VẮT VÀ DỰ TRỮ SỮA MẸ

Những điểm chính

• Vắt sữa mẹ rất tiện lợi nếu bạn đang gặp phải tình trạng căng sữa hoặc muốn có sữa để con trẻ sử dụng sau này.

• Bạn có thể vắt sữa bằng tay, bằng máy hút cầm tay hoặc bằng máy bơm điện.

• Bảo quản sữa mẹ đã vắt trong túi bảo quản đặc biệt hoặc đồ đựng sạch, đậy kín.

• Tốt nhất là nên cho vào tủ lạnh hoặc trữ đông sữa mẹ ngay sau khi vắt.

• Kiểm tra trước với nữ hộ sinh, y tá sức khỏe hoặc chuyên gia tư vấn cho con bú nếu bạn gặp khó khăn với việc vắt sữa.

Vắt sữa mẹ và bảo quản sữa mẹ: những điều cơ bản

Vắt sữa mẹ là hành động khi bạn lấy sữa ra khỏi vú của mình.

Việc vắt sữa và cho trẻ ăn từ bình hoặc cốc có thể rất tiện dụng. Bạn có thể muốn vắt sữa mẹ vì:

• vú bị sưng hoặc căng sữa

• cần thông tình trạng tắc ống dẫn sữa

• bị ốm và cảm thấy không đủ sức khỏe để cho con bú

• muốn trữ một ít sữa mẹ trong tủ lạnh hoặc tủ đông.

Một số phụ nữ cảm thấy dễ dàng thực hiện hành động này nhưng những phụ nữ khác lại có cảm giác khó khăn hơn. Đôi khi có thể mất một thời gian để học cách thực hiện.

Mỗi người phụ sẽ nữ vắt lượng sữa mẹ khác nhau. Nó phụ thuộc vào nhiều thứ, bao gồm cơ thể của mỗi người, lần bú cuối cùng của con và tuổi của con trẻ. Nó cũng có thể phụ thuộc vào tần suất bạn vắt sữa.

Nếu bạn không thể vắt nhiều (hoặc không có) sữa, hãy thông báo với nữ hộ sinh, y tá chăm sóc sức khỏe hoặc chuyên gia tư vấn cho con bú để đảm bảo rằng bạn đang thực hiện vắt đúng cách. 

Có 3 cách để bắt sữa:

• bằng tay

• với một máy bơm thủ công

• với một máy bơm điện.

Hầu hết mọi người cảm thấy việc vắt sữa mẹ dễ dàng hơn nếu họ được ở một nơi thoải mái, riêng tư. Hãy thư giãn và thoải mái, và chuẩn bị sẵn một ly nước để uống. Hãy dành nhiều thời gian cho bản thân - đặc biệt là khi bạn lần đầu tiên học cách vắt sữa mẹ.

Vắt sữa mẹ bằng tay

Dưới đây là các bước cơ bản để vắt sữa mẹ bằng tay.

Sẵn sàng

Rửa tay bằng xà phòng và nước ấm. Lau khô tay bằng khăn sạch.

Khuyến khích phản xạ tiết sữa của bạn. Bạn có thể thực hiện bằng cách xoa bóp nhẹ nhàng phần trên và dưới của vú nhiều lần. Hoặc bạn có thể đắp một chiếc khăn ấm hoặc túi giữ nhiệt lên vú.

Đặt một chiếc đĩa nhựa sạch hoặc một chiếc bát rộng dưới bầu ngực của bạn, giữa hai chân hoặc trên một chiếc bàn thấp. Bạn có thể cho vào đĩa hoặc bát và để cả hai tay thả lỏng. Bạn có thể cần một chiếc khăn sạch trên đùi để hứng nước tràn hoặc để lau các ngón tay ướt, trơn.

Vắt sữa bằng tay

Nâng đỡ ngực của bạn bằng một tay. Bạn có thể thấy điều này đặc biệt hữu ích nếu bạn có bộ ngực lớn và nặng.

Với trên cùng một bàn tay, đặt ngón cái và ngón tay cái của bạn đối diện trực tiếp với nhau, ở hai bên núm vú của bạn, gần đỉnh của quầng vú.

