THĂM KHÁM MẮT

Tổng quan

Khám mắt là quy trình bao gồm một loạt các xét nghiệm để đánh giá thị lực của bạn và kiểm tra các bệnh về mắt. Bác sĩ nhãn khoa có khả thể sử dụng nhiều dụng cụ khác nhau, chiếu đèn sáng vào mắt bạn và yêu cầu bạn nhìn qua một loạt thấu kính. Mỗi bài kiểm tra trong khi khám mắt đánh giá một khía cạnh khác nhau của thị lực hoặc sức khỏe mắt của bạn.

Tại sao cần thực hiện

Khám mắt giúp phát hiện các vấn đề về mắt ở giai đoạn sớm nhất - khi chúng dễ điều trị nhất. Khám mắt thường xuyên giúp bác sĩ nhãn khoa có cơ hội giúp bạn điều chỉnh hoặc thích ứng với những thay đổi về thị lực và cung cấp cho bạn các mẹo chăm sóc mắt. Và khám mắt có thể cung cấp manh mối về sức khỏe tổng thể của bạn.

Khi nào nên đi khám mắt

Một số tình trạng có thể giúp xác định tần suất bạn cần đi khám mắt, bao gồm tuổi tác, sức khỏe và nguy cơ mắc phải các vấn đề về mắt. Các nguyên tắc chung như sau:

Trẻ em từ 3 tuổi trở xuống

Bác sĩ nhi khoa của con bạn có thể sẽ kiểm tra mắt trẻ để mắt có thể phát triển khỏe mạnh và tìm các vấn đề ở mắt phổ biến nhất - mắt lười, mắt lé hoặc mắt lệch. Các thủ thuật khám mắt toàn diện hơn trong độ tuổi từ 3 đến 5 sẽ giúp xác định các vấn đề về thị lực.

Trẻ em và thanh thiếu niên trong độ tuổi đi học

Kiểm tra thị lực của con bạn trước khi trẻ đi học mẫu giáo. Bác sĩ có thể đề nghị về tần suất nên đi khám mắt sau đó như thế nào.

Người lớn

Nói chung, nếu bạn khỏe mạnh và không có các triệu chứng về vấn đề thị lực, Học viện Nhãn khoa Hoa Kỳ khuyên bạn nên thực hiện thăm khám mắt toàn bộ ở tuổi 40, khi một số thay đổi về thị lực và các bệnh về mắt có khả năng xuất hiện. Dựa trên kết quả kiểm tra của bạn, bác sĩ nhãn khoa có thể đề nghị về tần suất bạn nên khám mắt trong tương lai.

Nếu bạn từ 60 tuổi trở lên, hãy kiểm tra mắt mỗi 1 hoặc 2 năm.

Kiểm tra mắt thường xuyên hơn nếu bạn:

• Đeo kính hoặc kính áp tròng

• Có tiền sử gia đình mắc bệnh về mắt hoặc mất thị lực

• Mắc bệnh mãn tính khiến bạn có nguy cơ mắc bệnh mắt cao hơn, chẳng hạn như bệnh tiểu đường

• Dùng thuốc có tác dụng phụ nghiêm trọng trên mắt

Bạn cần chuẩn bị như thế nào

Có ba loại bác sĩ chuyên khoa mắt. Bác sĩ chuyên khoa nào bạn lựa chọn có thể phụ thuộc vào vấn đề sở thích hoặc vào bản chất của vấn đề đang mắc phải ở mắt của bạn.

• Bác sĩ nhãn khoa. Các bác sĩ y tế này cung cấp dịch vụ chăm sóc mắt đầy đủ, chẳng hạn như thực hiện khám mắt toàn diện, kê đơn kính điều chỉnh mắt, chẩn đoán và điều trị các bệnh mắt phức tạp và thực hiện phẫu thuật mắt.

