HẸP THỰC QUẢN

Hẹp thực quản là gì?

Hẹp thực quản là tình trạng thực quản thắt chặt hoặc thu hẹp bất thường.

Thực quản là một ống cơ nối cổ họng với dạ dày, mang thức ăn và chất lỏng. Sự thu hẹp thực quản khiến thức ăn khó đi qua thực quản và xuống dạ dày hơn. Trong trường hợp nghiêm trọng, ngay cả việc uống nước cũng có thể khó khăn.

Hẹp thực quản có thể là tình trạng:

Ung thư: Sự thu hẹp này trở nên tồi tệ hơn một cách nhanh chóng.
Lành tính (không phải ung thư): Sự thu hẹp lành tính có xu hướng tiến triển chậm.

Illustration of Esophageal structure

Hẹp thực quản có thể là một tình trạng lành tính hoặc ác tính (ung thư)

Phân loại hẹp thực quản

Tình trạng hẹp thực quản có thể đơn giản hoặc phức tạp:

Hẹp thực quản nhẹ, đoạn thực quản bị hẹp thường ngắn hơn và để lại một lỗ rộng hơn trong thực quản. Chúng thường thẳng và đối xứng. Bề mặt và đường viền của chúng nhẵn.
Hẹp thực quản phức tạp thường xảy ra ở một đoạn thực quản dài hơn và để lại một lỗ hổng hẹp hơn. Chúng không thẳng hoặc đối xứng và có bề mặt và lề không bằng phẳng.

Yếu tố nguy cơ của hẹp thực quản

Các yếu tố nguy cơ đối với hẹp thực quản bao gồm:

Sử dụng rượu.
Ung thư vùng cổ.
Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD).
Thoát vị Hiatal.
Bệnh loét dạ dày tá tràng.
Tiền sử chứng khó nuốt.

Nguyên nhân nào gây ra hẹp thực quản?

Các tình trạng hoặc phương pháp điều trị gây viêm hoặc sẹo trong thực quản có thể dẫn đến tình trạng hẹp thực quản:

Viêm thực quản tăng bạch cầu ái toan: Đây là tình trạng mà phản ứng dị ứng hay vấn đề hệ thống miễn dịch gây ra viêm thực quản và có thể dẫn đến chứng hẹp thực quản.
Ung thư thực quản: Khi các tế bào bất thường phân chia hoặc phát triển không kiểm soát được trong mô thực quản, khối u có thể gây ra tình trạng hẹp thực quản.
Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD): Với GERD, axit dạ dày có thể trào ngược lại thực quản và làm hỏng lớp niêm mạc của thực quản. Điều này có thể gây nên tình trạng hẹp thực quản.
Xạ trị: Điều trị ung thư ở đầu, cổ hoặc ngực có thể gây ra tình trạng hẹp thực quản lên đến một năm rưỡi sau đó.
Phẫu thuật: Một cuộc phẫu thuật trong thực quản có thể để lại viêm và sẹo, gây hẹp thực quản.
Các nguyên nhân khác: Vết loét, một số loại thuốc (ví dụ, một số thuốc kháng sinh và thuốc chống viêm không steroid), một số bệnh nhiễm trùng và vô tình nuốt phải hóa chất cũng có thể gây ra chứng hẹp thực quản.

Các triệu chứng của chứng hẹp thực quản là gì?

Co thắt thực quản có thể gây ra:

Cảm giác bỏng rát ở cổ hoặc họng.
Khó nuốt (nuốt khó).
Cảm giác thức ăn mắc kẹt trong cổ họng.
Những đợt nghẹt thở thường xuyên.

Bạn cần liên hệ với các chuyên gia y tế ngay lập tức nếu gặp bất kỳ triệu chứng nào trong số này. Ngoài ra, hẹp thực quản có thể dẫn đến suy dinh dưỡng và mất nước.

Chứng hẹp thực quản được chẩn đoán như thế nào?

Các bác sĩ sẽ hỏi bạn về các triệu chứng và tiền sử bệnh của bạn và thực hiện khám sức khỏe. Các xét nghiệm khác có thể được thực hiện để xác nhận chẩn đoán.

Các xét nghiệm cho hẹp thực quản là gì?

