HÓA TRỊ TRONG ĐIỀU TRỊ UNG THƯ VÚ

Tổng quan

Hóa trị điều trị ung thư vú sử dụng thuốc nhắm mục tiêu để tiêu diệt các tế bào ung thư vú. Những loại thuốc này thường được tiêm trực tiếp vào tĩnh mạch thông qua kim tiêm hoặc uống dưới dạng thuốc viên.

Hóa trị ung thư vú thường xuyên được sử dụng cùng với các phương pháp điều trị khác, chẳng hạn như phẫu thuật, xạ trị hoặc liệu pháp hormone. Hóa trị có thể được áp dụng để tăng cơ hội chữa khỏi bệnh, giảm nguy cơ ung thư quay trở lại, giảm bớt các triệu chứng do ung thư hoặc giúp những người bị ung thư sống lâu hơn với chất lượng cuộc sống tốt hơn.

Nếu ung thư đã tái phát hoặc lan rộng, hóa trị có thể kiểm soát tình trạng ung thư vú để giúp bạn sống lâu hơn. Hoặc nó có thể giúp giảm bớt các triệu chứng mà bệnh ung thư gây ra.

Hóa trị ung thư vú cũng có nguy cơ mắc phải các tác dụng phụ - một số tạm thời và nhẹ, một số khác nghiêm trọng hơn hoặc vĩnh viễn. Bác sĩ có thể giúp bạn quyết định liệu hóa trị ung thư vú có phải là một lựa chọn tốt cho bạn hay không.

Tại sao cần thực hiện

Hóa trị ung thư vú có thể được thực hiện trong những trường hợp sau:

Hóa trị sau phẫu thuật ung thư vú

Sau khi bạn phẫu thuật loại bỏ khối u ung thư vú, bác sĩ có thể đề nghị hóa trị để tiêu diệt các tế bào ung thư nào chưa được phát hiện và giảm nguy cơ ung thư tái phát. Đây được gọi là hóa trị bổ trợ.

Bác sĩ có thể đề nghị hóa trị bổ trợ nếu bạn có nguy cơ cao bị tái phát ung thư hoặc lây lan sang các bộ phận khác của cơ thể (di căn), ngay cả khi không có bằng chứng về ung thư sau khi phẫu thuật. Bạn có thể có nguy cơ di căn cao hơn nếu tế bào ung thư được tìm thấy trong các hạch bạch huyết gần vị trí bị ảnh hưởng.

Hóa trị trước khi phẫu thuật ung thư vú

Hóa trị đôi khi được thực hiện trước khi phẫu thuật (được gọi là liệu pháp bổ trợ hoặc hóa trị trước phẫu thuật) để giảm kích thước của các khối ung thư lớn. Điều này có thể:

• Cho phép bác sĩ phẫu thuật gia tăng cơ hội để loại bỏ hoàn toàn ung thư

• Cho phép bác sĩ phẫu thuật chỉ loại bỏ khối u ung thư thay vì toàn bộ vú

• Giảm mức độ bệnh trong các hạch bạch huyết, cho phép phẫu thuật hạch bạch huyết ít xâm lấn hơn

• Giảm khả năng ung thư tái phát

• Giúp bác sĩ của bạn biết tình trạng ung thư của bạn phản ứng tốt như thế nào với hóa trị liệu, giúp tiên lượng và lựa chọn thuốc hóa trị tốt nhất

Liệu pháp bổ trợ thường được sử dụng cho:

• Ung thư vú dạng viêm

• Ung thư vú dương tính với HER2

• Ung thư vú âm tính ba receptor

• Ung thư vú giai đoạn muộn

• Ung thư đã di căn đến các hạch bạch huyết

• Ung thư vú lan rộng

Hóa trị là phương pháp điều trị chính cho ung thư vú giai đoạn muộn

Nếu ung thư vú đã di căn đến các bộ phận khác của cơ thể và phẫu thuật không phải là một lựa chọn, thì hóa trị có thể được sử dụng làm phương pháp điều trị chính. Nó có thể được sử dụng kết hợp với liệu pháp nhắm mục tiêu.

Mục tiêu chính của hóa trị liệu cho bệnh ung thư vú giai đoạn muộn nói chung là cải thiện chất lượng và kéo dài tuổi thọ hơn là chữa khỏi bệnh.