• Bác sĩ đo thị lực. Các bác sĩ này cung cấp nhiều dịch vụ tương tự như bác sĩ nhãn khoa, chẳng hạn như thực hiện khám mắt toàn diện, đánh giá thị lực của bạn, kê đơn kính điều chỉnh mắt, chẩn đoán các rối loạn mắt thường gặp và điều trị các bệnh về mắt bằng cách lựa chọn sử dụng bằng thuốc. Nếu bạn có vấn đề phức tạp về mắt hoặc cần phẫu thuật, bác sĩ đo thị lực có thể giới thiệu bạn đến gặp bác sĩ nhãn khoa.

• Bác sĩ cắt kính. Họ kê đơn kính mắt, bao gồm thiết kế, lắp ráp và bán chúng. Một số bác sĩ nhãn khoa cũng bán kính áp tròng. Bác sĩ nhãn khoa không cung cấp dịch vụ đánh giá sức khỏe của mắt.

Mang theo kính mắt theo toa của bạn

Nếu bạn đeo kính áp tròng hoặc kính cận, hãy mang chúng đến cuộc hẹn. Việc đó sẽ giúp bác sĩ nhãn khoa của bạn sẽ đưa ra đơn thuốc tốt nhất cho bạn.

Các lưu ý khác

Mang kính râm sau khi khám mắt. Nếu mắt bạn bị giãn ra trong khi thăm khám, ánh sáng mặt trời hoặc các ánh sáng chói khác có thể gây khó chịu hoặc mờ mắt. Ngoài ra, hãy cân nhắc việc nhờ người khác chở bạn về nhà.

Quá trình thực hiện

Trước khi thăm khám

Nếu bạn được thăm khám với một bác sĩ nhãn khoa mới hoặc nếu bạn đang khám mắt lần đầu tiên, bạn sẽ nhận được các câu hỏi về thị lực và tiền sử sức khỏe chung của mình. Câu trả lời của bạn giúp bác sĩ nhãn khoa hiểu được nguy cơ mắc bệnh về mắt và các vấn đề về thị lực của bạn. Các câu hỏi có thể bao gồm:

• Bạn đang gặp vấn đề về mắt?

• Bạn đã từng có vấn đề về mắt trong quá khứ?

• Bạn có đeo kính mắt hoặc kính áp tròng không? Nếu có, bạn có hài lòng với chúng không?

• Bạn đã có những vấn đề sức khỏe nào trong những năm gần đây?

• Bạn có bị sinh non không?

• Bạn đang dùng thuốc gì?

• Bạn có bị dị ứng với thuốc, thức ăn hoặc các chất khác không?

• Bạn đã từng phẫu thuật mắt chưa?

• Có ai trong gia đình bạn bị các vấn đề về mắt, chẳng hạn như thoái hóa điểm vàng, tăng nhãn áp hoặc bong võng mạc không?

• Bạn hoặc có bất kỳ ai trong gia đình bạn bị tiểu đường, cao huyết áp, bệnh tim hoặc bất kỳ vấn đề sức khỏe nào khác có thể ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể?

Trong khi thăm khám

Các trợ lý hoặc kỹ thuật viên có thể thực hiện một phần công việc kiểm tra, chẳng hạn như xem xét bệnh sử của bạn và kiểm tra mắt ban đầu. Khám mắt thường bao gồm các bước sau:

• Đo thị lực của bạn để xem bạn cần đeo kính mắt hoặc kính áp tròng để cải thiện thị lực của mình hay không.

• Đo nhãn áp của bạn. Bạn sẽ được nhỏ thuốc vào mắt. Để giúp bác sĩ kiểm tra bên trong mắt bạn dễ dàng hơn, bác sĩ có thể sẽ cho bạn sử dụng thuốc nhỏ mắt để làm giãn mắt.

• Đánh giá sức khỏe của đôi mắt của bạn. Sau khi thuốc làm giãn mắt có hiệu lực, bác sĩ nhãn khoa của bạn có thể sử dụng một số loại đèn hoặc xét nghiệm hình ảnh để đánh giá mặt trước và bên trong của mỗi mắt.

