HÔ HẤP KÝ

Tổng quan

Hô hấp ký (spirometry) là một xét nghiệm phổ biến được sử dụng để đánh giá mức độ hoạt động của phổi bằng cách đo lượng không khí bạn hít vào, mức độ bạn thở ra và tốc độ thở ra.

Phép đo hô hấp ký được sử dụng để chẩn đoán bệnh hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) và các bệnh lý khác ảnh hưởng đến hô hấp. Phương pháp hô hấp ký cũng có thể được sử dụng định kỳ để theo dõi tình trạng phổi của bạn và kiểm tra xem liệu phương pháp điều trị bệnh phổi mãn tính có giúp cải thiện khả năng thở tốt hơn hay không.

Tại sao cần thực hiện

Bác sĩ có thể đề nghị xét nghiệm hô hấp ký nếu họ nghi ngờ các dấu hiệu hoặc triệu chứng của bạn có thể do bệnh phổi mãn tính gây ra, chẳng hạn như:

• Bệnh hen suyễn

• COPD

• Viêm phế quản mãn tính

• Khí phế thủng

• Xơ phổi

Nếu bạn đã được chẩn đoán mắc chứng rối loạn phổi mãn tính, phương pháp hô hấp ký có thể được sử dụng định kỳ để kiểm tra xem các loại thuốc của bạn đang đem lại hiệu quả tốt như thế nào và liệu các vấn đề về hô hấp của bạn có được kiểm soát hay không. Hô hấp ký có thể được chỉ định trước một cuộc phẫu thuật theo kế hoạch để kiểm tra xem chức năng phổi của bạn có đủ đáp ứng cho sự khắc nghiệt của một cuộc phẫu thuật hay không. Ngoài ra, hô hấp ký có thể được sử dụng để sàng lọc các rối loạn phổi liên quan đến nghề nghiệp.

Rủi ro

Hô hấp ký nói chung là một xét nghiệm an toàn. Bạn có thể cảm thấy khó thở hoặc chóng mặt trong giây lát sau khi thực hiện xét nghiệm.

Bởi vì xét nghiệm cần một số yêu cầu, nó không được thực hiện nếu bạn bị đau tim gần đây hoặc một số bệnh tim khác. Hiếm khi, xét nghiệm gây ra các vấn đề về hô hấp nghiêm trọng.

Bạn cần chuẩn bị như thế nào

Thực hiện theo hướng dẫn của bác sĩ về việc bạn có nên tránh sử dụng thuốc dạng hít hoặc các loại thuốc khác trước khi xét nghiệm hay không. Các lưu ý khác bao gồm:

• Mặc quần áo rộng rãi để không ảnh hưởng đến khả năng hít thở sâu của bạn.

• Tránh ăn một bữa lớn trước khi làm xét nghiệm, như vậy bạn sẽ dễ thở hơn.

Quá trình thực hiện

Xét nghiệm hô hấp ký yêu cầu bạn thở vào một ống gắn với một thiết bị gọi là phế dung kế. Trước khi bạn làm xét nghiệm, y tá, kỹ thuật viên hoặc bác sĩ sẽ hướng dẫn cụ thể cho bạn. Lắng nghe cẩn thận và đặt câu hỏi nếu có điều gì đó không rõ ràng. Làm xét nghiệm một cách chính xác là cần thiết để có kết quả đúng và có ý nghĩa.

Nói chung, bạn có thể gặp phải những điều sau đây trong quá trình xét nghiệm hô hấp ký:

• Bạn có thể được ngồi trong quá trình kiểm tra.

• Một chiếc kẹp sẽ được đặt trên mũi để giữ cho lỗ mũi của bạn đóng lại.

• Bạn sẽ hít thở sâu và thở ra hết sức có thể trong vài giây vào ống. Điều quan trọng là môi của bạn phải tạo ra hình dạng kín xung quanh ống để không khí không lọt ra ngoài.

• Bạn sẽ cần thực hiện bài kiểm tra ít nhất 3 lần để đảm bảo kết quả của bạn tương đối nhất quán. Nếu có quá nhiều khác biệt giữa 3 kết quả, bạn có thể cần phải lặp lại xét nghiệm một lần nữa. Giá trị cao nhất trong số 3 kết quả xét nghiệm gần nhau được sử dụng làm kết quả cuối cùng.

• Toàn bộ quá trình thường mất ít hơn 15 phút.

Bác sĩ có thể cho bạn dùng thuốc dạng hít để làm giãn phế quản sau khi xét nghiệm ban đầu. Bạn sẽ cần đợi 15 phút và sau đó thực hiện một số các phép đo khác. Sau đó, bác sĩ có thể so sánh kết quả của hai phép đo để xem liệu thuốc giãn phế quản có cải thiện luồng khí của bạn hay không.

Kết quả

Các phép đo hô hấp ký chính bao gồm:

• Dung tích sống gắng sức (FVC). Đây là lượng không khí lớn nhất mà bạn có thể thở ra sau khi hít vào sâu hết mức có thể. Chỉ số FVC thấp hơn bình thường cho thấy khả năng hô hấp bị hạn chế.

• Thể tích thở ra tối đa trong 1 giây sau khi hít vào hết sức (FEV-1). Đây là lượng không khí bạn có thể đẩy ra khỏi phổi trong một giây. Kết quả này giúp bác sĩ đánh giá mức độ nghiêm trọng của các vấn đề về hô hấp của bạn. Chỉ số FEV-1 thấp hơn cho thấy tình trạng tắc nghẽn đáng kể hơn.