Rủi ro

Thuốc hóa trị sẽ đi khắp cơ thể. Các tác dụng phụ phụ thuộc vào loại thuốc bạn nhận được và phản ứng của cơ thể với chúng. Các tác dụng phụ có thể trở nên tồi tệ hơn trong quá trình điều trị. Hầu hết các tác dụng phụ là tạm thời và giảm dần sau khi điều trị xong. Đôi khi tác dụng phụ của hóa trị có thể có kéo dài hoặc duy trì vĩnh viễn.

Tác dụng phụ ngắn hạn

Trong quá trình nhắm vào các tế bào ung thư đang phát triển nhanh, thuốc hóa trị cũng có thể làm tổn thương các tế bào khỏe mạnh phát triển nhanh khác, chẳng hạn như các tế bào trong nang tóc, tủy xương và đường tiêu hóa. Những tác dụng phụ này thường hết sau khi điều trị xong hoặc trong vòng một năm sau khi hoàn thành hóa trị. Trong một số trường hợp, chúng có thể tồn tại lâu dài.

Các tác dụng phụ ngắn hạn thường gặp bao gồm:

• Rụng tóc

• Mệt mỏi

• Ăn mất ngon

• Buồn nôn và nôn mửa

• Táo bón hoặc tiêu chảy

• Lở miệng

• Thay đổi ở da và móng

• Tăng nguy cơ mắc phải nhiễm trùng (do ít tế bào bạch cầu giúp chống lại nhiễm trùng)

• Tổn thương dây thần kinh (bệnh thần kinh)

• Các vấn đề với chức năng nhận thức ảnh hưởng đến trí nhớ và sự tập trung, còn được gọi là não hóa trị

Tác dụng phụ lâu dài

Một số loại thuốc hóa trị cho bệnh ung thư vú có thể gây ra các tác dụng phụ lâu dài, bao gồm:

• Vô sinh. Một tác dụng phụ có thể tồn tại vĩnh viễn là vô sinh. Một số loại thuốc điều trị ung thư làm tổn thương buồng trứng. Điều này có thể gây ra các triệu chứng mãn kinh, chẳng hạn như bốc hỏa và khô âm đạo. Kinh nguyệt có thể trở nên không đều hoặc ngừng lại (vô kinh). Nếu quá trình rụng trứng không còn, thì việc mang thai sẽ không thể xảy ra.

Tùy thuộc vào độ tuổi của bạn, hóa trị có thể gây mãn kinh sớm vĩnh viễn. Thảo luận với bác sĩ về nguy cơ mãn kinh vĩnh viễn và hậu quả của nó.

Nếu bạn vẫn tiếp tục hành kinh, bạn vẫn có thể mang thai, ngay cả khi đang điều trị hoặc sau khi điều trị xong. Nhưng vì hóa trị liệu có thể gây nguy hiểm cho thai nhi, hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn về các phương pháp tránh thai phù hợp trước khi bắt đầu điều trị.

• Loãng xương. Phụ nữ mãn kinh sớm do hóa trị có thể có nguy cơ cao hơn mắc bệnh loãng xương. Thông thường, những đối tượng này nên kiểm tra mật độ xương định kỳ và có thể áp dụng các phương pháp điều trị để ngăn ngừa mất xương.

• Tổn thương tim. Hóa trị có một nguy cơ nhỏ làm suy yếu cơ tim và gây ra các vấn đề về tim khác. Một số loại thuốc hóa trị có liên quan đến gia tăng nguy cơ mắc các bệnh lý về tim trong tương lai.

• Bệnh bạch cầu. Hiếm khi, hóa trị liệu ung thư vú có thể gây ra ung thư thứ phát, chẳng hạn như ung thư tế bào máu (bệnh bạch cầu), vài năm sau khi kết thúc quá trình hóa trị.

Các tác dụng phụ khác

Cảm giác sợ hãi, buồn bã và bị cô lập có thể là các tác dụng phụ về thể chất của hóa trị, cả trong và sau khi điều trị. Trong quá trình hóa trị, bạn thường xuyên được tiếp xúc và sự hỗ trợ từ các bác sĩ chuyên khoa ung thư cũng như y tá. Mọi người đều làm việc hướng tới cùng một mục tiêu - hoàn thành việc điều trị với kết quả tốt nhất có thể. Khi kết thúc, bạn có thể cảm thấy như thể chỉ có một mình, không có ai giúp bạn trở lại cuộc sống bình thường hoặc đối mặt với nỗi lo tái phát ung thư vú.

Cân nhắc nói chuyện với một chuyên gia sức khỏe tâm thần hoặc một chuyên gia chăm sóc sức khỏe khác, những người làm việc với bệnh nhân ung thư. Cũng có thể hữu ích khi nói chuyện với một người từng ở trong hoàn cảnh tương tự. Kết nối với những người khác thông qua đường dây nóng, nhóm hỗ trợ trong cộng đồng trực tuyến dành cho những người đã điều trị ung thư.

