ĐO MẬT ĐỘ XƯƠNG (BMD)

Tổng quan

Đo mật độ xương giúp xác định xem bạn có bị loãng xương hay không – tình trạng chứng rối loạn đặc trưng khiến xương giòn và dễ gãy hơn.

Xét nghiệm này sử dụng tia X để đo có bao nhiêu gam canxi và các khoáng chất khác có trong trong một đoạn xương. Các xương thường được sử dụng trong xét nghiệm kiểm tra nhất là ở cột sống, hông và đôi khi là cẳng tay.

Tại sao cần thực hiện

Các bác sĩ sử dụng xét nghiệm đo kiểm tra mật độ xương để:

• Xác định sự giảm mật độ xương trước khi bạn bị gãy xương

• Xác định nguy cơ gãy xương

• Xác nhận chẩn đoán loãng xương

• Theo dõi điều trị loãng xương

Hàm lượng khoáng chất trong xương của bạn càng cao, xương của bạn càng chắc chắn. Và xương của bạn càng đặc thì nhìn chung chúng càng chắc khỏe và ít có khả năng bị gãy hơn.

Xét nghiệm mật độ xương khác với quét xương. Quét xương yêu cầu sử dụng thuốc tiêm trước và thường được sử dụng để phát hiện gãy xương, ung thư, nhiễm trùng và các bất thường khác trong xương.

Mặc dù bệnh loãng xương phổ biến hơn ở phụ nữ lớn tuổi, nhưng nam giới cũng có thể gặp phải tình trạng này. Bất kể giới tính hay tuổi tác n, bác sĩ có thể đề nghị kiểm tra mật độ xương nếu bạn:

• Giảm chiều cao. Những người giảm chiều cao ít nhất 1,5 inch (3,8 cm) có thể bị gãy xương do áp lực ở cột sống, trong đó loãng xương là một trong những nguyên nhân chính.

• Gãy xương. Gãy xương xảy ra khi xương trở nên mỏng manh đến mức dễ gãy hơn nhiều so với dự kiến. Gãy xương đôi khi có thể do ho hoặc hắt hơi mạnh.

• Uống một số loại thuốc. Sử dụng lâu dài các loại thuốc steroid, chẳng hạn như prednisone, làm cản trở quá trình xây dựng xương - có thể dẫn đến loãng xương.

• Bị giảm nồng độ hormone. Ngoài sự sụt giảm hormone tự nhiên xảy ra sau thời kỳ mãn kinh, estrogen của phụ nữ cũng có thể giảm trong một số phương pháp điều trị ung thư. Một số phương pháp điều trị ung thư tuyến tiền liệt làm giảm nồng độ testosterone ở nam giới. Nồng độ hormone sinh dục giảm xuống làm xương yếu đi.

Rủi ro

Hạn chế của việc kiểm tra mật độ xương bao gồm:

• Sự khác biệt về phương pháp thử nghiệm. Các thiết bị đo mật độ của xương ở cột sống và không chính xác hơn nhưng có giá cao hơn so với các thiết bị đo mật độ của xương ngoại vi của cẳng tay, ngón tay hoặc gót chân.

• Các vấn đề về cột sống trước đây. Kết quả xét nghiệm có thể không chính xác ở những người có bất thường cấu trúc ở cột sống, chẳng hạn như viêm khớp nặng, phẫu thuật cột sống trước đây hoặc chứng vẹo cột sống.

• Tiếp xúc với bức xạ. Kiểm tra mật độ xương sử dụng tia X, nhưng lượng bức xạ tiếp xúc thường rất nhỏ. Mặc dù vậy, phụ nữ mang thai nên tránh các xét nghiệm này.

• Thiếu thông tin về nguyên nhân gây ra bệnh. Kiểm tra mật độ xương có thể xác nhận rằng bạn có mật độ xương thấp, nhưng nó không thể cho bạn biết lý do tại sao. Để trả lời câu hỏi đó, bạn cần được đánh giá y tế đầy đủ hơn.