Các xét nghiệm này có thể giúp xác nhận tình trạng hẹp thực quản:

Chụp X-quang với bari: Bạn nuốt một dung dịch có chứa bari. Sau đó, bác sĩ sẽ chụp X-quang cổ và ngực của bạn. Khi bari đi xuống thực quản, nó sẽ làm nổi bật các vấn đề bất thường trong thực quản từ đó giúp bác sĩ có thể chẩn đoán chính xác tình trạng của bạn.
Siêu âm: Phương pháp này cung cấp hình ảnh chi tiết có thể đo độ dày của thành thực quản, cho thấy mức độ hẹp của thực quản.
Nội soi: Các bác sĩ sẽ đưa một ống nội soi vào miệng và xuống cổ họng của bạn. Dụng cụ này là một ống mỏng và linh hoạt có đèn và camera ở cuối, điều này giúp bác sĩ có thể kiểm tra thực quản của bạn. Nếu cần, họ có thể lấy một mẩu mô nhỏ để xét nghiệm ung thư (sinh thiết).
Đo áp suất thực quản: Thử nghiệm này kiểm tra các cơ và cơ thắt thực quản. Một ống thông nhỏ được đưa vào mũi và vào thực quản. Ống thông này đo chức năng cơ và van của thực quản trong quá trình nuốt.

Điều trị hẹp thực quản như thế nào?

Nong thực quản là phương pháp điều trị phổ biến nhất cho chứng hẹp thực quản. Bác sĩ của bạn sử dụng một dụng cụ nong (một ống hình trụ bằng nhựa hoặc cao su dài) để mở rộng vùng hẹp của thực quản.

Điều gì xảy ra trong quá trình nong thực quản?

Trước khi làm thủ thuật, các bác sĩ sẽ cho bạn thuốc an thần để giúp bạn thư giãn và giảm đau. Bác sĩ cũng sẽ gây tê cổ họng của bạn. Nếu bạn bị GERD, bạn có thể nhận được thuốc làm cho cơ thể sản xuất ít axit hơn.

Sau đó, họ sẽ chèn một ống nội soi xuống cổ họng và vào thực quản của bạn và một trong hai dụng cụ sau sẽ được chèn vào khu vực bị hẹp:

Bóng nong thực quản, đầu tiên nó được chèn vào thực quản, sau đó sẽ được bơm hơi vào để làm giãn cơ thực quản.
Các dụng cụ bằng nhựa hoặc cao su có kích thước lớn hơn để kéo giãn khu vực bị thu hẹp.

Một số bệnh nhân có tình trạng hẹp thực quản phức tạp cũng có thể được đặt stent thực quản.

Điều gì xảy ra sau khi nong thực quản?

Thủ thuật nong thực quản là một phương pháp điều trị ngoại trú. Bạn có thể về nhà sau khi thuốc hết tác dụng. Các bác sĩ của bạn có thể yêu cầu bạn tránh ăn, uống, làm việc hoặc lái xe trong một khoảng thời gian ngắn. Họ cũng có thể kê đơn thuốc để kiểm soát tình trạng tiết axit quá mức tại nhà và sẽ sắp xếp một lịch tái khám với bạn. Bạn cần phải tuân thủ lịch tái khám để đảm bảo vết thương đang lành và không có biến chứng.

Cách ngăn ngừa tình trạng hẹp thực quản

GERD là nguyên nhân phổ biến nhất của hẹp thực quản. Một số thay đổi lối sống có thể giúp bạn kiểm soát GERD và ngăn ngừa hoặc trì hoãn tình trạng hẹp thực quản:

Tránh thực phẩm cay, béo, cà chua hoặc cam quýt và đồ uống có ga hoặc caffeine.
Không uống rượu.
Không hút thuốc.
Chia bữa ăn nhiều bữa nhỏ hơn và không ăn trong vài giờ trước khi đi ngủ.
Nâng cao gối khi bạn nghỉ ngơi hoặc ngủ.
Duy trì cân nặng hợp lý.

Hẹp thực quản có nguy hiểm không?

Hầu hết các trường hợp hẹp thực quản có triệu chứng đều cần nong thực quản để khắc phục sự cố. Nhiều bệnh nhân cần nhiều hơn một lần nong để giữ cho thực quản đủ rộng cho thức ăn đi qua.

Trong một số trường hợp hiếm hoi, tình trạng hẹp thực quản nghiêm trọng và không được điều trị có thể gây ra các vết thủng (vết rách nhỏ), có thể đe dọa tính mạng. Chính vì vậy, khi có triệu chứng bất thường với thực quản, bạn cần đến các cơ sở y tế ngay lập tức để tránh những tình trạng nghiêm trọng hơn xảy ra.