Bạn cần chuẩn bị những gì?

Đánh giá lợi ích tiềm năng của hóa trị liệu

Khi quyết định liệu hóa trị có phù hợp với bạn hay không, bác sĩ sẽ cân nhắc:

• Kích thước và giai đoạn ung thư. Khối u ung thư lớn hơn và ung thư giai đoạn muộn có nhiều khả năng tái phát hơn và có thể được hưởng lợi từ hóa trị.

• Hạch bạch huyết. Nếu ung thư vú của bạn đã di căn đến các hạch bạch huyết, bác sĩ có thể đề nghị hóa trị.

• Tuổi tác. Ung thư vú xảy ra ở độ tuổi trẻ hơn có thể nghiêm trọng hơn ung thư tiến triển sau này. Vì vậy, các bác sĩ có thể khuyến nghị những người trẻ bị ung thư vú nên hóa trị.

• Các phương pháp điều trị trước đây. Nếu bạn đã từng hóa trị trước đó, bác sĩ sẽ cân nhắc điều này khi lên kế hoạch điều trị cho bạn.

• Sức khỏe chung của bạn và các tình trạng y tế khác. Sức khỏe tổng thể của bạn có thể ảnh hưởng đến khả năng chịu đựng các tác dụng phụ của hóa trị liệu. Một số vấn đề sức khỏe nhất định, chẳng hạn như bệnh tim hoặc tiểu đường, có thể ảnh hưởng đến loại thuốc được lựa chọn cho quá trình hóa trị.

• Tình trạng thụ thể hormone. Nếu các tế bào ung thư của bạn có các thụ thể hormone estrogen và progesterone, bác sĩ có thể đề nghị liệu pháp hormone ngoài hóa trị.

• Trạng thái HER2. Nếu ung thư vú của bạn tạo ra quá nhiều protein tăng trưởng được gọi là HER2, bác sĩ có thể đề nghị hóa trị và các loại thuốc nhắm mục tiêu cụ thể đến loại protein này.

• Di truyền. Đối với một số loại ung thư vú như ung thư vú dương tính với thụ thể hormone, bác sĩ có thể xét nghiệm tế bào ung thư để tìm hiểu thêm về \ di truyền của chúng.

Các xét nghiệm mô tả biểu hiện gen, chẳng hạn như Oncotype DX, EndoPredict và MammaPrint, có thể giúp dự đoán nguy cơ tái phát và gợi ý cho bác sĩ về cách các tế bào ung thư phản ứng với hóa trị. Nếu không rõ liệu bạn có được lợi từ hóa trị hay không, các xét nghiệm này có thể hữu ích. Nhưng chúng không hữu ích cho tất cả mọi người và chỉ được sử dụng trong một số trường hợp nhất định.

• Lựa chọn của bạn. Nói chuyện với bác sĩ của bạn về lựa chọn của bạn. Những điều này có thể được xem xét, đặc biệt khi có nhiều lựa chọn cho liệu pháp điều trị.

Thực hiện các bước để cải thiện sức khỏe tổng thể của bạn

Thực hiện lối sống lành mạnh trước khi điều trị ung thư để bạn cảm thấy mạnh mẽ khi bắt đầu điều trị. Tiếp tục duy trì lối sống lành mạnh trong quá trình điều trị có thể giúp giảm thiểu tác dụng phụ.

Bác sĩ có thể khuyên bạn:

• Nghỉ ngơi nhiều.

• Hãy năng động và dành thời gian để tập thể dục.

• Có một chế độ ăn uống cân bằng giàu trái cây, rau và ngũ cốc nguyên hạt.

• Giảm thiểu căng thẳng.

• Tránh nhiễm trùng, chẳng hạn như cảm lạnh thông thường và cúm. Nói chuyện với bác sĩ của bạn về các loại vắc xin được đề nghị, bao gồm cả vắc xin cúm hàng năm. Đồng thời tham gia vào các hoạt động để giảm nguy cơ nhiễm trùng khi đang hóa trị liệu, chẳng hạn như rửa tay hoặc sử dụng chất khử trùng tay trước khi ăn và sử dụng găng tay khi làm công việc ngoài sân.

• Hãy đến gặp nha sĩ để biết bất kỳ dấu hiệu nhiễm trùng nào trong răng hoặc nướu của bạn.

