HORMONE GIẢI PHÓNG GONADOTROPIN (GNRH)

TỔNG QUÁT

Hormone giải phóng gonadotropin (GnRH) là gì?

Mọi người đều tạo ra hormone giải phóng gonadotropin (GnRH). Khi bạn ở tuổi vị thành niên bắt đầu dậy thì, sự gia tăng của hormone này kích thích sản xuất hormone kích thích nang trứng (FSH) và hormone tạo hoàng thể (LH).

FSH và LH là gonadotropin. Gonadotropins rất cần thiết cho sức khỏe sinh sản của bạn. Chúng giúp các tuyến sinh dục của bạn trưởng thành và hoạt động. Tuyến sinh dục ở những người nữ giới (DFAB) là buồng trứng và ở những người nam giới (DMAB) là tinh hoàn.

Các tên khác của hormone giải phóng gonadotropin (GnRH) là gì?

Bác sĩ của bạn cũng có thể sử dụng các thuật ngữ này để chỉ hormone giải phóng gonadotropin:

• GnRH.

• Luliberin.

• Hormone giải phóng hormone luteinizing (LHRH).

CHỨC NĂNG

Chức năng của GnRH ở nữ là gì?

Trong hệ thống sinh sản nữ giới, GnRH gián tiếp kích thích cơ thể sản xuất estrogen và progesterone. Đây là những hormone sinh dục nữ chủ yếu đóng vai trò quan trọng trong quá trình rụng trứng và thụ thai (khả năng mang thai của bạn).

Vào giữa chu kỳ kinh nguyệt của bạn:

• Cơ thể bạn tiết ra nồng độ estradiol cao hơn. Đây là một loại estrogen làm tăng sản xuất GnRH.

• Sự gia tăng GnRH làm giảm hormone kích thích nang trứng và tăng hormone tạo hoàng thể.

• Những thay đổi này làm cho buồng trứng giải phóng trứng (rụng trứng).

Chức năng của GnRH ở nam là gì?

Trong hệ thống sinh sản nam giới, GnRH kích thích sản xuất:

• Luteinizing hormone, ảnh hưởng đến lượng testosterone và androgen (hormone sinh dục nam) mà cơ thể bạn tạo ra.

• Kích noãn bào tố, ảnh hưởng đến quá trình sản xuất tinh trùng.

GIẢI PHẪU HỌC

Làm thế nào để cơ thể bạn tạo ra GnRH?

Hệ thống nội tiết của bạn chịu trách nhiệm sản xuất GnRH. Tế bào thần kinh trong tuyến dưới đồi của não tạo ra và giải phóng GnRH vào mạch máu của bạn. Sau đó, hormone này sẽ di chuyển đến tuyến yên ở đáy não của bạn. GnRH kích thích tuyến yên của bạn tạo ra và giải phóng hormone kích thích nang trứng và hormone tạo hoàng thể.

Điều gì ảnh hưởng đến nồng độ hormone giải phóng gonadotropin?

Nồng độ GnRH tự nhiên ở trẻ em thấp và tăng lên trong tuổi dậy thì. Sau đó, testosterone, estrogen và progesterone sẽ kiểm soát mức GnRH. Cơ thể bạn tạo ra ít GnRH hơn khi mức độ hormone sinh dục của bạn cao. Nó tạo ra nhiều GnRH hơn khi hormone sinh dục thấp. Một ngoại lệ là trong thời kỳ rụng trứng khi cơ thể phụ nữ tạo ra nhiều GnRH và estradiol hơn.

TÌNH TRẠNG VÀ RỐI LOẠN

Điều gì xảy ra nếu mức GnRH quá cao?

Trường hợp sản xuất thừa GnRH là rất hiếm. Sự tăng cao có thể làm tăng nguy cơ mắc u tuyến yên. Những khối u không phải ung thư (lành tính) này có thể khiến cơ thể bạn tạo ra quá nhiều hormone kích thích nang trứng và hormone tạo hoàng thể. Kết quả là, cơ thể bạn có thể tạo ra quá nhiều estrogen hoặc testosterone. Ở trẻ em, nồng độ GnRH cao có thể gây dậy thì sớm.

Điều gì xảy ra nếu mức GnRH quá thấp?

Các tình trạng liên quan đến mức GnRH thấp ở phụ nữ bao gồm:

• Kinh nguyệt bất thường hoặc vô kinh (trễ kinh).

• Sự rụng trứng (không rụng trứng).

• Chậm phát triển sinh dục và dậy thì.

• Vô sinh nữ.

• Ham muốn tình dục thấp (thiểu năng sinh dục).

Các tình trạng liên quan đến mức GnRH thấp ở nam giới bao gồm:

• Chậm phát triển sinh dục và dậy thì.

