DÂY THẦN KINH TRỤ

TỔNG QUÁT

Dây thần kinh trụ là gì?

Dây thần kinh trụ giúp bạn cử động cẳng tay, bàn tay và một số ngón tay nhất định. Cẳng tay của chúng ta kéo dài từ khuỷu tay đến bàn tay. Dây thần kinh trụ cũng gửi thông tin cảm giác như xúc giác, nhiệt độ và cảm giác đau đến não.

Hội chứng dây thần kinh trụ xảy ra khi có áp lực lên dây thần kinh ulnar. Nó có thể gây đau, yếu bàn tay và ngón tay.

CHỨC NĂNG

Chức năng của dây thần kinh trụ là gì?

Dây thần kinh trụ kiểm soát gần như tất cả các cơ nhỏ trên bàn tay. Mặc dù dây thần kinh trụ bắt đầu ở nách, nhưng nó không đảm nhiệm chức năng nào cho đến khi đi vào cẳng tay.

Là một dây thần kinh vận động (chuyển động), dây thần kinh trụ có chức năng kích thích các cơ ở cẳng tay, bàn tay và ngón tay để bạn có thể:

• Uốn cong và duỗi thẳng ngón út và ngón đeo nhẫn.

• Nắm và giữ các vật dụng.

• Thực hiện các công việc vận động như viết bằng bút, cài cúc áo sơ mi hoặc lật trang tạp chí.

Là một dây thần kinh cảm giác, dây thần kinh trụ mang lại cảm giác cho:

• Ngón tay út.

• Mặt bên của ngón đeo nhẫn gần nhất với ngón út.

• Lòng bàn tay và mu bàn tay ở phía ngón út.

GIẢI PHẪU HỌC

Dây thần kinh trụ ở đâu?

Dây thần kinh trụ là một trong năm nhánh thần kinh của đám rối thần kinh cánh tay. Bó dây thần kinh này gửi thông tin cảm giác và giúp bạn cử động vai, cánh tay và bàn tay.

Đám rối thần kinh cánh tay bắt đầu là rễ thần kinh ở cột sống cổ ở cổ. Sau đó, các dây thần kinh đi ra sau xương đòn, qua nách và xuống cánh tay.

Mỗi người có một dây thần kinh trụ trái và phải - một dây thần kinh đảm nhiệm chức năng cho mỗi cánh tay. Dây thần kinh trụ bắt đầu từ đám rối cánh tay ở nách và:\

• Nối với đốt sống cổ C8 và đốt sống ngực T1 (giữa đám rối thần kinh cánh tay).

• Chạy xuống mặt trước của cánh tay trên gần các động mạch nách và cánh tay.

• Đi qua đường hầm cubital, một lỗ mở mô nằm dưới mỏm cầu lồi xương cánh tay. Khu vực này được gọi là “funny bone”.

• Đi bên dưới các cơ ở mặt trong của cẳng tay, chạy dọc theo dây thần kinh giữa và xương cánh tay (xương dài ở cẳng tay).

• Phân chia thành các nhánh thần kinh nhỏ hơn.

• Đi vào lòng bàn tay ở phía ngón út qua một lỗ được gọi là kênh Guyon.

Các nhánh dây thần kinh trụ

Các nhánh thần kinh trụ bao gồm:

• Nhánh cơ: Điều khiển cử động ở phía trước cẳng tay.

• Nhánh thần kinh bì cẳng tay: Gửi thông tin cảm giác giữa não và mu bàn tay giữa, ngón út và ngón đeo nhẫn.

• Nhánh gan bàn tay: Gửi thông tin cảm giác đến và đi từ phần giữa của lòng bàn tay, ngón út và ngón đeo nhẫn.

Các dây thần kinh khác ở cánh tay 

Các dây thần kinh vận động và cảm giác ở cánh tay là một phần của hệ thần kinh ngoại vi. Hệ thống này gửi thông điệp đến não từ chi trên, chi dưới và một số cơ quan nhất định của cơ thể.

Bốn dây thần kinh khác cũng hỗ trợ các cử động và cảm giác của cánh tay:

• Thần kinh nách.

• Dây thần kinh giữa.

• Thần kinh cơ bì.

• Dây thần kinh quay.

TÌNH TRẠNG VÀ RỐI LOẠN

Những tình trạng và rối loạn nào ảnh hưởng đến dây thần kinh trụ?

Chèn ép dây thần kinh trụ là vấn đề về phổ biến nhất. Áp lực lên dây thần kinh trụ ở khuỷu tay hoặc cổ tay gây ra tình trạng dây thần kinh bị chèn ép, đau dây thần kinh (đau thần kinh) và bệnh lý thần kinh (tổn thương dây thần kinh).

Chứng chèn ép dây thần kinh trụ là một loại hội chứng chèn ép dây thần kinh. Bao gồm các loại:

• Hội chứng đường hầm thần kinh trụ: Áp lực kéo dài ảnh hưởng đến dây thần kinh trụ bên trong đường hầm ở khuỷu tay.