• Tiến hành các xét nghiệm máu để kiểm tra chức năng gan và thận của bạn và các xét nghiệm để kiểm tra chức năng tim của bạn. Nếu các vấn đề xuất hiện, bác sĩ có thể trì hoãn việc điều trị của bạn hoặc chọn một loại thuốc hóa trị và liều lượng an toàn hơn.

Lập kế hoạch trước đối phó với các tác dụng phụ

Hỏi bác sĩ của bạn những tác dụng phụ mà bạn có thể gặp phải trong và sau khi hóa trị. Nếu bạn biết những gì sẽ phải đối mặt, bạn có thể chuẩn bị kỹ càng hơn. Ví dụ, nếu việc điều trị bằng hóa chất của bạn sẽ gây vô sinh, bạn có thể muốn lưu trữ tinh trùng, trứng đã thụ tinh (phôi) hoặc trứng để sử dụng trong tương lai. Nếu hóa trị liệu gây rụng tóc, hãy cân nhắc việc đội tóc giả, hoặc nói chuyện với bác sĩ về các biện pháp có thể ngăn ngừa rụng tóc.

Sắp xếp để được giúp đỡ tại nhà và tại nơi làm việc

Hầu hết mọi người có thể tiếp tục làm việc và thực hiện các hoạt động thông thường của họ trong quá trình điều trị hóa trị. Bác sĩ có thể cung cấp cho bạn thông tin về mức độ ảnh hưởng của hóa trị liệu đến các hoạt động thường ngày của bạn, nhưng rất khó để dự đoán bạn sẽ cảm thấy như thế nào.

Chuẩn bị bằng cách xin nghỉ làm hoặc có sự giúp đỡ ở nhà trong vài ngày đầu khi điều trị. Nếu bạn ở trong bệnh viện trong thời gian điều trị hóa trị, hãy sắp xếp để nghỉ làm và tìm một người nào đó để đảm nhận các trách nhiệm hàng ngày của bạn ở nhà.

Nói với bác sĩ của bạn về bất kỳ loại thuốc hoặc chất bổ sung nào bạn đang dùng

Thuốc hoặc chất bổ sung bạn đang dùng, bao gồm bất kỳ chất bổ sung thảo dược, vitamin hoặc thuốc mua tự do, có thể ảnh hưởng đến tác dụng của các loại thuốc hóa trị. Bác sĩ của bạn có thể đề xuất các loại thuốc thay thế hoặc khuyên bạn không dùng thuốc, chất bổ sung trong một khoảng thời gian trước hoặc sau một đợt hóa trị.

Ngày điều trị

Bác sĩ hoặc y tá sẽ cho bạn biết những gì bạn có và không thể ăn hoặc uống vào ngày hóa trị liệu của bạn. Đi cùng một thành viên trong gia đình hoặc bạn bè đến buổi điều trị để được hỗ trợ và đồng hành.

Quá trình thực hiện

Thời gian và tần suất của các đợt hóa trị

Hóa trị ung thư vú được thực hiện theo chu kỳ. Chu kỳ hóa trị có thể thay đổi từ một lần một tuần đến một lần ba tuần. Mỗi đợt điều trị sẽ theo sau bởi một khoảng thời gian phục hồi.

Thông thường, nếu bạn bị ung thư vú giai đoạn đầu, bạn sẽ trải qua các đợt điều trị hóa trị từ ba đến sáu tháng, nhưng bác sĩ sẽ điều chỉnh thời gian cho phù hợp với tình trạng của bạn. Nếu bạn bị ung thư vú giai đoạn cuối, việc điều trị có thể tiếp tục sau sáu tháng.

Nếu bạn bị ung thư vú giai đoạn đầu và bạn cũng được lên lịch xạ trị, điều này thường xảy ra sau khi hóa trị.

Kết hợp thuốc

Có nhiều loại thuốc hóa trị trong điều trị. Bởi vì tình trạng mỗi người là khác nhau, bác sĩ sẽ điều chỉnh loại và liều lượng thuốc (phác đồ) - thường là sự kết hợp của hai hoặc ba loại thuốc hóa trị - phù hợp với loại ung thư vú và tiền sử bệnh của bạn.

Nơi điều trị hóa trị

Các buổi hóa trị liệu ung thư vú có thể diễn ra tại văn phòng bác sĩ của bạn, tại đơn vị ngoại trú trong bệnh viện hoặc phòng khám hoặc tại nhà.