• Ham muốn tình dục thấp (thiểu năng sinh dục).

• Vô sinh nam, số lượng tinh trùng thấp hoặc azoospermia (không có tinh trùng khi xuất tinh).

• Rối loạn tinh hoàn như hội chứng Kallman.

Nồng độ hormone giải phóng gonadotropin được đo như thế nào?

Xét nghiệm máu có thể đo nồng độ hormone kích thích nang trứng và hormone tạo hoàng thể. Điều này yêu cầu thủ thuật lấy máu đơn giản. Bạn không cần phải nhịn ăn trước khi làm xét nghiệm máu này. Tuy nhiên, những người đang có kinh nguyệt có thể cần phải xét nghiệm máu trong một thời gian nhất định của chu kỳ kinh nguyệt (kỳ kinh) của họ.

Xét nghiệm GnRH có thể giúp xác định cơ thể đang sản xuất GnRH cao hay thấp. Trong quá trình xét nghiệm này:

• Bác sĩ của bạn sẽ lấy mẫu máu.

• Bạn sẽ được tiêm chất chủ vận GnRH hoặc GnRH sản xuất trong phòng thí nghiệm.

• Bác sĩ của bạn lấy một số mẫu máu cách nhau 15 – 30 phút trong 2 giờ.

• Bạn về nhà và quay lại sau 24 giờ để lấy máu lần cuối.

• Phòng thí nghiệm sẽ xét nghiệm mẫu máu để tìm xác định nồng độ hormone kích thích nang trứng, hormone tạo hoàng thể và hormone sinh dục.

Kết quả xét nghiệm bất thường nghĩa là gì?

Kết quả trên mức bình thường cho thấy trẻ dậy thì sớm.

CHĂM SÓC

Làm thế nào để có thể giữ cho hệ thống nội tiết của tôi khỏe mạnh?

Những hành động sau có thể giữ cho hệ thống nội tiết của bạn khỏe mạnh và hoạt động tốt:

• Hoạt động thể chất hầu hết các ngày trong tuần.

• Ngủ đủ giấc.

• Duy trì cân nặng hợp lý bằng cách có một chế độ ăn uống cân bằng, ít chất béo và cholesterol.

• Tìm kiếm sự giúp đỡ để bỏ thuốc lá và các sản phẩm từ thuốc lá (nicotine có thể có tác động tiêu cực đến hệ thống nội tiết và nồng độ hormone của bạn).

• Dùng thuốc (nếu cần) để quản lý các rối loạn nội tiết như bệnh tiểu đường và bệnh tuyến giáp.

CÁC CÂU HỎI THƯỜNG GẶP

Thuốc chủ vận hormone giải phóng gonadotropin là gì?

Thuốc GnRH có thể ngăn tuyến yên tạo ra các hormone kích thích sản xuất hormone sinh dục.

Các loại thuốc này bao gồm:

• Chất chủ vận GnRH (còn được gọi là chất tương tự GnRH), kích hoạt tuyến yên của bạn để tạo ra nhiều hormone hoàng thể hóa và FSH. Theo thời gian, cơ thể sẽ ngừng sản xuất cả hai loại hormone. Điều này làm ngừng sản xuất hormone sinh dục.

• Thuốc đối kháng GnRH, ngăn cản tuyến yên của bạn phản ứng với GnRH. Kết quả là, cơ thể không tạo ra hormone hoàng thể hóa hoặc hormone sinh dục.

Sử dụng thuốc GnRH để điều trị tình trạng nào?

Các bác sĩ sử dụng thuốc GnRH để điều trị ung thư tuyến tiền liệt ở những người nam giới, cũng như các tình trạng này ở những người nữ giới:

• Ung thư vú.

• Lạc nội mạc tử cung.

• Vô sinh nữ.

• Chảy máu kinh nguyệt nhiều (rong kinh).

• Rối loạn tâm thần tiền kinh nguyệt (PMDD).

• U xơ tử cung.

LƯU Ý

Cơ thể bạn sản xuất hormone giải phóng gonadotropin (GnRH) ảnh hưởng đến mức độ hormone sinh dục, ham muốn tình dục và khả năng sinh sản của bạn. Ở trẻ em, quá nhiều GnRH có thể gây dậy thì sớm, trong khi quá ít hormone có thể làm chậm quá trình dậy thì. Bạn cần GnRH để tạo ra hormone kích thích nang trứng và hormone tạo hoàng thể. Các hormone này (gonadotropins) kích thích sản xuất testosterone, estrogen và progesterone. Các bác sĩ cũng sử dụng thuốc GnRH để điều trị một số bệnh ung thư và các tình trạng khác.