• Phạm vi chi trả của bảo hiểm có giới hạn. Không phải tất cả các chương trình bảo hiểm y tế đều trả tiền cho các xét nghiệm mật độ xương, vì vậy hãy hỏi trước nhà cung cấp dịch vụ bảo hiểm của bạn xem xét nghiệm này có được chi trả hay không.

Bạn chuẩn bị như thế nào

Xét nghiệm kiểm tra mật độ xương được thực hiện rất dễ dàng, nhanh chóng và không gây đau đớn. Hầu như không cần phải chuẩn bị.

Hãy nhớ thông báo cho bác sĩ biết trước nếu gần đây bạn đã thực hiện xét nghiệm bari hoặc tiêm chất cản quang để chụp CT hoặc xét nghiệm phóng xạ. Các vật liệu tương phản có thể gây trở ngại cho việc kiểm tra mật độ xương của bạn.

Thực phẩm và thuốc

Tránh bổ sung canxi ít nhất 24 giờ trước khi kiểm tra mật độ xương .

Quần áo và đồ dùng cá nhân

Mặc quần áo rộng rãi, thoải mái và tránh mặc quần áo có khóa kéo, thắt lưng hoặc nút. Để đồ trang sức ở nhà và lấy tất cả các đồ vật bằng kim loại ra khỏi túi, chẳng hạn như chìa khóa, kẹp tiền hoặc tiền lẻ. Tại một số cơ sở, bạn có thể được yêu cầu thay áo choàng.

Quá trình thực hiện

Xét nghiệm đo mật độ xương thường được thực hiện trên xương có nhiều khả năng bị gãy do loãng xương, bao gồm:

• Xương cột sống dưới (đốt sống thắt lưng)

• Phần cổ hẹp của xương đùi, bên cạnh khớp hông của bạn

• Xương ở cẳng tay của bạn

Nếu bạn được thực hiện kiểm tra mật độ xương tại bệnh viện, nó có thể được thực hiện trên một thiết bị. Khi đó, bạn nằm trên một nền đệm và có một một cánh tay cơ học chiếu tia xạ qua cơ thể bạn. Lượng bức xạ bạn tiếp xúc rất thấp, ít hơn nhiều so với lượng bức xạ phát ra khi chụp X-quang phổi. Xét nghiệm thường mất khoảng 10 đến 30 phút.

Một chiếc máy nhỏ, di động có thể đo mật độ xương trong xương ở các vị trí đầu xa của khung xương, chẳng hạn như ở ngón tay, cổ tay hoặc gót chân của bạn. Dụng cụ được sử dụng cho các xét nghiệm này được gọi là thiết bị ngoại vi và thường được sử dụng tại các hội thảo sức khỏe.

Bởi vì mật độ xương có thể thay đổi từ vị trí này sang vị trí khác trong cơ thể bạn, phép đo ở gót chân của bạn thường không chính xác bằng cách dự đoán nguy cơ gãy xương bằng phép đo ở cột sống hoặc hông của bạn. Do đó, nếu kết quả xét nghiệm trên một thiết bị ngoại vi của bạn là cao, bác sĩ có thể đề nghị chụp chiếu theo dõi ở cột sống hoặc hông để xác định chẩn đoán của bạn.

Kết quả

Kết quả kiểm tra mật độ xương của bạn được trình bày bằng hai con số: điểm T và điểm Z.

Điểm T

Điểm T của bạn là mật độ xương của bạn so với những gì bình thường mong đợi ở một thanh niên khỏe mạnh cùng giới tính với bạn. Điểm T của bạn là số đơn vị - được gọi là độ lệch chuẩn - mà mật độ xương của bạn cao hơn hoặc thấp hơn mức trung bình.

Điểm Z

Điểm Z của bạn là số độ lệch chuẩn cao hơn hoặc thấp hơn mức bình thường được mong đợi đối với một người ở độ tuổi, giới tính, cân nặng và chủng tộc giống bạn. Nếu điểm Z của bạn cao hơn hoặc thấp hơn đáng kể so với mức trung bình, bạn có thể cần các bài kiểm tra bổ sung để xác định nguyên nhân của vấn đề.