Nhẹ nhàng ấn vào phía trong về trung tâm của vú, cho đến khi bạn cảm thấy phần ngực của mình. Quá trình vắt sữa không nên gây ra đau đớn.

Nhẹ nhàng ấn ngón tay và ngón cái về phía nhau bằng chuyển động lăn nhịp nhàng. Điều này sẽ nén các ống dẫn sữa và sữa sẽ chảy ra khỏi núm vú của bạn. Có thể chỉ giọt sữa tiết ra cho đến khi phản xạ tiết sữa của bạn xảy ra. Sau đó, bạn sẽ thấy sữa tiết ra từ núm vú sau mỗi lần bóp.

Khi dòng sữa chảy chậm lại, hãy di chuyển ngón cái và ngón tay của bạn đến một vị trí khác xung quanh quầng vú và ấn lại. Điều này giúp vắt nhiều sữa hơn và làm rỗng tất cả các vùng của vú. Đổi tay nếu các ngón tay của bạn bị mỏi.

Lặp lại quy trình ở bên ngực còn lại. Vắt sữa có thể khiến bạn mệt mỏi, vì vậy việc dừng lại để uống nước có thể giúp cơ thể thư giãn trước khi bắt đầu lại.

Nếu bạn cần thêm sữa, hãy đổi từ vú này sang vú khác hoặc đợi và thử lại sau.

Vắt sữa mẹ bằng máy hút sữa cầm tay

Máy hút sữa bằng tay thường bao gồm một tấm chắn vú gắn với tay cầm máy bơm và bình hoặc hộp đựng sữa.

Cũng giống như vắt bằng tay, bước đầu tiên khi vắt sữa mẹ bằng máy hút bằng tay là bạn phải thư giãn và thoải mái. Điều này có thể giúp kích hoạt phản xạ tiết sữa của bạn. Mát xa nhẹ nhàng và làm ấm bầu ngực như mô tả ở trên cũng là một ý kiến ​​hay.

Đây là các bước tiếp theo:

• Đặt tấm chắn vú của máy bơm trực tiếp lên bầu vú với núm vú của bạn chính giữa.

• Bóp tay cầm bơm nhẹ nhàng và nhịp nhàng. Bạn có thể chỉ nhìn thấy những giọt sữa cho đến khi bạn thả lỏng và sau đó sữa sẽ phun ra.

• Bơm cho đến khi dòng sữa dừng lại.

• Chuyển sang vú bên kia. Bạn có thể lặp đi lặp lại nhiều lần.

Vắt sữa mẹ bằng máy bơm điện

Máy hút sữa bằng điện cũng giống như máy hút sữa bằng tay, ngoại trừ việc bạn không phải tự mình hút sữa. Gắn tấm chắn vú vào vú (hoặc cả 2 bên, trong trường hợp máy bơm đôi).

Cũng như vắt sữa mẹ bằng tay hoặc bằng máy hút bằng tay, hãy để cơ thể thoải mái và thư giãn. Điều này giúp ích cho việc tiết sữa của bạn.

Đây là các bước tiếp theo:

• Đặt tấm chắn vú của máy bơm trực tiếp lên bầu vú với núm vú của bạn chính giữa.

• Bắt đầu với mức hút thấp và tăng dần đến mức phù hợp với bạn.

• Bơm hút cho đến khi dòng sữa của bạn dừng lại.

• Nếu bạn đang sử dụng thiết bị một máy bơm, hãy chuyển sang bên ngực còn lại. Bạn có thể lặp đi lặp lại nhiều lần.

Bạn thường có thể lấy được nhiều sữa hơn bằng cách vắt tay sau khi ngừng sử dụng máy.

Bạn có thể mua hoặc thuê máy hút sữa bằng điện. Bạn sẽ cần mua bộ dụng cụ bơm của riêng mình để gắn vào máy hút sữa điện đã thuê.

Có rất nhiều máy bơm bằng tay và bằng điện trên thị trường. Nếu bạn quan tâm đến việc sử dụng máy bơm để vắt sữa, bạn có thể nói chuyện với các chuyên gia và y tá sức khỏe. Họ có thể giúp bạn chọn máy bơm phù hợp với nhu cầu của mỗi người.

