SẸO CHÀM: NGUYÊN NHÂN, ĐIỀU TRỊ VÀ CÁC CÁCH PHÒNG NGỪA

Điều gì gây ra sẹo chàm?

Hơn 30 triệu người Mỹ mắc bệnh chàm và các triệu chứng có thể khác nhau rất nhiều. Bạn có thể có ít triệu chứng và không có tác động kéo dài hoặc các triệu chứng nghiêm trọng hơn với những thay đổi lâu dài trên da. Sẹo chàm thường là kết quả của:

• thay đổi sắc tố sau khi bùng phát bệnh chàm

• tác động hoặc gãi vào da có thể dẫn đến vết thương hở và có thể bị nhiễm trùng

Những thay đổi này trên da của bạn có thể tồn tại rất lâu sau khi bùng phát, nhưng trong hầu hết các trường hợp, cuối cùng chúng sẽ biến mất. Lớp da bên ngoài của chúng ta , hoặc lớp biểu bì, thường có thể tự hồi phục hoàn toàn. Các vết sẹo vĩnh viễn có thể hình thành nếu những thay đổi xảy ra bên dưới lớp biểu bì, nhưng điều này khó gặp phải.

Sắc tố da

Màu da của bạn có thể ảnh hưởng đến các triệu và bất kỳ vết sẹo nào còn sót lại. Có thể dễ dàng phát hiện và chẩn đoán bệnh chàm ở vùng da sáng hơn, giúp thực hiện các biện pháp điều trị sớm hơn. Các triệu chứng của bệnh chàm trên da sẫm màu có thể mất nhiều thời gian hơn để nhận ra. Các đợt bùng phát bệnh chàm hoạt động có thể trầm trọng hơn theo thời gian và dẫn đến các triệu chứng nghiêm trọng hơn. Có thể mất một thời gian để các triệu chứng của bạn giảm bớt và sắc tố da trở lại trạng thái ban đầu.

Chu kỳ ngứa-gãi

Những người bị bệnh chàm có xu hướng ngứa nhiều hơn những người khác. Ngứa dẫn đến gãi, khiến da phản ứng thêm và các triệu chứng bệnh chàm trở nên tồi tệ hơn. Điều này dẫn đến tình trạng ngứa nhiều hơn, một trình tự được gọi là chu kỳ ngứa-gãi, theo một nghiên cứu năm 2019. Nếu da của bạn bị thương do gãi nhiều lần, nó có thể dẫn đến thay đổi sắc tố hoặc để lại sẹo. Vùng da hở có thể cho phép vi khuẩn không mong muốn xâm nhập vào cơ thể chúng ta. Điều này dẫn đến nhiễm trùng cần điều trị bằng kháng sinh. Bạn có thể dễ bị sẹo do da bị nhiễm trùng mất quá nhiều thời gian để hồi phục.

Corticoid

Bạn cũng có thể phát triển các mảng sáng hơn trên da nếu sử dụng corticosteroid tại chỗ quá lâu. Những mảng sáng này có xu hướng dễ nhận thấy hơn trên các tông màu da tối hơn. Những vùng này sẽ biến mất ngay sau khi bạn ngừng sử dụng steroid tại chỗ.

Sẹo chàm trông như thế nào?

Sẹo chàm thường là những thay đổi tạm thời về màu sắc hoặc kết cấu của da kéo dài sau đợt bùng phát. Dưới đây là một số nguyên nhân mà sẹo chàm có thể xuất hiện.

Tăng sắc tố sau viêm

Tình trạng viêm do chàm trông khác nhau tùy thuộc vào màu da của bạn:

• Có thể có màu hồng hoặc đỏ nếu bạn có nước da sáng hơn.

• Có thể có màu nâu, tím hoặc xám nếu bạn có nước da sẫm màu hơn.

Những thay đổi trên da này có thể kéo dài hàng tháng sau khi cơn bùng phát. Chúng rõ ràng hơn trên làn da sẫm màu hơn.

Liken hóa (Lichenification)

Da của bạn cũng có thể bị đổi màu nếu bệnh chàm tiến triển thành tình trạng liken hóa, đó là khi da của bạn trở nên dày và thô ráp. Điều này có thể xảy ra ở những vị trí mà bạn chà xát hoặc gãi nhiều. Liken hóa cũng làm cho da của bạn có nhiều sắc tố hơn. Tình trạng này có thể khiến xuất hiện màu hồng đậm trên da sáng và xám trên da sẫm màu.

Giảm sắc tố sau viêm

Giảm sắc tố là ngược lại với tăng sắc tố. Thay vì làn da của bạn sẫm màu hơn sau khi bùng phát, nó trông sáng hơn cho đến khi nó được hồi phục hoàn toàn.

Vảy phấn trắng (Pityriasis alba)

Theo một nghiên cứu năm 2021, vảy phấn trắng là một tình trạng giảm sắc tố thường thấy ở trẻ em và thanh thiếu niên có da khô hoặc chàm. Nó xuất hiện dưới dạng các mảng hình bầu dục, có vảy, dễ nhận thấy hơn ở những người có tông màu da sẫm hơn hoặc sau khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Các mảng sẽ không thay đổi màu sắc ngay cả khi phần da còn lại của bạn sẫm màu.