• Hội chứng ống thần kinh trụ (Guyon’s canal syndrome): Áp lực lên dây thần kinh trụ bên trong ống Guyon ở cổ tay gây ra các triệu chứng tương tự như hội chứng ống cổ tay (một dây thần kinh giữa bị chèn ép ở cổ tay).

Một số người bị trật dây thần kinh trụ. Dây thần kinh trụ kéo dài và trượt ra khỏi vị trí ban đầu, thường gặp sau chấn thương. Bạn có thể cảm thấy hoặc nghe thấy tiếng tách ở khuỷu tay. Và bạn có thể xuất hiện cảm giác kim châm ở ngón tay và bàn tay.

Mối liên hệ giữa dây thần kinh trụ và funny bone (xương vui) là gì?

Dây thần kinh trụ chạy bên dưới lớp da đầu tiên gần khuỷu tay. Khi bạn va chạm khuỷu tay vào một bề mặt cứng, bạn có thể tạm thời chèn ép dây thần kinh trụ. Cú va chạm gây ra cảm giác ngứa ran hoặc bỏng rát giống như sốc được gọi là “va chạm vào xương vui”.

Ai có nguy cơ mắc các vấn đề về thần kinh trụ?

Những người tác động nhiều áp lực lên khuỷu tay và cổ tay hoặc thực hiện các động tác gập khuỷu tay và cổ tay lặp đi lặp lại, có nhiều khả năng phát triển các vấn đề về dây thần kinh trụ. Các vấn đề về trụ thường ảnh hưởng đến:

• Người chơi bóng chày, người chơi gôn và người chơi quần vợt.

• Người đi xe đạp.

• Công nhân xây dựng.

• Người hút thuốc.

• Người đánh máy, nhà văn và những người sử dụng bàn phím nhiều.

• Người tập tạ.

Điều gì gây ra các vấn đề về dây thần kinh trụ?

Ngoài chấn thương do sử dụng quá mức, các nguyên nhân khác gây ra các vấn đề về thần kinh trụ bao gồm:

• Tai nạn và chấn thương.

• Viêm khớp.

• Gãy xương và gai xương.

• Biến chứng từ các cuộc phẫu thuật điều trị gãy xương ống cổ tay hoặc xương vai.

• Bệnh tiểu đường.

• Trật khớp khuỷu tay.

• Áp lực từ bó bột, nẹp hoặc sử dụng nạng.

• Ngủ với khuỷu tay ở tư thế cong.

• Các khối u hoặc u nang, bao gồm cả u nang hạch.

Các dấu hiệu của các vấn đề về thần kinh trụ là gì?

Các dấu hiệu của một dây thần kinh trụ bị chèn ép bao gồm:

• Cong của ngón út và ngón đeo nhẫn (giống như móng vuốt).

• Đau khuỷu tay hoặc đau cổ tay.

• Yếu tay ảnh hưởng đến khả năng cầm nắm đồ vật hoặc thực hiện các công việc như viết hoặc đánh máy.

• Mất cảm giác cơ ở bàn tay và các ngón tay bị ảnh hưởng (một triệu chứng hiếm gặp).

• Tê hoặc ngứa ran ở ngón út và ngón đeo nhẫn.

CHĂM SÓC

Làm thế nào tôi có thể bảo vệ các dây thần kinh trụ của mình?

Các bước sau có thể giữ cho hệ thống thần kinh của bạn khỏe mạnh:

• Đảm bảo ngủ đủ giấc.

• Tìm những cách lành mạnh để đối phó với căng thẳng, như viết nhật ký hoặc ngồi thiền.

• Nhận sự trợ giúp để bỏ thuốc lá. Nicotine và thuốc lá làm chậm lưu lượng máu, ảnh hưởng đến sức khỏe của các dây thần kinh.

• Duy trì cân nặng hợp lý thông qua tập thể dục và chế độ ăn uống giàu dinh dưỡng.

• Uống thuốc và thay đổi lối sống để kiểm soát các tình trạng làm tổn thương dây thần kinh, chẳng hạn như bệnh tiểu đường và huyết áp cao.

CÁC CÂU HỎI THƯỜNG GẶP

Khi nào tôi nên nói chuyện với bác sĩ?

Bạn nên gọi cho bác sĩ của mình nếu gặp phải:

• Ngón đeo nhẫn hoặc ngón út cong vào trong.

• Mất khả năng cầm nắm các vật dụng.

• Đau, tê hoặc cảm giác ngứa ran ở khuỷu tay, cổ tay, ngón út hoặc ngón đeo nhẫn.

• Các vấn đề khi thực hiện hoạt động như cài cúc áo sơ mi hoặc viết.

LƯU Ý

Các dây thần kinh trụ giúp bạn cầm nắm các vật dụng và thực hiện các công việc hàng ngày. Chúng cũng giúp các bộ phận của bàn tay và một số ngón tay của bạn cảm nhận được cảm giác. Áp lực lên dây thần kinh trụ có thể dẫn đến các bệnh lý thần kinh trụ. Cảm giác ngứa ran khi bạn đập khuỷu tay vào một bề mặt cứng - đập vào xương vui - là một phản ứng của dây thần kinh trụ.