Bảo quản sữa mẹ đã vắt

Sau khi bạn đã vắt sữa, hãy cho sữa mẹ vào hộp sạch, đậy kín hoặc túi trữ sữa mẹ đặc biệt. Bạn có thể mua túi đựng ở hiệu thuốc hoặc các cửa hàng bán đồ dùng trẻ em khác.

Tốt nhất là nên cho vào tủ lạnh hoặc đông lạnh sữa mẹ sau khi vắt sữa. Đừng quên ghi ngày vắt sữa trên hộp hoặc túi trữ trước khi bạn cho vào tủ lạnh hoặc đông lạnh sữa mẹ.

Nếu bạn đang thêm sữa mẹ mới vắt vào cùng một hộp hoặc túi với sữa mẹ đã được làm lạnh hoặc đông lạnh khác, trước tiên hãy làm mát lượng sữa mới trong tủ lạnh. Ngày được ghi trên hộp hoặc túi phải là ngày vắt sữa mẹ xa nhất.

Các hướng dẫn dưới đây giải thích bạn có thể bảo quản sữa mẹ trong bao lâu ở các nhiệt độ khác nhau và khi nào nên sử dụng sữa mẹ được bảo quản hoặc đông lạnh.

Sữa mẹ mới vắt

Bạn có thể trữ sữa mẹ:

• ở nhiệt độ phòng (26 ºC hoặc thấp hơn) trong 6 - 8 giờ

• trong tủ lạnh (5 ºC hoặc thấp hơn) trong tối đa 72 giờ - vị trí đặt tốt nhất là phía sau tủ lạnh, nơi có nhiệt độ lạnh nhất

• trong ngăn đá (-15 ºC hoặc thấp hơn), bảo quản ở tủ lạnh trong 2 tuần

• trong ngăn đá (-18 ºC hoặc thấp hơn) của tủ lạnh có cửa riêng trong 3 tháng

• trong tủ lạnh hoặc ngăn đá sâu thẳng đứng (-20 ºC hoặc thấp hơn) trong 6 - 12 tháng.

Sữa mẹ đã đông lạnh trước đó (rã đông trong tủ lạnh nhưng không được hâm nóng)

Bạn có thể trữ sữa mẹ:

• ở nhiệt độ phòng (26 ºC hoặc thấp hơn) trong 4 giờ hoặc ít hơn - tức là cho đến lần cho bú tiếp theo

• trong tủ lạnh trong tối đa 24 giờ - vị trí tốt nhất là phía sau tủ lạnh, nơi lạnh nhất.

Không làm đông lạnh lại sữa mẹ đã đông lạnh trước đó.

Sữa mẹ rã đông bên ngoài tủ lạnh bằng nước ấm

Bạn có thể trữ sữa mẹ:

• ở nhiệt độ phòng (26 ºC hoặc thấp hơn) cho đến khi dùng hết

• trong tủ lạnh trong 4 giờ hoặc cho đến lần cho ăn tiếp theo.

Không làm đông lạnh lại sữa mẹ đã đông lạnh trước đó.

Nếu con bạn không bú hết sữa mẹ đã vắt ra, bạn không thể sử dụng nó cho một lần bú khác. Bạn nên vứt nó đi. Mỗi lần cho bé bú một lượng nhỏ sữa mẹ đã vắt ra có thể giúp giảm thiểu tình trạng lãng phí.

Vận chuyển sữa mẹ đã vắt

Bạn có thể vận chuyển sữa mẹ đã vắt qua nhiều nơi khác nhau. Sữa mẹ tiết ra có thể:

• đặt trong một vật chứa cách nhiệt như túi esky hoặc túi lạnh với một hoặc nhiều viên đá giúp giữ lạnh

• sữa đông lạnh hoặc mới vắt - nếu sữa đã rã đông, hãy sử dụng sữa đó trong vòng 4 giờ và không để đông lạnh lại.

Đặt sữa mẹ được dán nhãn vào tủ lạnh ngay sau khi bạn đến nơi khác hoặc trong tủ đông nếu sữa vẫn còn đông.