Bác sĩ có thể sử dụng một số xét nghiệm để kiểm tra thị lực cũng như sự xuất hiện, chức năng của tất cả các bộ phận của mắt bạn.

Sau khi thăm khám

Vào cuối buổi kiểm tra mắt, bạn và bác sĩ sẽ thảo luận về kết quả của tất cả các xét nghiệm, bao gồm đánh giá thị lực, nguy cơ mắc bệnh về mắt và các biện pháp phòng ngừa bạn có thể thực hiện để bảo vệ đôi mắt của mình.

Các loại thăm khám mắt khác nhau

Kiểm tra cơ mắt

Bài kiểm tra này đánh giá các cơ kiểm soát chuyển động của mắt. Bác sĩ nhãn khoa quan sát khi mắt bạn nhìn theo một vật thể chuyển động, chẳng hạn như bút hoặc ánh sáng nhỏ. Bác sĩ sẽ tìm kiếm sự yếu cơ, kiểm soát hoặc phối hợp mắt kém.

Kiểm tra thị lực

Thủ thuật này đo lường mức độ nhìn thấy rõ ràng của bạn. Bác sĩ yêu cầu bạn xác định các chữ cái khác nhau của bảng chữ cái được in trên bảng hoặc màn hình ở vị trí cách xa. Các dòng sẽ nhỏ hơn khi bạn di chuyển xuống dưới bảng.

Mỗi mắt sẽ được kiểm tra riêng biệt. Thị lực nhìn gần cũng có thể được kiểm tra bằng cách sử dụng một thẻ có các chữ cái được giữ ở khoảng cách nhất định.

Đánh giá khúc xạ

Sóng ánh sáng bị bẻ cong khi chúng đi qua giác mạc và thủy tinh thể của bạn. Nếu các tia sáng không tập trung vào đúng vị trí phía sau mắt của bạn, bạn đã bị tật khúc xạ. Điều đó có nghĩa là bạn cần một số phương pháp để chỉnh sửa, chẳng hạn như đeo kính mắt, kính áp tròng hoặc phẫu thuật khúc xạ, để nhìn rõ nhất có thể.

Đánh giá tật khúc xạ của bạn sẽ giúp bác sĩ xác định được đơn thuốc mang lại cho bạn cái nhìn sắc nét và thoải mái nhất. Việc đánh giá cũng có thể xác định rằng bạn không cần mắt kính để hiệu chỉnh.

Bác sĩ của bạn có thể sử dụng một máy đo khúc xạ để ước tính độ nặng cho kính mắt hoặc kính áp tròng của bạn. Hoặc họ có thể sử dụng một kỹ thuật gọi là nội soi võng mạc. Trong quy trình này, bác sĩ sẽ chiếu một tia sáng vào mắt bạn và đo tật khúc xạ bằng cách đánh giá chuyển động của ánh sáng do võng mạc phản xạ trở lại qua đồng tử của bạn.

Bác sĩ nhãn khoa của bạn thường điều chỉnh phương pháp này bằng cách cho bạn nhìn qua một thiết bị giống như mặt nạ có chứa các bánh xe của các thấu kính khác nhau (phoropter). Bác sĩ sẽ yêu cầu bạn đánh giá xem sự kết hợp nào mang lại cho bạn tầm nhìn sắc nét nhất.

Kiểm tra trường thị lực (perimetry)

Trường thị lực của bạn là toàn bộ những gì bạn có thể nhìn thấy ở hai bên mà không cần di chuyển mắt. Kiểm tra trường thị lực xác định xem bạn có gặp khó khăn khi nhìn bất kỳ vị trí nào trong trường nhìn tổng thể của bạn hay không. Các loại kiểm tra trường thị lực bao gồm:

• Bác sĩ nhãn khoa sẽ ngồi ngay trước mặt bạn và yêu cầu bạn che một bên mắt. Bạn sẽ cần nhìn thẳng về phía trước và nói với bác sĩ mỗi khi bạn nhìn thấy bàn tay của họ di chuyển vào trong tầm nhìn của mình.