Hóa trị được diễn ra như thế nào

Thuốc hóa trị có thể được dùng theo nhiều cách khác nhau, bao gồm cả thuốc uống tại nhà. Thông thường, chúng được tiêm vào tĩnh mạch (IV). Điều này có thể được thực hiện thông qua:

• Kim và ống IV tại cánh tay hoặc cổ tay của bạn.

• Một ống thông được đặt vào ngực của bạn trước khi bắt đầu hóa trị. Ống thông này sẽ duy trì trong suốt thời gian bạn điều trị hóa trị và không cần phải tìm tĩnh mạch phù hợp tại mỗi phiên điều trị.

Một buổi hóa trị điển hình

Không phải tất cả các phiên hóa trị đều giống nhau, nhưng một phiên có thể tuân theo thứ tự sau:

• Bạn được lấy mẫu máu để thực hiện xét nghiệm công thức máu và các xét nghiệm máu khác.

• Bạn gặp bác sĩ để xem xét kết quả xét nghiệm máu và đánh giá sức khỏe tổng thể.

• Bác sĩ của bạn chỉ định hóa trị.

• Bạn gặp thành viên của nhóm chăm sóc sức khỏe, người đang điều hành hóa trị liệu của bạn.

• Bạn được khám sức khỏe nhanh để kiểm tra nhiệt độ, mạch và huyết áp.

• Bạn được đặt ống thông IV.

• Bạn được sử dụng thuốc để ngăn ngừa các tác dụng phụ như buồn nôn, lo lắng hoặc viêm.

• Bạn bắt đầu được dùng thuốc hóa trị. Quá trình này có thể mất đến vài giờ.

Sau một đợt hóa trị

Sau một đợt hóa trị, bạn có thể:

• Rút ống thông IV.

• Kiểm tra các dấu hiệu sinh tồn

• Thông báo các tác dụng phụ với bác sĩ 

• Nhận đơn thuốc cho các loại thuốc bạn có thể dùng tại nhà để giúp giảm các tác dụng phụ.

• Được tư vấn về thực phẩm để ăn và uống.

• Nhận hướng dẫn về cách xử lý phù hợp cho các chất dịch trong cơ thể, chẳng hạn như nước tiểu, phân, chất nôn, tinh dịch và dịch tiết âm đạo, vì chúng có thể chứa một số loại thuốc hóa trị trong 48 giờ tới. Điều này có thể chỉ đơn giản là xả bồn cầu hai lần sau khi sử dụng.

Một số người cảm thấy ổn sau một đợt hóa trị và có thể quay trở lại lịch trình và hoạt động của họ. Những người khác có thể mắc phải tác dụng phụ nhanh hơn. Bạn có thể muốn sắp xếp để người thân chở bạn về nhà sau đó, ít nhất là trong vài buổi đầu tiên, cho đến khi bạn cảm thấy thoải mái.

Trong quá trình hóa trị liệu

Sau một vài lần điều trị hóa trị, bạn có thể dự đoán chính xác hơn khi nào bạn cảm thấy ổn và khi nào bạn có thể cần cắt giảm các hoạt động. Lên lịch hoặc ghi nhật ký có thể giúp bạn theo dõi phản ứng của mình với các đợt hóa trị và lập kế hoạch cho các công việc phù hợp.

Tuân theo kế hoạch điều trị một cách chặt chẽ là cách tốt nhất để đạt được nhiều hiệu quả tốt nhất từ ​​hóa trị. Nếu các tác dụng phụ trở nên quá khó chịu, hãy thảo luận với bác sĩ của bạn. Bác sĩ có thể điều chỉnh liều lượng hoặc loại thuốc hóa trị mà bạn đang sử dụng hoặc kê các loại thuốc khác để giảm một số triệu chứng như buồn nôn. Nếu số lượng tế bào bạch cầu trong máu của bạn giảm xuống, bác sĩ có thể ngừng liệu pháp hóa trị cho đến khi các tế bào bạch cầu của bạn trở lại mức bình thường.

Các kỹ thuật thư giãn như thiền và hít thở sâu có thể giúp giảm căng thẳng. Và tập thể dục đã được chứng minh là giúp cải thiện giấc ngủ, giảm bớt mệt mỏi do hóa trị. Đội tóc giả, đội mũ có thể giúp bạn đối phó với tình trạng rụng tóc.

Kết quả

Sau khi bạn hoàn thành đợt điều trị bằng hóa trị, bác sĩ sẽ hẹn tái khám để theo dõi các tác dụng phụ lâu dài và kiểm tra sự tái phát của ung thư. Hãy tái khám vài tháng một lần và sau đó cso thể ít hơn nếu bạn không gặp lại tình trạng ung thư.