giữa các tế bào cơ và tủy sống. Xung động từ dây thần kinh chày sau đó truyền đến não để cung cấp thông tin cảm giác và giúp kiểm soát chuyển động tự nguyện và không tự động của chi dưới.

CHỨC NĂNG

Chức năng của dây thần kinh chày là gì?

Các nhánh của dây thần kinh chày kết nối với các cơ ở mặt sau của chân. Dây thần kinh chày cho phép bạn cử động chân, bàn chân và các ngón chân.

Các dây thần kinh chày cũng giúp bạn có thể cảm nhận được:

• Vị trí của cơ thể.

• Sự thay đổi nhiệt độ.

Sự phân bố của dây thần kinh chày ảnh hưởng như thế nào đến hoạt động của chân và bàn chân?

Dây thần kinh chày hỗ trợ vòm bàn chân của bạn. Nó cũng cho phép thực hiện chuyển động chính xác, chẳng hạn như:

• Nhấn bàn chân xuống hay đẩy bàn chân ra xa khỏi cơ thể, giống như đứng hoặc cử động ngón chân của bạn.

• Xoay bàn chân vào trong, giống như tư thế đứng kiễng chân chim bồ câu.

• Lắc lư ngón chân của bạn.

• Kéo dài phần trước của hông, khi bạn đứng và mở rộng chân ra phía sau.

• Uốn cong và duỗi thẳng đầu gối của bạn.

GIẢI PHẪU HỌC

Các nhánh của dây thần kinh chày đi ra khỏi dây thần kinh tọa. Dây thần kinh này bắt đầu ở cột sống dưới và phân bổ xuống phần thân dưới.

Dây thần kinh chày bắt đầu ở phía trên đầu gối ở mặt sau của chân.

• Khi đi xuống, nó phân nhánh để kích hoạt các cơ ở gân kheo.

• Tiếp tục về phía gót chân, các nhánh dây thần kinh mặt sẽ tách ra, đi bên trong bắp chân.

• Khi dây thần kinh chày đến bàn chân, nó sẽ đi qua ống cổ chân. Cấu trúc này bảo vệ các sợi thần kinh khi chúng uốn cong từ chân đến bàn chân của bạn.

• Gần ống cổ chân, dây thần kinh chày phân nhánh để đi vào bên trong các ngón chân và phần dưới của bàn chân.

TÌNH TRẠNG VÀ RỐI LOẠN

Những tình trạng nào ảnh hưởng đến dây thần kinh chày?

Rối loạn chức năng thần kinh chày là một nhóm các tình trạng thường gây ra đau dây thần kinh chày.

Các tình trạng này bao gồm:

• Hội chứng ống cổ chân: Tổn thương ống cổ chân có thể gây áp lực lên dây chằng, động mạch và dây thần kinh chày.

• Chèn ép khoang mạn tính: Áp lực từ các cơ của bạn có thể làm giảm lưu lượng máu đến các dây thần kinh, ảnh hưởng đến hoạt động của chúng.

• Chèn ép dây thần kinh chày: Dây thần kinh chày có thể bị kẹt do các mô lân cận sưng lên. Điều này có thể xảy ra do chấn thương, sử dụng quá mức hoặc các chấn thương khác.

Các nguyên nhân khác của đau dây thần kinh chày bao gồm:

• Biến chứng phẫu thuật: Vị trí của dây thần kinh chày gần các cấu trúc quan trọng khác làm tăng nguy cơ chấn thương trong quá trình phẫu thuật. Các thủ thuật này bao gồm phẫu thuật đau thần kinh tọa, thay thế đầu gối...

• Chấn thương: Các chấn thương nghiêm trọng, bao gồm gãy xương hoặc vết cắt sâu, có thể làm tổn thương dây thần kinh chày.

• Bệnh thần kinh liên quan đến tiểu đường: Tổn thương dây thần kinh xảy ra do lượng đường trong máu tăng cao liên tục.

• Các tình trạng y tế khác: Các vấn đề khác ảnh hưởng đến dây thần kinh này bao gồm ung thư xương, gai xương, u nang hạch hoặc giãn tĩnh mạch.

CHĂM SÓC

Làm cách nào để ngăn ngừa các vấn đề về dây thần kinh chày?

Các bước bạn có thể thực hiện để ngăn ngừa rối loạn chức năng thần kinh chày bao gồm:

• Thực hiện một chế độ ăn uống lành mạnh với thực phẩm chứa vitamin D và vitamin B12, hỗ trợ sức khỏe thần kinh.

• Giữ lượng đường trong máu ở mức khỏe mạnh nếu bạn bị tiểu đường.

• Tìm kiếm sự chăm sóc y tế kịp thời khi gặp các tình trạng ảnh hưởng đến chân hoặc bàn chân.

• Bỏ thuốc lá nếu bạn sử dụng thuốc lá.

• Mang giày dép hỗ trợ, đặc biệt nếu bạn có bàn chân bẹt. Tình trạng này làm tăng nguy cơ mắc hội chứng ống cổ chân.

CÁC CÂU HỎI THƯỜNG GẶP

Khi nào tôi nên gọi cho bác sĩ về chứng đau dây thần kinh chày?

Bạn nên liên hệ với bác sĩ của mình nếu nhận thấy các triệu chứng của rối loạn chức năng thần kinh chày. Bao gồm:

• Cảm giác bỏng rát.

• Thay đổi về tính linh hoạt của chân (phạm vi chuyển động).

• Khó cử động một phần của chân hoặc bàn chân của bạn.

• Chân thả lỏng.

• Cơ yếu hoặc co thắt.

• Cảm giác tê.

• Cảm giác kim châm.

• Đau nhói.

• Ngứa ran.

LƯU Ý

Dây thần kinh chày chạy xuống mặt sau của chân và vào bàn chân của bạn. Nó bao gồm cả chức năng vận động và cảm giác, giúp bạn có thể truyền cảm giác và tạo nên sự linh hoạt bàn chân. Đau dây thần kinh chày có thể do hội chứng ống cổ chân, dây thần kinh bị chèn ép hoặc bệnh thần kinh liên quan đến bệnh tiểu đường. Bạn có thể bảo vệ dây thần kinh chày của mình bằng cách đi giày dép hỗ trợ và tìm kiếm sự chăm sóc kịp thời khi gặp các vết thương.