• Kiểm tra thủ công, bao gồm màn hình tiếp tuyến và xét nghiệm Goldmann. Bạn sẽ được ngồi cách màn hình một khoảng ngắn và tập trung vào mục tiêu ở tâm của màn hình. Bạn cần cho bác sĩ biết khi nào bạn có thể nhìn thấy một vật thể di chuyển vào tầm nhìn ngoại vi của bạn và khi nào nó biến mất.

• Kiểm tra tự động. Bạn được nhìn vào màn hình có đèn nhấp nháy trên đó, và sẽ nhấn một nút mỗi khi bạn nhìn thấy ánh đèn.

Phản hồi của bạn đối với một hoặc nhiều xét nghiệm này, bác sĩ nhãn khoa sẽ xác định mức độ nhìn thấy đầy đủ của trường thị giác của bạn. Việc không thể nhìn thấy ở một số khu vực nhất định có thể giúp bác sĩ nhãn khoa chẩn đoán tình trạng mắt của bạn.

Kiểm tra khả năng nhận biết màu màu

Bạn có thể có khả năng nhận biết màu sắc kém mà không nhận ra điều đó. Nếu bạn gặp khó khăn trong việc phân biệt một số màu nhất định, bác sĩ nhãn khoa có thể kiểm tra thị lực của bạn để tìm ra sự thiếu hụt về khả năng nhận biết màu sắc. Để làm được điều này, bác sĩ sẽ cho bạn xem một số bài kiểm tra mô hình có chấm nhiều màu.

Nếu bạn không bị mù màu, bạn sẽ có thể chọn ra các con số và hình dạng từ bên trong các mẫu mô hình dấu chấm. Nếu bạn bị mù màu, bạn sẽ khó nhìn thấy một số hình nhất định bên trong các dấu chấm.

Đối với hầu hết mọi người, bệnh mù màu xuất hiện khi mới sinh (bẩm sinh) bao gồm màu xanh đỏ, nghĩa là bạn không thể phân biệt được những màu đó. Hầu hết những người bị mù màu do bệnh tật, chẳng hạn như bệnh tăng nhãn áp hoặc bệnh thần kinh thị giác, không thể phân biệt màu xanh-vàng.

Kiểm tra đèn khe

Đèn khe là một kính hiển vi có thể phóng đại và chiếu sáng phía trước mắt của bạn với một dòng ánh sáng cường độ cao. Bác sĩ của bạn sử dụng thiết bị này để kiểm tra mí mắt, thể mi, giác mạc, mống mắt, thủy tinh thể, khoang chứa chất lỏng giữa giác mạc và mống mắt của bạn.

Bác sĩ có thể sử dụng thuốc cản quang, phổ biến nhất là fluorescein, để tạo màu cho màng trên mắt bạn. Điều này giúp cho biết các tế bào bị tổn thương ở phía trước mắt của bạn. Nước mắt có thể rửa sạch thuốc cản quang khỏi bề mặt mắt khá nhanh.

Kiểm tra võng mạc

Việc kiểm tra này - đôi khi được gọi là soi đáy mắt - cho phép bác sĩ đánh giá mặt sau của mắt, bao gồm võng mạc, đĩa thị giác và các mạch máu nuôi dưỡng võng mạc. Việc làm giãn đồng tử của bạn bằng thuốc nhỏ mắt trước khi khám sẽ giúp đồng tử của bạn không bị nhỏ lại khi bác sĩ chiếu ánh sáng vào mắt.