Sẹo phì đại và sẹo lồi

Nếu vết xước gây ra vết cắt trên da, nó có thể để lại sẹo sẫm màu và nổi lên. Đây có thể là sẹo phì đại hoặc sẹo lồi, tùy thuộc vào kích thước của chúng. Chúng có thể cực kỳ ngứa và có thể cần các phương pháp điều trị y tế. Sẹo phì đại có xu hướng ở dạng vết thương. Sẹo lồi phát triển lớn hơn so với vết thương ban đầu. Chúng cũng thường sẫm màu hơn. Những vết sẹo này phổ biến hơn ở những người có làn da sẫm màu. Người Mỹ gốc Phi có nhiều khả năng phát triển sẹo lồi hơn người Mỹ da trắng từ 5 đến 16 lần.

Sẹo chàm có biến mất không?

Hầu hết các vết sẹo chàm tự khỏi theo thời gian. Sự đổi màu da thường là tạm thời và mờ dần trong vài tháng. Làn da của bạn có thể trông khác đi sau khi tình trạng viêm giảm đi. Bạn có thể trải qua thời gian đổi màu da lâu hơn nếu bạn có làn da sẫm màu hơn. Những vết sẹo trên da bị rách do ngứa hoặc cọ xát có thể mất nhiều thời gian hơn để hồi phục và có thể để lại sẹo lâu dài.

Làm thế nào điều trị sẹo chàm?

Điều quan trọng nhất bạn có thể làm đối với sẹo chàm là kiểm soát các đợt bùng phát. Tác động lâu dài của bệnh chàm sẽ giảm nếu bạn xử lý các triệu chứng khi chúng xuất hiện. Để quản lý các triệu chứng:

• Biết các yếu tố kích hoạt tình trạng bệnh và tránh mọi chất kích thích hoặc chất gây dị ứng đã biết.

• Giữ cho làn da của bạn sạch sẽ.

• Giữ ẩm cho làn da của bạn ngay sau khi tắm và thoa thêm lớp phủ suốt cả ngày nếu cần.

• Uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ.

• Tránh sử dụng nước hoa hoặc các sản phẩm bôi gây kích ứng da của bạn.

• Hãy thử các biện pháp khắc phục tại nhà để giảm ngứa và viêm, chẳng hạn như tắm bột yến mạch, lô hội và bơ hạt mỡ.

• Hãy đến gặp bác sĩ để được điều trị kịp thời nếu bạn nghi ngờ da mình bị nhiễm trùng.

• Thực hiện liệu pháp ánh sáng tử ngoại nếu bác sĩ đề nghị.

Nói chuyện với bác sĩ về việc ngừng sử dụng corticosteroid tại chỗ nếu bạn lo lắng về sự đổi màu da tại các vùng được điều trị. Để bệnh chàm kéo dài hoặc sống chung với sẹo có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn. Hãy chắc chắn rằng bạn nói chuyện với bác sĩ về những lo lắng liên quan đến tình trạng của bạn và tìm kiếm sự hỗ trợ về sức khỏe tâm thần nếu cần. Bác sĩ của bạn có thể đề nghị một phương pháp điều trị cụ thể để giảm sẹo nghiêm trọng hoặc thay đổi sắc tố trên da của bạn.

Tôi có thể ngăn ngừa sẹo chàm không?

Kiểm soát các triệu chứng chàm là chìa khóa để ngăn ngừa sẹo. Bạn nên đi khám bác sĩ nếu nhận thấy các triệu chứng của mình trở nên tồi tệ hơn. Bệnh chàm có thể bùng phát nếu bạn:

• stress

• ở trong môi trường lạnh, nóng hoặc khô

• mặc quần áo giặt với các chất tẩy rửa khó chịu

• bỏ qua việc chăm sóc da hàng ngày

• tiếp xúc với các tác nhân hoặc chất gây dị ứng

Bạn cũng nên tránh gãi da để giảm khả năng phát triển các vết sẹo liên quan đến bệnh chàm. Cắt móng tay ngắn để tránh việc giã có thể làm rách da.

Lời kết

Bệnh chàm có thể dẫn đến những thay đổi kéo dài trên làn da của chúng ta. Bạn có thể nhận thấy những thay đổi về màu da của mình trong một thời gian sau khi các triệu chứng khác biến mất. Các vết sẹo có thể phát triển khi việc gãi làm rách da hoặc nếu bạn bị nhiễm trùng do vi khuẩn. Trong nhiều trường hợp, những vết sẹo này sẽ mờ dần theo thời gian. Điều quan trọng là phải kiểm soát các triệu chứng bệnh chàm để tránh gặp phải những thay đổi đối với làn da của bạn. Trao đổi với bác sĩ về cách kiểm soát bệnh chàm hoặc nếu bạn lo lắng về khả năng để lại sẹo.