Chuẩn bị sữa mẹ đã vắt ra để cho con bú

Bạn có thể cho trẻ uống sữa mẹ bằng cốc, thìa hoặc bình. Làm ấm bình chứa sữa mẹ của bạn bằng cách đặt nó vào nước ấm. Hãy sử dụng sữa mẹ mới vắt trước nếu bạn có một ít, nhưng nếu bạn đang sử dụng sữa mẹ đông lạnh, bạn có thể rã đông bằng cách cho vào nước mát hoặc nước ấm.

Thử nhiệt độ của sữa trước khi cho bé bú. Nhiệt độ phải ấm hoặc bằng nhiệt độ cơ thể. Một số trẻ không bị ảnh hưởng khi sử dụng sữa đã được rã đông nhưng không được làm ấm.

Không sử dụng lò vi sóng để rã đông hoặc hâm nóng sữa, vì điều này sẽ phá hủy một số thành phần của sữa mẹ. Nó cũng có thể quá nóng và làm bỏng em bé.

Bạn có thể nhận thấy rằng sữa mẹ vắt ra và trữ lại có một lớp chất béo trên bề mặt, bên dưới là sữa nhạt hơn. Điều này là bình thường. Bạn có thể xoay nhẹ chai hoặc hộp đựng sau khi đun nóng để trộn đều lượng chất béo này.

Vệ sinh thiết bị vắt sữa

Vệ sinh tất cả các bộ phận của máy hút sữa và bình chứa dùng để lấy và bảo quản sữa mẹ trước khi sử dụng. Nhưng bạn không cần phải làm sạch túi sữa mẹ đã vắt vô trùng hoặc túi nhựa mới trước khi sử dụng.

Nếu vắt sữa một lần mỗi ngày hoặc nhiều hơn, bạn nên vệ sinh kỹ lưỡng thiết bị vắt sữa của mình ít nhất 24 giờ một lần. Đây là cách thực hiện:

• Hãy sử dụng nước uống để vệ sinh thiết bị vắt sữa của bạn.

• Kiểm tra hướng dẫn của nhà sản xuất để tìm hiểu cách tháo rời máy hút sữa.

• Rửa tay sạch và lau khô bằng khăn sạch hoặc khăn giấy.

• Tháo máy hút sữa ra và rửa sạch bằng nước lạnh để loại bỏ sữa.

• Rửa kỹ tất cả các thiết bị bên trong nước nóng và chất tẩy rửa. Chà bằng bàn chải mà bạn chỉ sử dụng để làm sạch thiết bị này.

• Rửa thiết bị ít nhất 2 lần dưới nước nóng.

• Đặt thiết bị lộn ngược trên một miếng vải sạch hoặc khăn giấy, và phủ nó bằng một chiếc khăn sạch khác trong thời gian đợi nó khô.

• Nếu còn nước trên thiết bị, hãy lau khô thiết bị bằng vải sạch.

• Bảo quản thiết bị khô trong hộp sạch, đậy kín hoặc túi nhựa cho đến lần sử dụng tiếp theo.

Giữa những lần vệ sinh:

• Bảo quản thiết bị vắt sữa trong hộp sạch, đậy kín hoặc túi nhựa trong tủ lạnh cho đến lần sử dụng tiếp theo.

• Đảm bảo rằng bạn đặt thiết bị vào tủ lạnh ngay sau khi sử dụng.

Và đây là những việc cần làm nếu bạn không có tủ lạnh:

• Rửa kỹ thiết bị vắt sữa bằng nước lạnh sau mỗi lần sử dụng.

• Bảo quản thiết bị trong hộp sạch, đậy kín hoặc túi nhựa cho đến lần sử dụng tiếp theo.

Nếu bạn và con bạn khỏe mạnh, bạn không cần phải tiệt trùng dụng cụ vắt sữa sau khi vệ sinh.

Bạn cần tiệt trùng dụng cụ bú bình sau khi vệ sinh cho trẻ dưới 12 tháng. Bạn có thể tham khảo thêm về cách làm sạch và tiệt trùng dụng cụ bú bình.

Thông tin này áp dụng cho những đứa trẻ khỏe mạnh bình thường được bú sữa của chính mẹ chúng. Nếu con bạn sinh non hoặc bị ốm, các chuyên gia y tế chăm sóc cho con trẻ sẽ cho bạn những gì cần làm.