Sau khi sử dụng thuốc nhỏ mắt và đợi một thời gian để phát huy tác dụng, bác sĩ nhãn khoa của bạn có thể sử dụng một hoặc nhiều kỹ thuật sau để quan sát phần sau của mắt bạn:

• Trực tiếp. Bác sĩ nhãn khoa của bạn sử dụng kính soi đáy mắt để chiếu một chùm ánh sáng qua đồng tử của bạn để quan sát phần sau của mắt. Đôi khi không cần thiết phải dùng thuốc nhỏ mắt để làm giãn đồng tử trước khi khám.

• Gián tiếp. Trong bài kiểm tra này, bạn có thể ngồi dậy hoặc ngả lưng vào ghế. Bác sĩ nhãn khoa của bạn sẽ kiểm tra bên trong mắt với sự hỗ trợ của thấu kính ngưng tụ và đèn sáng gắn trên trán của họ. Bài kiểm tra này cho phép bác sĩ của bạn nhìn thấy võng mạc và các cấu trúc khác bên trong mắt của bạn một cách chi tiết và trong không gian ba chiều.

Tầm soát bệnh tăng nhãn áp

Thủ thuật này giúp đo áp suất chất lỏng bên trong mắt của bạn (nhãn áp). Đây là một xét nghiệm giúp bác sĩ nhãn khoa của bạn phát hiện bệnh tăng nhãn áp, một căn bệnh làm tổn thương dây thần kinh thị giác.

Một số phương pháp để đo nhãn áp có sẵn, bao gồm:

• Tác dụng lực. Xét nghiệm này đo lượng lực cần thiết để làm phẳng tạm thời một phần giác mạc của bạn. Bạn sẽ được sử dụng thuốc nhỏ mắt có chất fluorescein, cùng loại thuốc cản quang được sử dụng trong quá trình thăm khám bằng đèn khe thông thường. Bạn cũng sẽ được sử dụng thuốc nhỏ mắt có chứa chất gây mê.

  Sử dụng đèn khe, bác sĩ sẽ di chuyển áp kế để chạm vào giác mạc của bạn và xác định nhãn áp. Vì mắt bạn đã được gây tê nên việc thực hiện bài kiểm tra này không đau.

• Phép gián tiếp. Phương pháp này sử dụng một luồng khí để ước tính áp suất trong mắt của bạn. Không có dụng cụ nào chạm vào mắt của bạn, vì vậy bạn sẽ không cần phải gây mê. Bạn sẽ cảm thấy một luồng không khí thoáng qua mắt mình, điều này có thể khiến bạn giật mình.

Nếu nhãn áp của bạn cao hơn mức bình thường hoặc dây thần kinh thị giác của bạn có vẻ khác thường, bác sĩ có thể sử dụng máy đo pachymeter, sử dụng sóng âm thanh để đo độ dày của giác mạc. Cách phổ biến nhất để đo độ dày giác mạc là nhỏ một giọt thuốc gây mê vào mắt, sau đó đặt một đầu dò nhỏ tiếp xúc với bề mặt trước của mắt. Quá trình đo mất vài giây.

Bạn có thể cần các xét nghiệm chuyên biệt hơn, tùy thuộc vào độ tuổi, tiền sử bệnh và nguy cơ mắc phải các bệnh về mắt.

Kết quả

Kết quả của cuộc thăm khám mắt bao gồm:

• Bạn có thể cần điều chỉnh thị lực, thông qua sử dụng kính mắt, kính áp tròng hoặc phẫu thuật

• Mắt của bạn khỏe mạnh hay có thể bị đục thủy tinh thể, tăng nhãn áp hoặc các tình trạng rối loạn võng mạc chẳng hạn như thoái hóa điểm vàng hoặc bệnh võng mạc tiểu đường

Nếu bạn cần thay đổi kính, bác sĩ sẽ kê đơn cho bạn. Nếu quá trình thăm khám mắt của bạn cho kết quả bất thường khác, bác sĩ sẽ thảo luận về các bước tiếp theo để kiểm tra thêm hoặc điều trị một bệnh lý tiềm ẩn.